Les 10: Culturele dimensie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon en oortjes weg
• schrift en pen op tafel  

Programma vandaag

1. Terugblik + examentraining
2. Uitleg + Aantekeningen
3. Oefenen  

Periode 2

1	2	3	4	5	6
Nabespreking P1 Intro P 2	H1.1	H1.2 + H1.3	H1.4 + H2.1	H2.2 + H2.3	H2.4+ SO

7	8	9	10	11	12
H3	H4.1 + H4.2	H4.3	Herhaling + SO	Herhaling	Herhaling

Terugblik

• Aantekeningen dicht.
  
  
• Schrijf op je kladpapier alle indiciatoren om landen te vergelijken op die je hebt onthouden van de economische politieke en demografische dimensie. 

Examentraining 

Examentraining 2: 
Bekijk de bronnen.
Geef:

• de namen van twee landen die het minst kwetsbaar zijn voor schommelingen op de wereldmarkt;
• uitleg voor je keuze.

 (2p)

Tip 1

Wanneer een land zich voor zijn export te eenzijdig op een of enkele producten richt, wordt het kwetsbaar.

1. lees + onderstreep
2. koppel je kennis
3. hoeveel punten?
4. herhaal vraag

Voorbeeld antwoord

• Benin en Ivoorkust (1p)
  
  
• Deze landen zijn niet vooral afhankelijk van één exportproduct, zoals de andere vier landen. / Deze landen hebben een meer gevarieerde export dan de andere vier landen. (1p)

Examentraining

Bekijk de bron. 

Beredeneer aan de hand van deze kaart of er in India relatief veel of weinig mensen in steden wonen. (2p)

1. lees + onderstreep
2. koppel je kennis
3. hoeveel punten?
4. herhaal vraag

Voorbeeld antwoord

• Op de kaart zie ik dat India veel paars gekleurd is en niet alleen rondom de grote steden.Dat betekent dat een groot deel van de mensen op het platteland woont. (1p)
• Er wonen dan ook relatief weinig mensen in steden. (1p)

H1 De wereld als systeem
H2 De wereld indelen
H3 Landen in beeld
H4 Wereldsteden in de VS

Overzicht 

     Lesdoel

• Je kan de wereld beschrijven, analyseren en in gebieden indelen aan de hand van (sociaal-)culturele indicatoren.
  
• Je kan uitleggen hoe culturele globalisering zich ontwikkeld heeft.
  
• Je kan uitelggen hoe migratie verloopt tussen centrumgebieden, semiperifere gebieden en perifere gebieden.
  
• Je kan positieve en negatieve effecten van culturele globalisering omschrijven en je eigen mening hierover geven. 

Paragraaf 2.4

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Culturele indicatoren

• Taal / Lingua Franca
• Godsdienst

Culturele indicatoren

• Cultuurelementen zoals Taal, godsdienst, gewoonten
• Lingua franca = taal die op grote schaal als voertaal wordt gebruikt door mensen met verschillende moedertalen

Cultuurgebieden

regio's met een gemeenschappelijke cultuur

Als je inzoomt, ontdek je grote verschillen binnen een cultuurgebied.

Proces van culturele globalisering

Economische en politieke globalisering (de tijdlijn H1) zorgen voor culturele globalisering.

Culturele diffusie = de verspreiding en vermenging van cultuurelementen

Culturele diffusie in onze levens

Wat is jouw lievelings keuken?

Uit welke landen komen de bands / muzikanten waar jij naar luistert?

Uit welke landen komen de films / series waar jij naar kijkt?

Uit welke landen komen de fashion trends die jij draagt?

Proces van culturele globalisering

Afstandsverval = naarmate de afstand groter wordt, wordt de intensiteit minder.

Dit speelt ook een rol met culturele diffusie

Proces van culturele globalisering

Culturele globalisering als politiek proces:

• tijdens koloniale tijd = europeanisering
• tijdend bipolaire wereld = amerikanisering

Culturele globalisering door mobiliteit

Toerisme

• Voor mensen uit centrumlanden is mobiliteit makkelijker dan mensen uit (semi)periferielanden. 
• Hoe makkelijke mobiliteit is, hangt af van geld, infrastructuur en je paspoort. 

www.passportindex.org

Culturele globalisering door migratie

Aantal internationale
migranten per werelddeel
1990-2020

Culturele globalisering door migratie

pushfactoren  = factoren waarom mensen willen vertrekken

pullfactoren = eigenschappen van het bestemmingsland om daar naartoe  te willen

Kan je een voorbeeld bedenken van een push- en een pullfactor?

Culturele globalisering door migratie

• vluchtelingen  = iemand die vanwege sociaal-culturele, politieke of fysische ervaringen en motieven migreert en in nood en/of levensgevaar is.
  
  
• ontheemden = iemand die op de vlucht is in eigen land, bijvoorbeeld vanwege oorlog, hongersnood of natuurrampen. 

Culturele globalisering leidt ook tot herwaardering van de nationale of regionale identiteit

Sommige mensen voelen zich bedreigd door een toename van de culturele diversiteit.

Aan de slag!

• tijd-ruimte
• push-
• amerikanisering
• migratie

• europeanisering
• homogeniteit
• diffusie
• pull

• diversiteit
• mobiliteit

Vraag

Geef aan hoe de twee processen Europeanisering en Amerikanisering samenhangen met de centrum-periferieverdeling vanaf die betreffende periode.

Antwoord

europeanisering: Vanaf de vijftiende eeuw ontwikkelden Europese landen zich tot het centrum van de wereld, en werden perifere gebieden door deze landen beïnvloed. Cultuurelementen werden opgedrongen.

amerikanisering: Vanaf het begin van de twintigste eeuw en helemaal na de tweede wereldoorlog zijn de VS het centrumgebied van de wereld en beïnvloeden ze daarmee de rest van de wereld. Cultuurelementen uit de VS gaan door de toegenomen handel de wereld over.

Vraag

Lees de bron.

Het migratiedebat is niet alleen in de VS,
maar ook in Nederland een belangrijk 
thema in de verkiezingen. 
Wat is jouw mening: is migratie iets positiefs
of negatiefs? Leg uit waarom jij dat vindt
en gebruik daarbij voorbeelden of
argumenten die je belangrijk vindt. 
(1p)

In 2015 zei Donald Trump, toen hij kandidaat was voor het presidentschap van de Verenigde Staten:

"When Mexico sends its people, they're not sending their best. They're sending people that have lots of problems, and they're bringing those problems with us."

Deze uitspraak zorgde wereldwijd voor veel discussie over migratie. Sommigen vinden dat migratie vooral negatieve gevolgen heeft, zoals criminaliteit en economische druk, terwijl anderen wijzen op de positieve effecten, zoals culturele verrijking en economische groei.

     Lesdoel check

• Je kan de wereld beschrijven, analyseren en in gebieden indelen aan de hand van (sociaal-)culturele indicatoren.
• Je kan uitleggen hoe culturele globalisering zich ontwikkeld heeft.
• Je kan uitelggen hoe migratie verloopt tussen centrumgebieden, semiperifere gebieden en perifere gebieden.
• Je kan  positieve en negatieve effecten van culturele globalisering omschrijven en je eigen mening hierover geven. 

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

H1 De wereld als systeem
H2 De wereld indelen
H3 Landen in beeld
H4 Wereldsteden in de VS

Overzicht

Begrippen oefenen

• 5 minuten zelf begrippen oefenen van systeem aarde
• Tot slot een wedstrijdje 

Klik hier!

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com

Tot de volgende les!