verzorggingsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

wat is een verzorgingsstaat?

wat is een verzorgingsstaat?

Inhoudsopgave

• welvaart welzijn en solidariteit
• de drie pijlers
•  de vier functies van de verzorgingsstaat
• rechten en plichten
• belangrijke partijen
• sociale partners
• verschillende economieën
• 3 typen verzorgingsstaten
• stelling

welvaart welzijn en solidariteit

• verzorgingsstaat: de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van het volk
• solidariteit: bereidheid voor het spreiden van risico's

Welke van deze situaties past bij een verzorgingsstaat?
1. In Amerika moeten mensen zelf sparen voor hun pensioen, er wordt niks door de overheid geregeld.
2. Zowel moeders als vaders krijgen in Zweden enkele maanden ouderschapsverlof als ze een kindje krijgen.

1. Beide wel een vzs
2. 1. wel vzs, 2. geen vzs
3. 1. geen vzs, 2. wel vzs
4. Beide geen vzs

de drie pijlers

• goed onderwijs
• sociale zekerheid
• goede gezondheidszorg

sociale zekerheid is de zekerheid op een inkomen

De vier functies van de vzs

Naast welzijn en welvaart voor alle burgers zijn er nog vier functies die de verzorgingsstaat dient.

1. Verzorgen: er is fysieke en psychische zorg voor wie dat nodig heeft. 

2. Verzekeren: burgers zijn verzekerd van een inkomen, ook als je werkloos, ziek, te oud of arbeidsongeschikt bent.

3. Verheffen: iedereen krijgt de kans zijn talenten te ontplooien en zich te ontwikkelen. 

4. Verbinden: mensen voelen zich verbonden met elkaar doordat ze voor elkaar betalen en doordat de ongelijkheid tussen mensen relatief klein is. 

rechten en plichten

Nederland is een sociale rechtstaat. mensen hebben in Nederland sociale grondrechten zoals

• voldoende werkgelegenheid
• bestaanszekerheid en spreiding van de welvaart
• bewoonbaarheid van het land en bescherming en verbetering leefmilieu
• goed onderwijs.

rechten en plichten

bij rechten horen natuurlijk ook plichten zoals

• sollicitatieplicht
• het betalen van belasting en premie's
• leerplicht

belangrijke partijen

in een verzorgingsstaat zijn er 3 partijen die een rol spelen.

1. burgers
2. overheid
3. werknemers- en werkgeversorganisaties

burgers

• burgers zijn zelf verantwoordelijk voor leefomstandigheden
• als dit niet lukt ,kun je aankloppen bij de overheid

overheid

de overheid is verantwoordelijk voor een aantal dingen:

1. collectieve voorzieningen
2. inkomen
3. werkgelegenheid
4. arbeidsomstandigheden/ arbeidsvoorwaarden
5. welzijn

werknemers- en werkgeversorganisatie

• werknemers en werkgeversorganisaties maken samen afspraken over de arbeidsvoorwaarden
• werknemers zijn verenigd in vakbonden
• werkgevers zijn verenigd in werkgeversorganisaties zoals VNO, NCW en MKB-Nederland

verschillende economieën

• planeconomie
• vrijemarkteconomie

verschillen

sociale partners

• werknemers- en werkgeversorganisaties zijn samen sociale partners
• de sociale partners onderhandelen over arbeidsvoorwaarden zoals bijvoorbeeld loon
• afspraken van sociale partners worden vastgelegt in de cao
  

                           cao :collectieve arbeidsovereenkomst

3 typen verzorgingsstaten

• sociaal democratische verzorgingsstaat

gelijkheid, Scandinavische model

• liberale verzorgingsstaat

eigen verantwoordelijkheid, Angelsaksische model

• corporatistische verzorgingsstaat

mengeling van bovenstaande

welk type verzorgingsstaat heeft Nederland nu?

1. sociaaldemocratisch
2. corporatistische
3. liberaal

noem een voordeel en een nadeel van een verzorgingsstaat.

Lianne is 36 en een gezondheidsfreak. Ze rookt en drinkt niet, eet geen vlees en sport 4 keer per week. De laatste keer dat ze bij een dokter is geweest, was 7 jaar geleden. Lianne heeft goed contact met haar buurman, die al 25 jaar rookt en veel overgewicht heeft. De buurman wordt nu onderzocht voor COPD (een longziekte).
Vind je het eerlijk dat Lianne's zorgverzekering even duur is als die van haar buurman?

Ja

Nee

stelling: een strenge verzorgingsstaat is belangrijk voor een land?

1. ja
2. nee