Les 43 - Verbanden - opsomming, tijd, reden, tegenstelling en voorwaarde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Signaalwoorden

Lesdoelen

• Je kunt signaalwoorden herkennen van : 
  - opsomming, tijd, reden, oorzaak en gevolg, tegenstelling en voorwaarde
• 
  
• Je kunt uitleggen waarom een schrijver signaalwoorden gebruikt

Signaalwoorden

Signaalwoorden (verbindingswoorden) geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s (met elkaar). 

Verschil met functiewoorden -> functie van tekstdeel of hele alinea 

Opdracht 

• 1. Ik ga naar de supermarkt, de bibliotheek en naar huis.
  
• 2. Na het ontbijt ga ik naar de sportschool.
• 3. Omdat ik te laat was, miste ik de bus.


• 4. Ik wilde gezond eten, maar besloot uiteindelijk toch voor een hamburger te gaan. 
• 5. Als ik genoeg energie heb, dan ga ik na het werk vaak nog dansen. 

Antwoordblad

• 1. Ik ga naar de supermarkt, de bibliotheek, en naar huis. (opsomming: en)
• 2. Na het ontbijt ga ik naar de sportschool. (tijd: na)
• 3. Omdat ik te laat was, miste ik de bus. (oorzaak: omdat, gevolg: miste)
• 4. Ik wilde gezond eten, maar besloot uiteindelijk toch voor een hamburger te gaan. (tegenstelling: maar)
• 5. Als ik genoeg energie heb, dan ga ik na het werk vaak nog dansen. (voorwaarde: als)

Tijd

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger.

De gasten gaan dadelijk weg.

Opsomming

En, ook, ten eerste, ten tweede, vervolgens

Hardlopen zorgt voor een goede conditie. Bovendien is het ook goed voor je spieren. 

Tegenstelling

Zo, evenals, in vergelijking met,

maar, daarentegen, integendeel en soortgelijk(e)

Hoewel de wegen door de regen glad waren, ging hij vol gas naar beneden. 

Reden ->

Oorzaak – gevolg

Door, doordat, waardoor, te danken aan, omdat, want, aangezien 

Hij gleed uit, omdat er een bananenschil op de stoep lag. 

Voorwaarde

Als, wanneer, tenzij, in (voor) het geval dat, mits, indien 

Maak zelf een zin!

Oefening

Wat zijn de signaalwoorden in de volgende tien zinnen? Schrijf het signaalwoord op.

1. Ik ga naar school, naar de bibliotheek en naar huis.
   
2. Het regent, dus ik neem een paraplu mee.
   
3. Als ik mijn huiswerk af heb, ga ik naar buiten.
   
4. We wilden naar het strand gaan, maar er is slecht weer.
   
5. Eerst woonde hij hier alleen en nu is zijn vrouw hier ook komen wonen.
6. Ten eerste, ik ga naar mijn oma toe. Ten tweede, ik ga winkelen. Ten derde, ik ga naar een concert.
   
7. Hoewel ik moe ben, ga ik toch naar de sportschool.
   
8. Ik ga eerst ontbijten, daarna ga ik naar school.
   
9. Omdat ik honger heb, ga ik naar de supermarkt.
10. Suus houdt niet van muziek, maar wel van dansen. 

Opdracht signaalwoorden 

• Maak de opdracht van het werkblad
• Ik loop door de klas. Stel je vraag als ik langskom
  
• Overleg alleen met degene die naast je zit zacht!
• Je krijgt 15 minuten de tijd.
• Ben je eerder klaar? Lees in je boek.

Waarom gebruikt een
schrijver signaalwoorden?

Welke signaalwoorden
weet je nog?