Als deze reacties met dezelfde snelheid verlopen, ontstaat er een chemisch evenwicht
Slide 2 - Slide
Chemisch evenwicht
Eerst begint H2O met CO te reageren (s1, rode lijn)
Nadat er H2 en CO2 ontstaat reageert dat ook weer terug (s2, blauwe lijn)
Na een tijdje zijn de snelheden even groot
Insteltijd is de tijd tussen begin van reactie en evenwicht
Slide 3 - Slide
Chemisch evenwicht
Homogeen evenwicht: als alle reagerende stoffen in 1 fase zitten
Heterogeen evenwicht: als alle reagerende in meerdere fasen aanwezig zijn.
Slide 4 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten
Maak gebruik van een omzettingstabel. Kijken naar de algemene reactie A + B <-> C + D in een reactievat van 1,0 dm3:
Beginnen met 2 mol A en 1 mol B
Er is 0,75 mol A omgezet.
Wat zijn alle concentraties aan het eind?
[A]
[B]
[C]
[D]
t0
omg.
tev
Slide 5 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten
Beginwaarden invullen: [A] = 2, [B] = 1. Er is nog geen C of D ontstaan, dus die zijn beide 0
[A]
[B]
[C]
[D]
t0
2
1
0
0
omg.
tev
Slide 6 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten
Er is 0,75 mol A omgezet, dus er verdwijnt 0,75: -0,75.
De molverhouding tussen A en B is 1:1, dus er verdwijnt net zoveel.
Molverhouding tussen A, C en D is 1:1:1, dus er ontstaat ook 0,75
[A]
[B]
[C]
[D]
t0
2
1
0
0
omg.
-0,75
-0,75
+0,75
+0,75
tev
Slide 7 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten
Wat er aanwezig is bij evenwicht is het verschil tussen wat er was bij t0 en hoeveel er is omgezet.
Let op hoe groot het reactievat is! Als het reactievat bijvoorbeeld 5 liter, moet je niet vergeten om de hoeveelheid mol te delen door 5 liter voor de concentratie
[A]
[B]
[C]
[D]
t0
2
1
0
0
omg.
-0,75
-0,75
+0,75
+0,75
tev
1,25
0,25
0,75
0,75
Slide 8 - Slide
Chemisch evenwicht
Reacties kunnen omkeerbaar zijn
Beginstoffen -> reactieproducten
Reactieproducten -> beginstoffen
Noem je evenwichtsreacties
Als deze reacties met dezelfde snelheid verlopen, ontstaat er een chemisch evenwicht
Slide 9 - Slide
Chemisch evenwicht
In experiment 1 is er 1 mol N2O4. Bij evenwicht is er 0,80 mol N2O4 en 0,40 mol NO2
In experiment 2 is er 2 mol NO2. Bij evenwicht is er 0,80 mol N2O4 en 0,40 mol NO2
Slide 10 - Slide
Chemisch evenwicht
Ze leiden allebei tot dezelfde evenwichtstoestand, ondanks een andere beginsituatie
Ligging van het evenwicht is gelijk
Slide 11 - Slide
Chemisch evenwicht
Hier is de molverhouding gebruikt tussen N2O4 en NO2: 1:2
Als er 0,20 mol N2O4 verdwijnt, dan ontstaat er 2 x zoveel: 0,40 mol NO2
Slide 12 - Slide
Chemisch evenwicht
NO2 daalt 2 x zo snel als die van N2O4, omdat er twee moleculen NO2 ontstaan uit 1 molecuul N2O4
Slide 13 - Slide
Wiskundig intermezzo: de abc-formule
Voor rekenen met evenwichtsvoorwaarde is de abc-formule nodig
Gebruik je bij ax2 + bx + c
Komen 2 waarden voor x uit: bij wiskunde gebruik je allebei, bij scheikunde gebruik je alleen degene die kan (positief)
Slide 14 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
Kijken naar H2O (g) + CO (g) <-> H2 (g) + CO2 (g)
Onder bepaalde omstandigheden geldt: K = 0,75
0,50 mol H2O en 0,50 mol CO wordt in een vat van 1,0 dm3 gedaan
Wat is [H2] bij evenwicht?
[H2O]
[CO]
[H2]
[CO2]
t0
omg.
tev
Slide 15 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
0,50 mol H2O en 0,50 mol CO wordt in een vat van 1,0 dm3 gedaan
Dus bij t0 0,50 bij H2O en 0,50 bij CO. Er is nog geen H2 of CO2
[H2O]
[CO]
[H2]
[CO2]
t0
0,50
0,50
0
0
omg.
tev
Slide 16 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
Er is niet bekend hoeveel er wordt omgezet, alleen maar wat de evenwichtsconstante is. Er wordt wel iets omgezet, namelijk x. Er verdwijnt x H2O en x CO en er ontstaat x H2 en x CO2
[H2O]
[CO]
[H2]
[CO2]
t0
0,50
0,50
0
0
omg.
-x
-x
+x
+x
tev
Slide 17 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
Bij evenwicht is er het verschil tussen hoeveelheid bij t0 en wat er omgezet is.
[H2O]
[CO]
[H2]
[CO2]
t0
0,50
0,50
0
0
omg.
-x
-x
+x
+x
tev
0,50-x
0,50-x
x
x
Slide 18 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
Evenwichtsvoorwaarde voor de reactievergelijking.
Je kan nu de waarden bij tev invullen in de breuk
[H2O]
[CO]
[H2]
[CO2]
t0
0,50
0,50
0
0
omg.
-x
-x
+x
+x
tev
0,50-x
0,50-x
x
x
Slide 19 - Slide
Rekenen aan chemische evenwichten met K
De hele breuk moet gelijk zijn aan 0,75 (info uit de vraag)