Thema erfelijkheid & evolutie basis

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

JdW-klimwijzer

Uitleg over de klimwijzer aan de leerlingen, hierna volgen enkele vragen over de klimwijzer. 

      Leerdoelen

bs. 1

5.1.1 Je kunt benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.

5.1.2 Je kunt benoemen wat genotype en fenotype zijn 

FENOTYPE

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

genotype en fenotype

Erfelijk:

eigenschappen die je meekrijgt van je ouders, bijvoorbeeld de kleur van je ogen :

Genotype

het genotype ligt vast bij de bevruchting

genotype:

informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme

Fenotype:

alle zichtbare eigenschappen van een organisme

DNA:

stof die informatie bevat voor erfelijke eigenschappen

chromosomen:

lange dunne draden in de celkern

lichaamscellen:

cellen waaruit je lichaam is opgebouwd

Fenotype

Genotype

Genotype

Genotype

Het fenotype verandert

Het genotype niet.

Aan de slag

Opgaven bs.1:

2, 3, 4 & 5  

Aflsluiting BS 1

 Wat is het genotype?

Wat is het fenotype?

      Leerdoelen

bs. 2

5.2.3 Je kunt benoemen dat elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.

 

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

De chromosomen van een vrouw, in paren

Gen

gen:

deel van een chromosoom dat informatie voor een erfelijke eigenschap bevat

genenparen:

twee genen die aan elkaar gelijk zijn

Chromosomen in geslachtscellen

geslachtscellen:

cellen waarin chromosomen enkelvoudig voorkomen

Bevruchting en celdeling

geslachtscellen

Lichaamscel/ bevruchte eicel

Lichaamscellen

Lichaamscellen

zaadcel

eicel

celdeling: vorming van nieuwe cellen

Bevruchting

Aan de slag

Opgaven bs.2: 

1, 2, 3, 5, 6 & 7   

Aflsluiting BS 2

 Hier Lesdoel vragen maken.

      Leerdoelen

bs. 3

5.3.4 Je kunt omschrijven dat door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat

5.3.5 Je kunt omschrijven wat een mutatie is. 

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.

variatie = verschillende

variatie in genotypen:

de combinatie van erfelijke informatie is bij elk persoon anders

Genotype

Genotype

Genotype

Genotype

Mutatie

mutatie:

een verandering van het genotype

mutant:

organisme waarbij een mutatie zichtbaar is in het fenotype

albino:

mutant waarbij het lichaam niet in staat is pigment aan te maken

mutagene invloeden:

stoffen en stralingen die mutaties kunnen veroorzaken

Het ontstaan van kanker

tumor: een klompje cellen die zich steeds blijven delen

kanker: ziek zijn van een tumor 

uitzaaiing: cellen van een tumor raken los en komen terecht in andere plekken van het lichaam

Aan de slag

Opgaven bs. 3:

1 & 2 

Aflsluiting BS 3

 Hier Lesdoel vragen maken.