L14: Tijd en spanningsopbouw

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

pag. 141

Literaire term: tijd

• historische tijd of kalendertijd
• verteltijd <> vertelde tijd
• chronologie

Literaire term: tijd

• historische tijd of kalendertijd: tijdsperiode
• verteltijd: tijd om het verhaal te vertellen (min.)
• vertelde tijd: tijd die voorbijgaat in het verhaal zelf (jaren, dagen, uren...).
• chronologie: de gebeurtenissen worden in volgorde vertelt zoals ze gebeurt zijn.

Ken je een voorbeeld van een film waarbij de chronologie van het verhaal niet van begin tot einde gevolgd werd?

Wat kan volgens jou een voordeel zijn om de chronologie in een verhaal te verbreken?

Kan je ook een nadeel bedenken?

Hoe kan je chronologie doorbreken?

Het verhaal springt terug in de tijd en vertelt iets dat vroeger is gebeurd.

Het verhaal springt verder in de tijd en de verteller vertelt iets dat nog komen moet.

Flashback

niet-chronologisch

 Flashforward 

We bekijken 2 fragmenten

2a. Geef aan of het om een voorbeeld van een flashback of flashforward gaat. 

pag. 142

2b. Waarom zou de schrijver hiervan gebruik maken?
--> Clan:

2b. Waarom zou de schrijver hiervan gebruik maken?
--> Thuis:

Tijd / spanningsopbouw

Flashback  <---

Flashforward --->

En wat is dan...?

Terugwijzing <---

Vooruitwijzing --->

Flashback:

 Het verhaal springt terug in de tijd en vertelt iets dat vroeger is gebeurd. Het verhaal is niet-chronologisch.

Terugwijzing: 

In het verhaal wordt gesproken over iets dat vroeger is gebeurd zonder dat het verhaal echt wordt onderbroken, bijv. in een uitspraak of gedachte van een persoon.

Flashforward:

 Het verhaal springt vooruit in de tijd en vertelt iets dat later zal gebeuren. Het verhaal is niet-chronologisch.

Vooruitwijzing: 

In het verhaal wordt gesproken over iets dat later is gebeurd zonder dat het verhaal echt wordt onderbroken, bijv. in een uitspraak of gedachte van een persoon.

terugwijzing

Ik dacht aan de keer dat hij mij verraden had en voelde hoe zijn ogen zich vulden met angst.

vooruitwijzing

Ik schudde zijn hand als een laatste strohalm. Later zou hij ons nog verraden, maar dat wist ik toen nog niet.

Oef. 3 - 4

Lees de 2 kortverhalen en beantwoord de vragen.

pag. 142-143

3a Wat is er gebeurd in het kortverhaal Feestdag?

Het kortverhaal van 'Feestdag' eindigt met:

1. open einde
2. gesloten einde
3. cliffhanger

Waarom is het een gesloten einde?

d. Welke emotie heeft Margaret? Hoe weet je dat? (verwijs naar verhaal)

4. Wat denk jij dat er gebeurd is?

(Rozenblaadjes)

4b. Wat wijst daarop? (Verwijs naar elementen uit de tekst die dat doen vermoeden).

5 Dit verhaaleinde noemen we een cliffhanger. Wat is volgens jou de functie hiervan?

Geef een voorbeeld van een serie met een cliffhanger.

6. Kun je een reden bedenken waarom ze deze spanningstechniek cliffhanger genoemd hebben?

Tijd voor een fragment

Let goed op de tijd in dit verhaal.

Welke rol speelt Anton Ego?

1. protagonist
2. antagonist
3. nevenfiguur
4. figurant

Hoe wordt de tijdsvolgorde in het fragment doorbroken?

1. Flashforward
2. Terugwijzing
3. Vooruitwijzing
4. Flashback

Aan jullie nu!

Schrijf een (ultra)kortverhaal waarin het volgende zit.