Les 4 - Online zoeken naar informatie

• Mentorles
• Studieles
• +1
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

Instructions

Introductie_voor_de_docent.pdf

Onderzoeken

Online zoeken naar informatie

Reflecteren

Onderzoeken

Communiceren

Les 1

Les 2

Les 3

Les 4

Les 7

Les 5

Les 8

Les 6

Jouw lessen

Toelichting:

In deze overzichtsslide zien leerlingen hoeveel lessen zij volgen per thema, waar ze zich bevinden in de lessenreeks en welke lessen zij al hebben gedaan.

Tijd:

1 minuut om de visual toe te lichten

Vorm: 

klassikaal

Dit weet je al

Dit leer je nu

Doen

Terugkijken

Reflecteren

Onderzoeken

Communiceren

Hoe werkt het?

Tijdens de les worden verschillende iconen gebruikt. Aan de hand van de vier iconen links, zoals te zien op deze slide, kun je makkelijk zien wat het leerdoel is van dat onderdeel. 

Zo betekenen de hersenen dat voorkennis geactiveerd wordt (dingen die je al weet), het boek betekent dat je nieuwe lesstof leert d.m.v. theorie, het papier met de pen betekent dat je actief bezig bent met het combineren van voorkennis en nieuwe kennis, dus dat je iets oefent. En het oog betekent dat je reflecteert en terugkijkt op wat je leert. 

Klikken

Slepen

Typen

     Sociale vaardigheden

     Denkvaardigheden

Vaardigheden

Onderzoeken

• Informatie zoeken
  & evalueren
• Informatie lezen
  & begrijpen   

Sociale vaardigheden

 Reflecteren

• Het zelfdiagram
   
• Het beeld van jezelf 
  

Communiceren

• Informatie schriftelijk communiceren

Uitleggen hoe een zoekmachine als Google werkt. 

Aan het einde van de les kun je:

Uitleggen hoe vijf factoren de resultaten van een online zoekopdracht beïnvloeden.

De betrouwbaarheid van zoekresultaten evalueren.

In de vorige les heb je verschillende informatiebronnen bekeken. Ook heb je onderzocht welke factoren de betrouwbaarheid van bronnen beïnvloeden en wat het risico is van het gebruik van onbetrouwbare bronnen. In deze les ga je een start maken met het online zoeken naar betrouwbare informatie.  

De vorige les....

Google is een online zoekmachine die door veel mensen wordt gebruikt. Bekijk de video eens over de zoektermen in Google van het jaar 2021.

Wat valt je op als je kijkt naar de zoektermen?

Welke online zoekmachines gebruik jij?

Waarschijnlijk gebruik je een zoekmachine zoals Google 

elke dag. Het is een handige en snelle manier om bij het antwoord op jouw vraag te komen. Andere zoekmachines werken vaak ongeveer hetzelfde, omdat zij een zelfde soort software gebruiken.  Maar hoe werkt Google eigenlijk? Hoe kan het, dat er iets op je scherm verschijnt als je een woord in de zoekbalk typt? En hoe kom je uiteindelijk bij een betrouwbaar en voor jou relevant zoekresultaat? Dat leer je in deze les!

Test je kennis 

over Google!

Na deze slide volgen 5 vragen. Beantwoord de vragen en kom erachter hoeveel je al weet over hoe een online zoekmachine zoals Google werkt.  

LET OP: Schrijf je antwoorden ook op voor jezelf. Je hebt ze later nog nodig.

QUIZ

Google gebruikt een zoekindex, net zoals een boek dat 

ook kan hebben. Wat is dat: 'een zoekindex'?

Hoe groot is de zoekindex van Google (gigabyte)?

1. 1.000.000 gigabytes
2. 10.000.000 gigabytes
3. 100.000.000 gigabytes
4. 1.000.000.000 gigabytes

Google gebruikt computerprogramma’s om informatie te ver-

zamelen die het jou kan laten zien als je iets intypt in de 

zoekbalk. Hoe werkt zo'n programma denk je?

Wat is de naam van de (software)programma's 

die Google gebruikt?

1. context
2. algoritmes
3. spreadsheet
4. crawlers

Hoe kan het dat Google altijd “up-to-date” is?

Ga op zoek 

naar de juiste antwoorden!

Instructie: Gebruik de webpagina om de juiste antwoorden op te zoeken.  webpagina 'how search works' Je hebt hiervoor 4 minuten de tijd. 

Hoe heb jij het gedaan? Vul je score in de tabel. Per goed antwoord krijg je 2 punten.

Bekijk jouw antwoorden en leg ze naast de juiste antwoorden.

Hoeveel had je er goed of fout? Tel je punten op in het tabel.

Leerlingen gaan op Google’s eigen webpagina op zoek naar de antwoorden op de 5 vragen. Hiervoor krijgen zij 4 min de tijd. Daarna kunnen de antwoorden klassikaal worden besproken. 

Vraag ook naar de extra feiten die leerlingen wellicht hebben gevonden.

Juiste antwoorden:

1) Google gebruikt een zoekindex, wat is dat?

- De zoekindex lijkt op de index met trefwoorden en pagina nummers ernaast die je achterin een dik boek vindt. Het is een digitale locatie waar alle belangrijke informatie over alle webpagina’s wordt opgeslagen, bijv. welke woorden op een pagina te vinden zijn, wanneer de pagina voor het laatst is geüpdatet en de auteur van een pagina maar ook nog heel veel andere informatie. Dus als je bijvoorbeeld het woord “hond” intypt in Google ga je bij wijze van spreken in de index naar het woord “hond” bladeren en zie je daarnaast alle pagina’s die het woord hond bevatten maar ook bijv. beelden of video’s van honden.

2) Hoe groot denk je dat de zoekindex van Google is (in gigabyte)?

- Ongeveer 100.000.000 (een miljoen) GB groot. Wat misschien helpt om het zich beter te kunnen voorstellen: Stel dat de informatie in de zoekindex op wordt geslagen als woorden/tekst. 1 GB bestaat uit ongeveer 1000 MB. 1 MB is voldoende om de tekst van een flink roman (500 pagina’s) op te slagen.

3) Google gebruikt computerprogramma’s om informatie te verzamelen die het jou kan laten zien als je een zoekopdracht intypt. Hoe denk je dat deze software werkt?

- De software bezoekt automatisch webpagina’s en volgt alle links die op de pagina’s te vinden zijn. Terwijl zij dit doet slaat zij alle informatie die zij vindt op in de zoekindex van Google.

4) Wat is de naam van deze software?

- Crawler software/Crawlers

5) Hoe kan het dat Google altijd “up-to-date” blijkt te zijn?

- De Crawlers zijn continu aan het werk. Zo worden alle pagina’s regelmatig opnieuw bezocht om te checken of er nieuwe informatie beschikbaar is die dan aan de zoekindex toe wordt gevoegd. Crawlers kunnen ook leren welke pagina’s vaker worden geüpdatet (bijv. dagelijkse kranten of Twitter) en bezoeken deze dan dermate vaker.

Je hebt iets meer geleerd over hoe Google werkt. Maar hoe wordt bepaald welke webpagina’s je als eerste te zien krijgt? Met andere woorden:
Hoe wordt de informatie die Google jou laat zien gerangschikt?

Er zijn vijf factoren, die Google zelf toelicht, die de rangschikking van zoekresultaten na een zoekopdracht beïnvloeden. 

Klik op de hotspots om de uitleg te openen.

Context: Google maakt gebruik van informatie zoals je locatie, eerdere zoekgeschiedenis en zoekinstellingen. Ze kunnen op die manier jouw resultaten aanpassen aan wat op dat moment het meest nuttig en relevant voor jou is.

Relevantie: Google beoordeelt hoe relevant een zoekresultaat kan zijn voor wat jij typt in de zoekbalk. Als een website dezelfde woorden bevat in bijv. de titel is de kans groot dat deze website relevant is voor jou. Hij staat dus hoger in de rangschikking. Door bij te houden welke websites andere gebruikers met dezelfde zoekopdracht hebben aangeklikt kan Google bepalen welk resultaat jij wellicht bovenaan wil zien. 

Kwaliteit: Google geeft ook prioriteit aan websites die het meest betrouwbaar lijken. Als er op andere pagina’s vaak naar een bepaalde website wordt verwezen, dan neemt Google aan dat deze de juiste informatie bevat. 

Bruikbaarheid (gebruiksvriendelijkheid): Je gebruikt Google op je telefoon om iets op te zoeken. Stel dat er twee pagina’s zijn die (volgens de zoekindex) exact dezelfde informatie weergeven, maar één van de twee heeft een mobiel-vriendelijke versie en de ander niet. Dan zal de pagina met de mobiel-vriendelijke versie hoger in de rangschikking staan dan de andere pagina omdat Google bepaalt dat je waarschijnlijk op je telefoon liever de mobielvriendelijke pagina wil zien.

Betekenis: Google probeert eerst te begrijpen wat je precies bedoelt met wat je intypt in de zoekbalk. Voor relevante resultaten moeten ze namelijk eerst vaststellen welke informatie je met je zoekopdracht zoekt. Ze checken de spelling en zoeken ook naar synoniemen voor woorden die je hebt gebruikt. Hiermee kunnen ze relevante documenten vinden, ook als deze niet exact de woorden bevatten als die je hebt getypt. 

Factoren die de volgorde van

jouw zoekresultaten bepalen

Achter de hotspots staan voorbeelden. 

Geef aan bij welke factor elk voorbeeld hoort.

Relevantie

Betekenis

Kwaliteit

Bruikbaar-

heid

Context

Een artikel van de Volkskrant dat recent heel veel is gedeeld op Twitter staat hoger in de rangschikking dan een artikel van het AD over hetzelfde onderwerp.

Je zoekt op “mobiel scherm repareren” en krijgt ook resultaten voor bijv. “telefoon beeldscherm vervangen”. 

Een website met een mobielvriendelijke versie staat boven aan de rangschikking als je op je mobiel Google gebruikt.

Je typt je zoekopdracht in het Nederlands en krijgt Nederlandse resultaten.

Je zoekt op “hoe werkt een satelliet?” en het bovenste resultaat heeft de titel “Hoe werkt een satelliet? Een eenvoudige uitleg”.

Een website waar de tekst en beelden snel laden staat hoger in de rangschikking dan een langzame website met dezelfde inhoud.

Een website die al 10.000 keer door anderen is bezocht staat hoger in de rangschikking dan een website die maar 56 keer is bezocht.

Je bent in Amsterdam, zoekt naar “voetbal” en krijgt voornamelijk resultaten over FC Ajax. 

Je zoekt op “onderwerpen profiwerkstuk” en krijgt resultaten voor “onderwerpen profielwerkstuk”. 

Een website van een bekende wetenschapper staat hoger in de rangschikking dan een website over hetzelfde onderwerp gemaakt door een amateur in het veld. 

Sleep de woorden naar de juiste plek om de tekst compleet te maken

Google is een online zoekmachine. Als je een __________________ intypt in de zoekbalk, krijg je vaak binnen enkele milliseconden duizenden resultaten. Om te bepalen welke webpagina’s Google moet laten zien, wordt de __________________ gebruikt. Deze werkt in de basis net zoals in een dik boek alleen is hij __________________ GB groot en bevat hij alle webpagina’s die er zijn. Hierin wordt informatie opgeslagen zoals de __________________ die op de pagina zijn gebruikt, de naam van __________________ en wanneer de pagina voor het laatst is __________________. Deze informatie wordt verzameld door __________________, een software die __________________ pagina’s bezoekt en de __________________ op de pagina’s volgt. De software bezoekt een pagina regelmatig om te checken of er __________________ informatie beschikbaar is. Zij kan ook leren hoe vaak ze een pagina moet bezoeken om de meest up-to-date informatie te verzamelen. Er zijn 5 factoren die de rangschikking van zoekresultaten beïnvloeden: Betekenis, Relevantie, Kwaliteit, Bruikbaarheid, Context*. Dit is vaak heel handig. Zo krijg je bijvoorbeeld bij het zoeken naar restaurants voornamelijk voorstellen gebaseerd op jouw __________________. Echter kunnen deze factoren ook ervoor zorgen dat een resultaat hoog in de lijst op je Google pagina staat terwijl het geen __________________ informatie bevat. Hou dit altijd in je achterhoofd als je iets opzoekt!

links

nieuwe

automatisch

Crawlers

zoekopdracht

zoekindex

100.000.000

woorden

de auteur

geüpdatet

locatie

betrouwbare

Je hebt nu veel geleerd over hoe zoekmachines zoals Google werken. Dit is handig als je bijvoorbeeld met je profielwerkstuk aan de slag gaat. Hiervoor wil je namelijk niet uren moeten scrollen door 53.000.000 hits of per ongeluk onbetrouwbare informatie gebruiken. 

De vraag is: hoe ga je om met het lezen en begrijpen van bronnen. Dát leer je in de volgende les! 

Deze overgang kan ook mondeling worden gegeven.