5.2 Grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

h2 les 1

Rechtsstaat

5

5.2 - Grondwet en grondrechten

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen de macht van de overheid.
• Je kunt een voorbeeld geven van botsende grondrechten.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen grondrechten en mensenrechten.
• Je kunt uitleggen wat een boycot is.

h2 les 1

De Grondwet

In de Grondwet staan de belangrijkste rechten en plichten van

burgers en overheid.

De Grondwet beschermt zo burgers tegen de macht van de

overheid en garandeert dat we gebruik kunnen maken van onze

rechten en vrijheden.

Omdat Nederland een democratie is, zijn de rechten en plichten in

de Grondwet door het parlement opgesteld.

h2 les 1

Grondrechten

In de Grondwet staan grondrechten, basisrechten die elke inwoner

van Nederland heeft.

In Artikel 1 van de Grondwet staat bijvoorbeeld dat iedereen

recht heeft op gelijke behandeling en dat discriminatie verboden is.

In 1983 kregen ook sociale grondrechten een plek in de

Grondwet.

h2 les 1

Sociale grondrechten

Kijkvraag: Bepalen de sociale grondrechten voor hoeveel banen de overheid ieder jaar moet zorgen?

h2 les 1

Sociale grondrechten

Er zit een grens aan grondrechten. Vrijheid van meningsuiting is een

grondrecht, maar dat betekent niet dat je alles maar mag zeggen.

Grondrechten kunnen met elkaar botsen. Bijvoorbeeld de vrijheid

van godsdienst kan botsen met het recht op gelijke behandeling.

Grondrechten hebben geen rangorde: het ene grondrecht is niet

belangrijker dan het andere.

h2 les 1

Grondrechten

Vraag: Welk grondrecht vind jij het belangrijkste, en waarom?

h2 les 1

Mensenrechten

Voor de Nederlandse rechtsstaat zijn ook de mensenrechten belangrijk: basisrechten voor elk mens, waar die ook woont.

Bijvoorbeeld:

• het recht op onderwijs

• de vrijheid van meningsuiting

• het recht om te trouwen met wie je wilt

Deze Rechten van de Mens zijn in 1948 aangenomen door de Verenigde Naties.

h2 les 1

Mensenrechten

In autoritaire staten en dictaturen trekken de machthebbers zich weinig

of niets aan van mensenrechten.

Hier kunnen we als Nederland niet zo veel aan doen.

Nederland vraagt hooguit koning Willem-Alexander om de mensenrechten te bespreken tijdens

een staatsbezoek.

h2 les 1

Mensenrechten

Kijkvraag: Welke schendingen van mensenrechten in Nederland worden in de video genoemd?

h2 les 1

Boycot

Actiegroepen vragen soms om een boycot tegen een land vanwege

het schenden van mensenrechten.

Een boycot betekent dat we geen producten kopen die uit een

bepaald land komen.

Een boycot wordt ook ingesteld als de internationale vrede wordt

bedreigd.

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen de macht van de overheid.
• Je kunt een voorbeeld geven van botsende grondrechten.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen grondrechten en mensenrechten.
• Je kunt uitleggen wat een boycot is.