5.2 Grondwet en grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Maatschappijleer

5.2 Grondwet en grondrechten

Planning

Journaal kijken

Herhalen 5.1

Uitleg 5.2

Aan de slag

Klascode voor LessonUp =   hdkac

De klascode voor Thema's Online = 691144

Wel of geen kenmerken van een rechtsstaat? 

Past wel bij een rechtsstaat

Past niet bij rechtsstaat

vrijheid van meningsuiting

eerlijke rechters

de overheid bepaalt wat er in de krant of op tv komt

recht op democratie

je hebt minder rechten als je geen hetero bent

de macht is in handen van één persoon of een kleine groep

de overheid mag jouw vrijheid niet zomaar beperken

de overheid mag de uitkomst van verkiezingen beïnvloeden

Even ophalen: Wat zijn kenmerken van een dictatuur?

Kenmerken van een dictatuur

Geen kenmerken van een dictatuur

Geen persvrijheid

Individuele vrijheid

als enige de macht 

Één partij

Vrije economie

Alles voor de leider 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen

de macht van de overheid.

• Je kunt een voorbeeld geven van botsende grondrechten.

• Je kunt het verschil uitleggen tussen grondrechten en

mensenrechten.

• Je kunt uitleggen wat een boycot is.

De Grondwet

In de Grondwet staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers en overheid.

1. De Grondwet beschermt zo burgers tegen de macht van de overheid en garandeert dat we gebruik kunnen maken van onze rechten en vrijheden
2. Omdat Nederland een democratie is, zijn de rechten en plichten in de Grondwet door het parlement opgesteld.

Grondrechten

In de Grondwet staan grondrechten, de basisrechten die elke inwoner van Nederland heeft.

In Artikel 1 van de Grondwet staat bijvoorbeeld dat iedereen recht heeft op gelijke behandeling en dat discriminatie verboden is.

In 1983 kregen ook sociale grondrechten een plek in de Grondwet.

Sociale grondrechten

Kijkvraag: 

Bepalen de sociale grondrechten voor hoeveel banen de overheid ieder jaar moet zorgen?

Welke grondrechten herken je op deze afbeelding? 

Botsende grondrechten

• Er zit een grens aan grondrechten. Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht, maar dat betekent niet dat je echt alles mag zeggen. 
• Grondrechten kunnen met elkaar botsen. Bijvoorbeeld de vrijheid van godsdienst kan botsen met het recht op gelijke behandeling.
• Grondrechten hebben geen rangorde: het ene grondrecht is dus niet belangrijker dan het andere.

Welk grondrecht vind jij het belangrijkst? 

Mensenrechten

Voor de Nederlandse rechtsstaat zijn ook de mensenrechten belangrijk: basisrechten voor elk mens, waar die ook woont. Bijvoorbeeld:

• het recht op onderwijs

• de vrijheid van meningsuiting

• het recht om te trouwen met wie je wilt

Deze Rechten van de Mens zijn in 1948 aangenomen door de Verenigde Naties.

Mensenrechten

In autoritaire staten en dictaturen trekken de machthebbers zich weinig of niets aan van mensenrechten.

Hier kunnen we als Nederland niet zo veel aan doen. Nederland vraagt hooguit koning Willem-Alexander om de mensenrechten te bespreken tijdens

een staatsbezoek.

Wat zijn mensenrechten? 

Kijkvraag: Welke schendingen van mensenrechten in Nederland worden in de video genoemd?

Boycotten

Actiegroepen vragen soms om een boycot tegen een land vanwege het schenden van mensenrechten.

Een boycot betekent dat we geen producten kopen die uit een bepaald land komen.

Een boycot wordt ook ingesteld als de internationale vrede wordt bedreigd.

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen

de macht van de overheid.

• Je kunt een voorbeeld geven van botsende grondrechten.

• Je kunt het verschil uitleggen tussen grondrechten en

mensenrechten.

• Je kunt uitleggen wat een boycot is.

Aan de slag! 

5.2 Grondwet en Grondrechten

Lezen: Blz 76 t/m 77

Maken: 1 t/m 13

Klascode voor LessonUp =   hdkac

De klascode voor Thema's Online = 691144

Werk deze week in KWT aan maatschappijleer!