2AG Blok 4 zinsontleding HZ, BZ en voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

2AG

Redekundig ontleden:

Blok 4 HZ BZ en voegwoorden

De boze jongen kan zich nu niet meer inhouden.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Hij wacht niet langer af en pakt zijn spullen in.

1. samengestelde zin
2. enkelvoudige zin

Netflix is de enige afleiding voor het luie meisje dat op de bank zit.

1. samengestelde zin
2. enkelvoudige zin

Hoofdzin of bijzin

Een hoofdzin is zonder bijzin of andere hoofdzin ook een goede zin. De woorden staan op de goede plek.

Een bijzin is zonder hoofdzin geen goede zin. De woorden staan niet op de goede plek.

Woorden toevoegen 

Je kunt een hoofdzin en bijzin ook herkennen door te kijken of er woorden tussen de woorden van een woordgroepje staan of kunnen staan (bijvoorbeeld ‘morgen’ of ‘niet’). Als dit wel kan, dan is de deelzin een bijzin. Als dit niet kan, dan is de deelzin een hoofdzin.

Voorbeeld

Mijn beste vriendin heeft (morgen) alweer (niet) op haar telefoon gekeken        , want ze is (morgen) (niet) nieuwsgierig geworden naar haar moeders reactie       .

Mijn beste vriendin heeft (morgen) alweer (niet) op haar telefoon gekeken      , omdat ze nieuwsgierig is geworden naar haar moeders reactie      .

hoofdzin

hoofdzin

hoofdzin

bijzin

In de laatste zin kan er geen ‘morgen’ of ‘niet’ tussen de werkwoorden ‘is’ en ‘geworden’ komen te staan.

Voegwoorden

Voegwoorden plakken deelzinnen aan elkaar.

Voegwoorden bepalen hoofdzin of bijzin

Sommige voegwoorden zorgen voor een hoofdzin: 
‘maar’, ‘en’, ‘want’, ‘of’ en ‘dus’. 
Dit zijn nevenschikkende voegwoorden. 

Andere voegwoorden zorgen voor een bijzin; 

‘omdat’, ‘als’, ‘zodat’, ‘toen’, ‘wanneer’ en ‘dat’. 

Dit zijn onderschikkende voegwoorden.

Voorbeeld

Ik ga dit romantische boek lezen       , want mijn vriendin heeft het mij gegeven         .

Ik ga dit romantische boek lezen       , omdat mijn vriendin het mij heeft gegeven       .

hoofdzin

hoofdzin

hoofdzin

bijzin

Welke zinsdelen ken je?

Wat is redekundig ontleden

Taalkundig ontleden = woorden benoemen
Redekundig ontleden = zinsdelen benoemen

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

- Blijft terugkomen;

- Nodig bij andere vreemde talen;

- Helpt je bij beter formuleren van zinnen.

Welk zinsdeel is onderstaand deel?
Sommige zwaluwen bouwen [nesten]
in oude gebouwen.

Welk zinsdeel is onderstaand deel?
Hij heeft [mij] vorig jaar een fantastisch
cadeau gegeven.

Ontleed de volgende zin:
Vroeger heb ik heel veel boeken
gelezen op school.

Wat voor zin is onderstaande zin?
Heb je weleens gedacht dat je zonder plastic kunt leven?

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Stappenplan redekundig ontleden

Enkelvoudig?

Helemaal ontleden

Samengesteld?

1. Voegwoord omcirkelen.

2. OW en PV aangeven

2. Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin?

3. Bak onder bijzin.

4. Alleen hoofdzin ontleden!  

Veel mensen denken dat een kat kopjes geeft uit liefde.

1. HZ+HZ
2. HZ+BZ
3. BZ+HZ
4. BZ+BZ

Dierenmishandeling mag natuurlijk niet, maar ze is heel moeilijk te bestrijden.

1. HZ+HZ
2. HZ+BZ
3. BZ+HZ
4. BZ+BZ

De fotograaf zal de foto’s buiten maken, tenzij het echt te slecht weer is.

1. HZ+HZ
2. HZ+BZ
3. BZ+HZ
4. BZ+BZ

Toen Tess de gewonde hond zag, belde ze direct de dierenambulance.

1. HZ+HZ
2. HZ+BZ
3. BZ+HZ
4. BZ+BZ