Zintuigen klas 3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Thema 6: Zintuigen

Leerjaar 3

Mevrouw Rottier & Mevrouw van Brakel

Zintuigen

Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving.

De belangrijkste zintuigen liggen in de:

Ogen, oren, neus, tong en huid!

Alle zintuigen samen vormen het zintuigenstelsel.

Drempelwaarde & adequate prikkel

Zintuigen geven alleen impulsen af als prikkel sterk genoeg is.

Kleinste prikkel die een impuls veroorzaakt = drempelwaarde

Elk zintuig is gevoelig voor één specifieke prikkel = de adequate prikkel.  vb: oog, licht.

Gewenning en motivatie

Als er langere tijd dezelfde prikkel wordt ontvangen ontstaat gewenning. bv: druk van kleding op je lichaam.

Ook speelt motivatie een rol. Wanneer je met volle focus aan het luisteren bent, is de drempelwaarde lager voor deze prikkel

De huid

Met de huid voelen we.

Omdat we meerdere dingen kunnen voelen zitten er in de huid ook meerdere zintuigen.

* Warmtezintuig

* Koudezintuig

* Drukzintuig

* Pijnzintuig

* Tastzintuig

Neus

• In de neusholte zit het reukzintuig
• geurdeeltjes komen binnen
• Reukharen worden geprikkeld door geuren
• Die maken impulsen

Reukzintuig

Neusholte --> neusslijmvlies, zintuigcellen met reukharen

Adequate prikkel = Geurstoffen

Als de prikkel sterk genoeg is 

ontstaan er impulsen die door 

gevoelzenuwcellen naar de

 hersenen worden geleid.

De neus 

• Ruiken doe je met het reukzintuig in je neus. Daarin bevinden zich de zintuigcellen
• Reukzintuig neemt waar
• Prikkel wordt impuls
• Impuls via reukzenuw naar hersenen. Gewaar
• De combinatie van smaak en geur bepaalt dat je weet wat je eet

Smaakzintuig

In het oppervlak van de tong zitten groefjes met daarin smaakknopjes. 

In de smaakknopjes zitten zintuigcellen.
Je proeft alleen: zoet, zuur, zout, bitter en umami. Bij de andere smaken heb jij je reukzintuig nodig. prikkel: 

De ogen - uitwendig

Wimpers; beschermen tegen vuil/licht

Wenkbrauwen; beschermen tegen zweet

Oogspier; oog draaien

pupil; opening in iris/regenboogvlies

harde oogvlies; bescherming

Traanklier; traanvocht beschermd

en reinigt

Traanbuis; voert vocht af naar neusholte

De ogen - inwendig

Aan de slag!

Maak de opdrachten van de examenbundel

Als er lange tijd dezelfde prikkel wordt opgevangen ontstaat....

1. Gewenning
2. Motivatie
3. Drempelwaarde
4. Adequate prikkel

Alleen als de prikkel sterk genoeg is, ontstaat een impuls. Dit noemen we...

1. Motivatie
2. Drempelwaarde
3. Gewenning
4. Adequate prikkel

Als je gefocust bent op een bepaalde prikkel, is de drempelwaarde lager. Dit noemen we...

1. Drempelwaarde
2. Motivatie
3. Gewenning
4. Adequate prikkel

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel

1. Adequate prikkel
2. Drempelwaarde
3. Gewenning
4. Motivatie

Wat is het verschil tussen de tast- en druk-zintuigen?

Welk nummer geeft het tastknopje aan?

1. 7
2. 1
3. 2
4. 5

Welk nummer geeft de zweetklier aan?

1. 2
2. 7
3. 5
4. 6

1

2

3

4

5

Drukzintuig

Koudezintuig

Pijnpunt

Tastknopje

Warmtezintuig

Welke smaken proef je met je tong?

Welke zintuigcel is het gevoeligst voor een bepaalde prikkel?

1. Een zintuigcel met een lage drempelwaarde
2. Een zintuigcel met een hoge drempelwaarde

Reukzintuigcellen zijn gevoelig voor geur. Welk organisme heeft de laagste prikkeldrempel voor geuren?

1. Mens
2. Hond