4.1 Einde van de wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Het einde van de wereldrijken

• Groeiend nationalisme binnen de kolonies = gevoel dat je één volk bent en dus ook één (onafhankelijk!) land wil zijn - proces dat al rond 1900 sterk opkomt (onderwijs, etc.)
  

Tweede Wereldoorlog:

• Japan (Aziatisch) verslaat Europese landen
  
• Daardoor: macht kolonisator weg
  
• 15 augustus 1945: Japan weg, want capituleert
  
• Europese landen verzwakt door WOII
  
•  Vanaf 1945 (tot ong. in de jaren 1970) dekolonisatie in Azië en Afrika
  

Geef jouw mening weer
Wat is de mening van Lubach? Schrijf dit op in (50-100) woorden.

Geef jouw mening weer
Wat vind jij: moet Nederland wel of niet zijn excuses maken voor het slavernij verleden? Gebruik hiervoor redenen!

Hoe heet het streven naar kolonies door Europese landen?

1. Imperialisme
2. Modern Imperialisme
3. Kolonialisme
4. Neokolonialisme

Welke zin vat de dekolonisatie van Afrika het beste samen?

1. De dekolonisatie van Afrika verliep overwegend vrijwillig en vreedzaam
2. De Afrikanen hadden genoeg van blanke overheersing en namen de wapens op
3. Om onafhankelijk te worden moesten de meeste Afrikaanse landen een bloedige oorlog voeren
4. De Britten gaven de kolonies zelf op, de Fransen, Belgen en Portugezen voerden oorlog

Het verband tussen dekolonisatie en de Koude Oorlog:

1. De VS en de SU wilden allebei zoveel mogelijk kolonies in hun invloedsfeer
2. De kolonies wilden zo snel mogelijk een kernwapen ontwikkelen
3. De Europese landen dreigden met kernwapens in te grijpen tijdens de dekolonisatie
4. Door dekolonisatie ontstaan er meerdere conflicten

Welke twee landen stuurden na WO II andere landen aan om hun kolonies op te geven?

1. Verenigde Staten en Groot-Brittannië
2. Verenigde Staten en de Sovjet Unie
3. Sovjet Unie en Groot-Brittannië
4. Frankrijk en Groot-Brittannië

Welke kolonies werden pas na een onafhankelijkheidsoorlog zelfstandig?

1. Frans-Indochina (o.a. Vietnam) en Brits-Indië
2. Brits-Indië en Nederlands-Indië
3. Frans-Indochina (o.a. Vietnam) en Nederlands-Indië
4. Papoea

Zionisme

Theodor Herzl 

Boek: "Der Judenstaat"

Joden hebben recht op een eigen staat in Palestina (Israel)

Zionisme

• Het streven naar een eigen land
• Nationale beweging en ideologie
• Israël is het beloofde land
• Bijbelse tijden -> Israëlitische koninkrijken Israël en Juda 
• Na WOII (1939-1945) was dit gevoel nog groter

Welke stelling is juist?

I Het zionisme was een reactie op het nationalisme in Europa.

II Het zionisme was een reactie op het antisemitisme in Europa.

1. alleen stelling I is juist
2. Alleen stelling II is juist
3. Beide stellingen zijn juist
4. Beide stellingen zijn onjuist

Leg uit wat ‘zionisme’ is

Nationalisme en zionisme

• Nationalisme komt in de 19e eeuw sterk op: veel landen/volken willen laten zien dat zij het beste zijn

• Hierdoor zijn andere landen/volken/culturen volgens hen minder. Gevolg: discriminatie, onderdrukking en geweld

• Zeer veel geweld (pogroms) tegen Joden in Rusland

Nog even 'terughalen' :

• Imperialisme
• Nationalisme
• Politionele actie
• Welke 'kolonies' hoorden bij Nederland?
• Kolonies, daarna soevereiniteitsoverdracht
• Motieven -> ?  Superioriteit  'Wij zijn beter dan die wilden' 

Soekarno roept de onafhankelijk uit

17 augustus 1945

Soekarno werd de eerste president van Indonesië

1. Waar
2. Niet waar

Soekarno

• Onafhankelijke Republiek Indonesië: 17 augustus 1945
• Proclamatie niet geaccepteerd

En nu?

• Engelsen zijn in de buurt, maar hebben geen zin in nieuwe oorlog: Nederland moet het zelf maar oplossen

• Nederland wil de onafhankelijke republiek Indonsië helemaal niet erkennen

• Nederlander wil niet praten met Soekarno (verrader en opstandeling)

Nederland heeft 24 kolonies gehad, waarvan Suriname er een was. De inwoners van deze landen waren in principe Nederlanders. Dat zou een gekleurd palet van mensen moeten opleveren in onze geschiedenis, maar niets is minder waar. Pas in 2020 kreeg de eerste Surinamer een plek in de Nederlandse Canon. 

Wie was deze man: Anton de Kom

Je kunt je leerlingen het verhaal van Anton de Kom in een beeldverhaal laten vertellen. 

Fragment:  Journaal 1 - 7 - 2020. De zoon en kleinzoon van Anton de Kom aan het woord over hun vader en opa. Dit is nog maar het begin.