LU1: Leerdoel 1+2+3+4= Opbouw van de aarde (§ 1.1 Wereld: De aardkorst verschuift)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Natuurrampen

Welke natuurrampen ken je?

Welke natuurramp(en) heb je weleens meegemaakt?

vandaag 

- Uitleg paragraaf 1.1: de aardkorst verschuift

Leerdoelen

Leerdoelen:
1)  Je kunt verschillende natuurrampen benoemen.
2) Je begrijpt de opbouw van de aarde.

3) Je begrijpt de theorie van de platentektoniek.
4) Je begrijpt de ontwikkeling van Pangaea.

Platentektoniek

De aarde is opgebouwd uit drie delen:

• Aardkern
  
• Aardmantel
  
• Aardkorst
  

De stukken aardkorst worden platen genoemd.

Het bewegen van platen = platentektoniek.

De ‘dunne’ aardkorst – toch nog altijd 7 tot 40 km dik – ligt op de mantel. Doordat de kern van de aarde heel warm is, smelt het gesteente in de mantel. Hierdoor bestaat de mantel uit stroperig materiaal dat heel langzaam stroomt. De oceaanbodem en de continenten drijven daardoor als een soort ijsschotsen op de mantel en bewegen heel langzaam.

Pangea

Het supercontinent viel lang geleden uiteen.

225 miljoen jaar geleden.

Door de platentektoniek viel Pangea dus uiteen. Maar wist je ook dat gebergtes als de Alpen het gevolg zijn van de kracht van de platentektoniek? Je moet je voorstellen dat Italië ongeveer vijftig miljoen jaar geleden niet aan Europa vastzat maar aan Afrika (bron 5). Tussen Italië en de rest van Europa lag een enorme zee (oceaan) en de Alpen bestonden nog niet.

Alpen

Omdat de aardkorst van Afrika in Noordelijke richting bewoog werd Italië in de richting van Europa geduwd. Hierdoor werd de zee steeds smaller. De bodem van de zee kwam klem te zitten. De lagen gesteente op de bodem werden samengeperst, verbogen en kilometers omhooggeduwd, tot ver boven zeeniveau. Kijk maar eens wat er met een tafelkleed gebeurt als je daarop je twee handen naar elkaar toe beweegt. De huidige Middellandse zee schuift ook dicht en zal op den duur een soort nieuwe Himalaya vormen.

buitenland.digitaal.noordhoff.nl

Natuurramp afgelopen maand

Welke 'moeilijke' woorden?

Aardbevingen

Aardbevingen ontstaan door het schuiven van aardkorstplaten

Aardbevingshaard

Diep in de aardkorst botsen aardplaten op elkaar.

Deze botsing zorgt voor trillingen.

De trillingen worden schokgolven aan het aardoppervlak

De plek waar een aardbeving ontstaat is de aardbevingshaard

aardbevingen

• Door de botsing van de platen ontstaan aardbevingen.
• De beweging van de platen gaat schoksgewijs.
• spanning wordt opgebouwd    
• ontlading van spanning leidt tot veel vrijkomende energie
• aardbevingen Japan: veel grote aardbevingen in de geschiedenis.
  

Verschillende bewegingen van platen. 

Tegen elkaar 

Uit elkaar 

Langs elkaar 

AARDBEVING

EEN AARDBEVING IS HET
TRILLEN VAN DE AARDKORST.

De werking van platentektoniek (Bron 6 in je boek)

Convectiestromen 

Het stromende, taaie, vloeibare gesteente. 

Pangea was in het

1. Precambrium
2. Perm
3. Krijt
4. Kwartair

Wie of wat is Pangea?

1. De grootste vulkaan in Indonesië
2. Wetenschappelijke naam voor Atlantis
3. Een supercontinent van 225 miljoen jaar geleden
4. De naam van de geoloog die 'continental' drift bedacht heeft

Platentektoniek betekent

1. Dat de aardkorst bestaat uit aardplaten
2. Het bewegen van de aardplaten
3. Het bewegen van de aardkorst
4. Dat de aardkorst drijft op magma

Wat is de motor voor de platentektoniek?

1. Convectiestromen
2. De aardkern
3. De Mantel
4. Lava

Wat is geen onderdeel in opbouw van de aarde?

1. kern
2. mantel
3. magma
4. korst

Opbouw aarde:
Wat is de juiste volgorde van binnen naar buiten?

1. binnenkern-buitenkern-binnenmantel-buitenmantel-asthenosfeer-korst
2. binnenkern-buitenkern-asthenosfeer-binnenmantel-buitenmantel-korst
3. binnenkern-buitenkern-binnenmantel-asthenosfeer-buitenmantel-korst
4. binnenkern-buitenkern-binnenmantel-buitenmantel-korst-asthenosfeer

Is magma eerst lava? Of is lava eerst magma?

1. Magma is eerst lava
2. Lava is eerst magma

Lava is....

1. Magma die uit de aarde komt
2. Omega
3. Steen
4. Water

Wat heb je in deze paragraaf geleerd?

Ik heb de lesstof van vandaag begrepen

0100

Welk gedeelte vind je nog lastig?

Klaar?

Ga naar het lesmateriaal en maak de opdrachten van § 1.1