les 4 Basisbegrippen ethiek

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• WO
• vwo
• Leerjaar 4

De komende lessen

Nog 6 lessen tot aan de zomervakantie

Deadline inleveren opdracht 11 juni

Consequentionalisme (utilisme), deugdenethiek en de deontologie. 

Deze theorieën pas je toe op jouw thema

Waarom deze ethiek?

1. Vormt de bril waarmee wij naar de wereld kijken

2. Onszelf en anderen beter begrijpen

3. Beter te kunnen oordelen

4. Meer vrijheid

Welk thema heb jij gekozen?
Waarom dit thema? (inleiding!)

Intro: stel je voor...

Een ethisch dilemma

Het is zaterdagmiddag en het is druk op de 

Dam in Amsterdam. Op het plein zijn mensen 

aan het shoppen, toeristen maken foto's en 

acrobaten trekken de aandacht van 

voorbijgangers met hun kunsten. Plots komt er

een verontrustend bericht binnen bij de politie: 

er ligt een bom onder de Dam! Men weet niet waar en er is niet genoeg tijd om te zoeken. Er is een verdachte opgepakt, maar deze wil niets loslaten. Een agente die de verdachte ondervraagt stelt voor om de verdachte 'eens goed door elkaar te rammelen'. 

1. Hoe zou jij reageren als collega-agent?
2. Wat vind jij, in het beste geval, de juiste handeling in deze situatie en waarom?

Lesdoelen: 

Je kan in jouw eigen woorden uitleggen wat het verschil is tussen descriptief en normatief

Je kan in jouw eigen woorden het verschil aangeven tussen gevolgenethiek en plichtethiek

= moraliteit

Antropologie

Sociologie

Hier gaan wij het over hebben

Een menselijk leven leiden =

Handelen en keuzes maken

=

Een afweging maken, een oordeel vellen of een sprong wagen

=

Goed/slecht?

Hoe maak je een goede keuze? Wat is een goede keuze?

Moraliteit:

Ethiek:

Ethische en filosofische vragen

• Systematisch nadenken over goed en kwaad 
• Geen uitspraken met zekerheid, argumentatie is belangrijk.  Er zijn geen pasklare antwoorden.
• Op zoek naar nieuwe perspectieven.

Zoek op debijbel.nl: NT 1 Korintiërs 11: 1 - 16
Noteer twee descriptieve zinnen en
twee prescriptieve. Klaar? Vergelijk met je buur.

Even checken: Wat is het verschil tussen moraliteit en ethiek?

Descriptief en prescriptief

Basisbegrippen

• Moraal: geheel van normen en waarden
• Waarde: ideaal 

• Norm: gedragsregel
• Normen komen voort uit waarden 
• Deugd: karaktereigenschappen die we waarderen
• Verantwoordelijkheid: de plicht om verantwoording of rekenschap af te leggen

Overzicht Ethische Theorieën

Toepassing op het voorbeeld van de dam...?

1. Gevolgenethiek

Het resultaat is het belangrijkste 

(leed voorkomen)

2. Plichtethiek

Er zijn absolute regels en plichten 

(plichtsbesef)

Twee grote ethische stromingen die we in het voorbeeld tegen zijn gekomen

1. Ik vind school belangrijk, omdat goed onderwijs nodig is om later aan een baan te komen. Dit argument slaat op ...

1. De gevolgen
2. Een principe

2. Ik vind dat journalisten objectief bericht moeten doen, want dat is hun plicht en je moet altijd je plicht doen.
Dit argument slaat op ...

1. De gevolgen
2. Een principe

3. Ik vind dat een leugentje om bestwil niet mag, want je moet altijd eerlijk zijn.
Dit argument slaat op ...

1. De gevolgen
2. Een principe

4. Ik vind dat je via internet geen muziek met andere mensen zou moeten delen, want dat is tegen de wet en je mag de wet niet overtreden
Dit argument slaat op ...

1. De gevolgen
2. Een principe

5. Ik vind dat je via internet geen muziek met andere mensen zou moeten delen, want je kunt gepakt worden en er staat gewoon celstraf op. Je wilt toch niet in de cel belanden?
Dit argument slaat op ...

1. De gevolgen
2. Een principe

Permanente toezicht via drones is wenselijk omdat het zorgt voor een veilige omgeving.

Principes/gevolgen?

In hoeverre zou je niet gewoon je lichaam moeten kunnen verkopen?

Principes/gevolgen?

Bedenk samen met jouw buur zoveel mogelijk voor- en tegenargumenten vanuit principes en gevolgen op basis van van onderstaande voorbeelden.

1. Welke begrippen heb je in jouw aantekeningen staan?
2. Hoe kan je wat je hebt geleerd vandaag koppelen aan jouw thema?

1. Wat is het verschil tussen descriptief en normatief?

2. Wat is het verschil tussen gevolgenethiek en plichtethiek?