Herhaling hoofdstuk 3 Op Stoom (klas 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 3 Op Stoom

3.1 Het koninkrijk der Nederlanden

• Willem I wil handel verbeteren, beter vervoer nodig.
•  Richtte NHM op, om handel te verbeteren.
• Belgen niet eens met bestuur Willem I (o.a. taal en religie).
• België in 1830 onafhankelijk, in 1839 erkend.
• Willem I volgens liberalen teveel macht.
• Willem II liet Thorbecke in 1848 nieuwe grondwet maken.
• In een democratie heb je kiesrecht.
• Actief en Passief kiesrecht.

Waarom was de NHM opgericht en waarvoor staat de afkorting NHM?

Wie besloten dat België onafhankelijk werd?

1. De Nederlanders
2. Niemand, België hoort nog bij Nederland
3. De Belgen
4. De Europese landen

Waarmee moest Willem I samenwerken volgens de grondwet?

Noem een onderdeel uit de nieuwe grondwet van 1848.

Wat is Passief Kiesrecht?

1. Het recht om bij de verkiezingen op iemand te stemmen.
2. Het recht om je verkiesbaar te stellen.

3.2 Wonen in een industriestad

• Door Industriële Revolutie veranderde Nederland.
• Mensen die thuis producten maakten konden niet op tegen de fabrieken.
• Mensen trokken naar de stad.
• Stad was vies en druk, huizen in slechte staat en straten vies, veel ziektes.
• Vincent van Gogh, ongelukkige schilder, later pas erkend.

Waarom konden boeren en ambachtslieden die thuis producten maken niet op tegen de fabrieken?

Waar ontstond een gebrek aan toen mensen naar de stad verhuisden?

Wie is deze man?

Hoe eindigde het leven van Vincent van Gogh?

1. Goed, hij werd heel erg rijk door de verkoop van zijn schilderijen.
2. Goed, hij ontmoette de vrouw van z'n dromen en ze trouwden.
3. Slecht, hij pleegde zelfmoord en bleef onbekend.
4. Slecht, hij heeft al z'n schilderijen verbrand.

3.3 De strijd van de arbeiders

• Arbeidsomstandigheden slecht en lonen laag
  
• Vrouwen en kinderen daarom ook in de fabriek.
• Arbeiders werkte samen, vakbonden.
• In Tweede Kamer veel liberalen, weinig overheidsbemoeienis,.
• Socialisten wilde dat de overheid zich wel inzette voor de arbeiders.
• Wilde algemeen kiesrecht en richtte politieke partij op (SDB).
• Ook katholieken en protestanten richtte politieke partijen op. Lastig voor katholieken.
• Aletta Jacobs eerste vrouw die studeerde, streed voor vrouwenkiesrecht.

Waarom moesten vrouwen en kinderen ook werken in de fabriek?

Wat deden de arbeiders om sterker te staan?

1. Niets
2. Namen allemaal tegelijk ontslag.
3. Richtte vakbonden op.
4. Gingen naar de fabrieksbaas en eiste betere arbeidsomstandigheden.

Hoe dachten de liberalen over arbeiders?

Hoe dachten de socialisten over arbeiders?

Waarom was het voor de katholieken lastig om een standpunt in te nemen over arbeiders?

1. Arbeiders waren vaak niet katholiek.
2. Katholieken vonden arbeiders slechte katholieken.
3. Er waren zowel rijke als arme katholieken. Dus voor wie moesten ze zich inzetten?
4. Het was niet lastig.

3.4 Sociale wetten, schonere steden

• Tweede helft 19e eeuw, sociale kwestie (het moest anders).
• Er kwamen sociale weten en algemeen kiesrecht.
• Veel besmettelijke ziektes.
• Arbeidsbuurten moesten schoner en voorlichting over hygiëne.
• Grootste probleem in de stad was poep.
• Eerst poepophalers, later riool. Pas in twintigste eeuw echt beter.

Geef een voorbeeld van een sociale wet.

Hoe werden besmettelijke ziektes tegen gehouden?

1. Niet
2. Door de arbeidsbuurten schoner te maken
3. Door huisvuil in de grachten te laten gooien.
4. Door arbeidsbuurten te sluiten en de mensen te laten verhuizen.

Wat was een groot probleem in de 19e eeuw?

3.5 De kolonie Nederlands-Indië

• VOC handelde in NL-Indië, doel: kolonialisme.
• Vanaf 19e eeuw meer gebieden veroveren door nationalisme. 
• Door imperialisme veel gebieden in Europese handen.
• NL voerde cultuurstelsel in 1830 om geld te verdienen aan NL-Indië.
• Einde cultuurstelsel in 1870 om 2 redenen:

1. Liberalen: economische vrijheid, iedereen mocht plantage beginnen.
2. NL overheid wilde iets terug doen, de bevolking opvoeden.

• Vijf soorten samenlevingen: 1. pre-agrarisch 2. Landbouw 3. Agrarisch stedelijk 4. Industriële samenleving 5. Informatiesamenleving

Wat was belangrijk voor de VOC

1. imperialisme
2. kolonialisme
3. nationalisme

Hoe werkte het cultuurstelsel?

Noem de 2 redenen waarom het cultuurstelsel werd afgeschaft.

In wat voor samenleving leven wij?

1. Landbouwsamenleving
2. Industriële samenleving
3. Agrarisch-stedelijke samenleving
4. Informatiesamenleving