H6.3 Toepassingen neerslagreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H6.3 toepassingen van neerslagreacties

Na deze les kun je:

• positieve en negatieve ionsoorten uit een oplossing verwijderen.
• een nieuw zout maken uit twee zoutoplossingen.
• aantonen dat een oplossing een bepaalde ionsoort bevat.

Wat moet je hiervoor weten?

1. Je weet hoe je een oplos- en indampvergelijking moet maken
2. Je weet weer hoe de oplosbaarheidstabel werkt en kunt een minitabel maken.
3. je kunt het feit dat ALLE natrium zouten en ALLE nitraten goed oplosbaar zijn toepassen om een slecht oplosbaar zout te maken

Hoe gaan we dit doen?

• 10 minuten stiltetijd => Lezen H6.3
• Uitleg docent
• Oefenen d.m.v. quiz
• Maken HAVO opdracht: 20, 24, 27, 28 en 29

Wat feitjes

• Zouten bestaan uit positieve metaalionen en negatieve niet-metaal ionen
• Zouten kunnen stroom geleiden als een zout vloeibaar is of is opgelost 
• Of zouten oplossen kun je zien in BINAS Tabel 45A
• Een zout heeft een rooster waarbij de + en de - deeltjes elkaar afwisselen
• Bij het oplossen gaat ieder deeltje los van de andere deeltjes

Hoe zit het ook alweer met zouthydraten?

Oplosvergelijkingen

Het oplossen van calciumnitraat 

                        (s)  -->  Ca²⁺ (aq) + 2 NO₃^- (aq)

Schrijf in je schrift de oplosvergelijking van magnesiumfluoride, MgF₂

Ca(NO​3​​)​2​​

Ca(NO​3​​)​2​​

Indampvergelijkingen

Omgekeerde van oplosvergelijkingen

2 NO₃^- (aq) + Ca²⁺ (aq) -->                      (s)

Schrijf in je schrift de indampvergelijking van een oplossing van magnesiumfluoride 

Ca(NO​3​​)​2​​

Nog meer feitjes 

• Als je 2 zoutoplossingen mengt, kunnen er 2 dingen gebeuren:
• Er ontstaat een heldere oplossing
• Er ontstaat een neerslag, de oplossing wordt troebel: het is nu een suspensie. 
• Je stelt een mini-oplosbaarheidstabel op om te zien wat er zal gebeuren.

Opdrachten

Maak een mini-oplosbaarheidstabel van de volgende oplossingen. Als er een neerslag ontstaat, geef dan ook de reactievergelijking.

• zilvernitraat en aluminiumchloride 
• natriumhydroxide en zinkbromide 

Neerslag kun je gebruiken! 

Als er een neerslag ontstaat, heb je eigenlijk een zout gemaakt! 

Hoe doe je dat?

Goed leren!

• Alle zouten met kalium en natrium lossen goed op in water
• Alle zouten met nitraat lossen goed op in water

Binas

Loodcarbonaat maken

Loodcarbonaat is slecht oplosbaar (BINAS).

Om loodcarbonaat te maken moet je Pb²⁺ ionen

mixen met CO₃^2- ionen.

Pb²⁺

CO₃^2-

s

?

?

Je wilt dus Pb²⁺ met CO₃^2- ionen mixen.

De Pb²⁺ moet dus opgelost zijn, net als de CO₃^2-.

De Pb²⁺ moet dus opgelost zijn, net als de CO₃^2-. Loodnitraat en natriumcarbonaat zijn goede keuzes.

De Pb²⁺ moet dus opgelost zijn, net als de CO₃^2-. Loodnitraat en natriumcarbonaat zijn goede keuzes.

Hoe zou je het loodcarbonaat nu uit de vloeistof kunnen halen?

1. indampen
2. extraheren
3. filtreren
4. adsorberen

Vragen:

Welke zouten moet je mixen om de volgende slecht oplosbare zouten te maken? 

Geef ook de kloppende reactievergelijking.

1. tin(II)sulfide
2. calciumfosfaat
3. zinkhydroxide

Neerslag kun je gebruiken! 

Als er een neerslag ontstaat, heb je eigenlijk een zout gemaakt! (les van maandag)

Je kunt een neerslag ook gebruiken om een ion uit de oplossing te halen. 

Hoe doe je dat?

Ionen verwijderen

• Als je een zout laat neerslaan en je filtert dat uit de oplossing, is het zout weg uit de oplossing. 
• Stel, je wilt F^- verwijderen uit een oplossing 
• Maak dan een oplossing van een zout naar keuze 
• Voeg jouw gekozen oplossing toe aan de oplossing met F^-
• ^{Filtreer de neerslag} 

Ionen verwijderen

Hoe kies je het zout waarvan je een oplossing gaat maken?

• Zoek een ion dat met F- een s vormt in tabel 45A
  
• Ca²⁺ zit niet los in een potje. Dat moet een zout zijn. 
  
• Dat zout moet goed oplosbaar zijn, dus kies voor NO₃^-
• Het zout is dus Ca(NO₃)₂

^Ca2+

F^-

s

NO₃^-

g

Reactievergelijking

Ca²⁺ (aq) + 2 F^- (aq) --> CaF₂ (s)

Vragen:

Hoe kan je koperionen verwijderen uit een oplossing?

Een onbekend zout

Soms heb je een potje met een zout erin en weet je niet welk zout het is. Hoe kom je daar achter? 

1. Kijk naar de kleur 
2. Onderzoek de oplosbaarheid
3. Kijk of je een ion herkent dmv een neerslagreactie 

1. Kijk naar kleur

koperionen zijn blauw

Zie ook BINAS Tabel 65B

2. Onderzoek de oplosbaarheid

voorbeeld: natriumcarbonaat of calciumcarbonaat?

Kijk in BINAS Tabel 45A

2. Onderzoek de oplosbaarheid

voorbeeld: natriumcarbonaat of calciumcarbonaat?

Doe een schepje in een reageerbuis, water erbij.

Troebel: calciumcarbonaat

Helder: natriumcarbonaat

3. Maak gebruik van neerslag

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

3. Maak gebruik van neerslag

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

Beide zouten goed oplosbaar, beide zouten Na-zouten.

Het verschil zit in het negatieve ion: PO₄^3- of SO₄^2-

3. Maak gebruik van neerslag

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

Het verschil zit in het negatieve ion: PO₄^3- of SO₄^2-

^{Zoek een + ion dat met de ene wel en de ander niet een neerslag vormt}

3. Maak gebruik van neerslag

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

Het verschil zit in het negatieve ion: PO₄^3- of SO₄^2-

^{Zoek een + ion dat met de ene wel en met de ander niet een neerslag vormt}

PO43-

 SO42-

PO43-

 SO42-

Cu2+

g

s

Met Cu2+ kan je dus verschil zien.

De leverancier van de  Cu2+ zou CuCl2 kunnen zijn (of Cu(NO3)2 of CuSO4 of ...)

Samengevat:

1. met welk ion kan je verschil zien (s/g)?
2. welk goed oplosbaar zout levert dat ion?

Proef 1 en 2

Je doet proef 1 en proef 2 

• Morgen gaan we practicum proef 1 en 2 uitvoeren. Bereidt deze proeven goed voor.

Na deze les kun je:

• positieve en negatieve ionsoorten uit een oplossing verwijderen.
• een nieuw zout maken uit twee zoutoplossingen.
• aantonen dat een oplossing een bepaalde ionsoort bevat.