3.4 Kookpunt en smeltpunt

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

3.4 Kookpunt en smeltpunt

Planning

Uitleg paragraaf 3.4

Maken huiswerkopgaven

Bespreken opgaven?

Na deze les kan je.. (1/2)

Beschrijven wat er gebeurt als water kookt

Beschrijven wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn

Uitleggen waarom het kookpunt en smeltpunt stofeigenschappen zijn

Na deze les kan je.. (2/2)

Uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kan verlagen

In een temperatuur-tijddiagram smelt, stol- en kookgrafieken van een stof interpreteren 

Het verschil tussen een kookpunt en een kooktraject uitleggen aan de hand van een kookgrafiek 

Kookpunt

Zoals jullie in je practica hebben kunnen zien ontstaan er belletjes als je water gaat koken

Dit zijn waterdampbellen 

Als ze op het oppervlak barsten mengt de 

waterdamp met de lucht

Kookpunt

Op dit punt noemen we het koken

Het water verdampt niet enkel op het oppervlak

Maar door de hele vloeistof heen

Kookpunt

Je kan door blijven gaan met koken tot er geen water meer over is

de temperatuur van het water zal nooit boven de 100 graden Celsius uitkomen, het kookpunt van water

Kookpunt

Andere zuivere stoffen hebben hun eigen 

kenmerkende kookpunt 

Om deze reden is het kookpunt

een belangrijke stofeigenschap

Smeltpunt en vriespunt

De temperatuur van water moet eerst dalen tot 0 graden Celsius voordat het kan bevriezen 

Het blijft ook 0 graden totdat het volledig bevroren is

Als het flink vriest kan de temperatuur van ijs lager dan 0 graden worden

Smeltpunt en vriespunt

Om ijs te laten smelten moet de temperatuur van het ijs stijgen tot 0 graden Celsius 

Om ijs te laten bevriezen en te laten smelten is dus beide een temperatuur van 0 graden Celsius nodig...

Deze temperatuur noemen we dus ook wel het smelt- en vriespunt van water

Smeltpunt en vriespunt

En ook het smelt- en vriespunt

zijn stofeigenschappen!

(let op, het vriespunt wordt ook wel het

stolpunt genoemd!)

Vriespunt of smeltpunt verlagen

We kunnen het vriespunt van water verlagen door er een andere stof aan toe te voegen

Dit wordt gebruikt voor het koelsysteem

van de auto

Vriespunt of smeltpunt verlagen

Of wie heeft dit wel eens gezien (of zelf gedaan) in de winter?

• We strooien (strooi)zout om het vriespunt
  van sneeuw te verlagen zodat het niet verandert
  in ijs! 

Smelt- en stoldiagrammen 

In de diagram is weergegeven hoe je het smelt- en stolpunt van een stof kan bepalen

Als we het stearinezuur

langzaam verwarmen

zien we een aantal dingen

Smelt- en stoldiagrammen 

Op 69 graden Celsius blijft de thermometer even hangen!

Pas wanneer al het stearinezuur gesmolten is, zal de temperatuur weer stijgen

Smelt- en stoldiagrammen 

In deze diagram zien we de temperatuur weergegeven tegenover de tijd

Zo'n diagram noemen

we een smeltdiagram

Smelt- en stoldiagrammen 

Als we het stearinezuur weer laten afkoelen zal de temperatuur ook weer een tijdje blijven steken op 69 graden Celsius.

Als alles gestold is

zal de temperatuur 

verder dalen

Smelt- en stoldiagrammen 

Kortom een omgekeerde smeltdiagram.

Dat noemen we dan een

stoldiagram

Het kooktraject van een mengsel

Een mengel bestaat uit verschillende stoffen

Wijn bijvoorbeeld bestaat uit water en alcohol (en nog wat ander spul)

Alcohol heeft een lager kookpunt dan water (78 graden Celsius)

Het kooktraject van een mengsel

Als we wijn laten koken begint dan al bij ongeveer 80 graden en loopt door tot 100 graden!

Wijn heeft dus geen vast kookpunt zoals water dat heeft

Het kooktraject van een mengsel

Dit gebeurd ook bij andere vloeistof mengsels

Deze mengsels hebben dus geen vast kookpunt, maar een kooktraject

Huiswerk 3.4

Maak opgave 1 tot en met 3, 5 tot en met 8 en 10

Klaar? Leer eventueel voor biologie (vragen stellen kan dan ook)

Of maak opgave 4, 9 en 11

voor extra oefening!

Afsluiting