CKV H4-A4 Dans verkennen en verbreden

• CKV
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

DANS verkennen

Dans is de kunst van het bewegende lichaam. Als je erop let, zie je overal ‘dans’: op TikTok, Just Dance, reclames, posters, sportscholen, feestjes, festivals, op straat, in het theater. Dans heeft meerdere doelen: iets vieren, stoom afblazen, gevoelens uiten, iemand versieren…. of een artistiek doel. Bij dat laatste dansen er professionele dansers voor een publiek.

Ter introductie een filmpje waarin je verschillende stijlen dans door de jaren heen ziet.

                                       

1. Je kent de genres en kenmerken van de discipline dans.
2. Je kunt beargumenteren welke dansvormen jou aanspreken en welke niet. 
3. Je kunt de kenmerken toepassen in de verdiepende keuzeopdracht.

LEERDOELEN

IK DANS WELEENS:

1. IN MIJN EIGEN KAMER
2. BIJ HET UITGAAN
3. OP LES
4. OP SCHOOL

Hoe vind jij het om zelf te dansen?

😒🙁😐🙂😃

Ben jij wel eens bij een voorstelling geweest waarin gedanst werd? Zo ja welke?

Iedere kleuter begint meestal zomaar met bewegen als hij/zij muziek hoort, maar op een gegeven moment houdt dat op. Hoe komt dat denk je?

Welke 5 woorden komen er in je op als je het woord ‘dansen’ hoort?

Ken je een goede danser en zo ja wat vind je dan zo goed?

GENRES IN DE DANS

Lees onderstaande genres en beantwoord dan de vragen op de volgende slide

Klassiek ballet

Deze dansvorm is de oudste westerse theater dansvorm en is ontstaan in de 17e eeuw. Het unieke hieraan is dat de techniek ervan is vastgelegd zodat iedereen ter wereld die deze dansvorm danst dezelfde danspassen maakt. De romantische versie is vaak gebaseerd op sprookjes.

Moderne dans

Deze dansvorm ontstaat in het begin van de 20e eeuw en zet zich af tegen het klassieke ballet. Binnen de moderne dans staat de danservaring zelf en de innerlijke oorsprong van beweging centraal.

Jazzdans

In de 19e eeuw komen de tot slaaf gemaakte Afrikanen in Amerika in aanraking met westerse dansvormen en zij combineren dit met hun eigen dans. Hieruit ontstaan nieuwe vormen. Jazzdans wordt veel toegepast in Musical en Showdans.

Urban/Hiphop

Deze dansvorm is begonnen in de wijk The Bronx in New York, rond het midden van de jaren zeventig. Deze stijl is het verzamelwoord voor verschillende dansstijlen zoals Hip hop, breakdance, streetdance, popping&locking.

Wereld of volksdans

Deze dansvorm is een verzamelnaam voor danssoorten die behoren tot de cultuur een volk of een land. Soms wel meer dan duizend jaar oud.

https://www.youtube.com/watch?v=Xj11GuedXDc

https://www.youtube.com/watch?v=NeiYtTFM3UY

https://www.youtube.com/watch?v=vByc0K1wHes

https://www.youtube.com/watch?v=qk00gbDwGqM

https://www.youtube.com/watch?v=D9vcjn1iSnA

klassiek  ballet

urban/hiphop

moderne dans

wereld/volksdans

Jazz/show/musical

KENMERKEN DANS

Lees onderstaande kenmerken en maak de vragen op de volgende slides

Hoogte

In het verticale vlak kan de danser zich bewegen in drie lagen: hoog, midden en laag. De lagen worden gedacht vanuit het bekken van de danser, dat als ‘midden’ wordt gezien. Dus springen is dan ‘hoog’ en zittend/liggend de grond gebruiken is ‘laag’. 

Ruimte

Op het moment dat een danser zich beweegt in de ruimte gebruikt hij richtingen en hoogtelagen. De variaties daarin kunnen leiden tot patronen (lijn, cirkel, slinger, spiraal, acht, etc.), vormen van het lichaam van de danser (groot, helemaal uitgestrekt of klein, helemaal in elkaar; rond of hoekig etc.). Ook de plaatsing van één danser in de ruimte, van meerdere dansers ten opzichte van elkaar (opstellingen zoals kring of rij), of de plaatsing van dansers t.o.v. decorstukken hoort hierbij. 

Kracht

Om te kunnen bewegen moet de danser zijn spieren aanspannen en ontspannen, afhankelijk van de beweging die hij wil maken. Denk hierbij aan het optillen van een been, dat vraagt om de aanspanning van bepaalde spiergroepen en om de ontspanning van weer andere spiergroepen. Het karakter van een beweging hangt sterk af van de aanzet die de danser actief geeft aan de beweging: hij kan een sterke aanzet meegeven of een zeer lichte. 

Richting

In het horizontale vlak zijn er diverse richtingen waarin de danser de ruimte kan doorsnijden. Denk hierbij aan voor- en achterwaarts, zijwaarts en diagonaal. Ook de blikrichting (focus) van de danser is van belang. 

Tijd

Dans voltrekt zich niet alleen in de dimensie ruimte, maar ook in tijd. Dans heeft een duur (acht maten voor een paar passen, avondvullend voor een sprookjesballet bijvoorbeeld), een tempo (van uiterst langzaam tot extreem snel), een ritme en maat (zie bij muziek). Kortom, dans maakt een bepaalde onderverdeling van de tijd zichtbaar. 

RUIMTE

TIJD

KRACHT

Zwaartekracht

Opstelling

Herhaling

Liften (omhoog tillen)

Vertragen

Ritme

Hoog/midden/laag

Snelheid

Een choreograaf wordt op Wikipedia als volgt omschreven: “Een choreograaf of dansmaker is iemand die een choreografie (dans, beweging) ontwerpt. Alle passen en hoe men door de ruimte beweegt wordt door een choreograaf bedacht. Stel dat jij mee zou doen aan een dans (maakt niet uit wat voor soort dans). Zou jij het dan leuk vinden om onder leiding van een choreograaf te dansen, of juist om alles zelf, met je groep, te verzinnen? Leg uit.

Wat voor soort dans zou je nog wel eens willen dansen/ willen leren?

VERBREDEN DANS

We gaan naar dans kijken vanuit de dimensie Amusement en Engagement. 

Vaak is dans een vorm van amusement. Je gaat naar een voorstelling om vermaakt te worden. Of je danst zelf voor je eigen plezier. Maar soms willen choreografen een belangrijke maatschappelijke kwestie of hun betrokkenheid daarbij aan de orde stellen, dan is er sprake van engagement.

Dans kan een verhaal hebben, maar kan ook opgebouwd zijn vanuit beweging en vorm. En soms is het een combinatie van die twee. 

Dans kan ook een ondersteunende functie hebben, bijvoorbeeld in musical, opera of dans in een videoclip bij een song. 

1. In 2005 startte in Amerika het eerste seizoen van So you think you can dance.
In 2008 werd het programma in Nederland voor het eerst uitgezonden.
Talentvolle jonge dansers strijden om de eerste plaats. Sommige mensen
vinden ‘dans’ in Tv-programma’s alleen maar amusement. Anderen zeggen
dat dansprogramma’s op TV echt wel kunst of engagement kunnen laten zien.

Bekijk dit fragment. Welk verhaal vertelt deze dans?

00:00

BALLET FOR LIFE

Ballet for life van de choreograaf Maurice Bejart, op muziek van Queen en Mozart is opgedragen aan hen die te vroeg zijn gestorven. Ballet for life begint met een choreografie voor het hele dansgezelschap op het ontroerende nummer It's a beautiful day van Queen. Maar niet alleen deze eerste dans is adembenemend om te zien, elk daaropvolgend ballet heeft een emotionele lading waar liefde, hoop, humor en verdriet elkaar afwisselen. De geladen sfeer bereikt haar hoogtepunt als een projectiescherm beelden vertoont van het nummer I want to break free uit de voorstelling 'Life at Wembley, 1986', met de inmiddels aan AIDS gestorven Jorge Donn, voormalig solodanser van Béjart's gezelschap.

Kijk verder tot de volgende vraag.

01:00

Waarom zou hij voor muziek van Queen en Mozart gekozen hebben denk je?
Kijk na het beantwoorden verder tot de volgende vraag.

01:30

De hele choreografie is een mengeling van klassiek en modern. Welke klassieke elementen van dans zag je in het fragment.

In 1983 brak Anne Teresa De Keersmaeker internationaal door met 
Rosas danst Rosas. Abstracte bewegingen vormen de basis waarin
herhaling de hoofdrol speelt. De heftigheid van die bewegingen wordt
gemaakt door kleine dagelijkse gebaren. Rosas danst Rosas is uitgesproken
vrouwelijk: vier danseressen dansen zichzelf, opnieuw en opnieuw.

Bekijk dit fragment. Noem drie dagelijkse gebaren uit deze dans.