Betoog les 5: schrijfplan invullen en van schrijfplan naar tekst

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands Jaar 1 - P4 - 2022-2023

Schrijven: betoog

Les 5: van schrijfplan naar tekst
fase 3 - schrijven 

Pak je leesboek er vast bij!

Eerst 10 minuten lezen.

Vorige lessen heb je geleerd ...

... dat je voordat je een tekst schrijft een plan maakt. Dit plan noemen we een schrijfplan. 

In een schrijfplan schrijf je een aantal dingen op, die je helpen om een goede tekst te kunnen schrijven. 

Voordat je gaat schrijven, vul je een schrijfplan in.

Schrijfplan = schema dat de basis van je tekst vormt, hierop bouw jij je tekst (bouwplan)

Vergelijkbaar met de fundering van een huis.

Fase 1

In het eerste deel van het schrijfplan bedenk je: 

... waarover je gaat schrijven (onderwerp)

... wat je met de tekst wil bereiken (tekstdoel)

... voor wie je schrijft (publiek)

... welke boodschap je wilt overbrengen (hoofdgedachte) 

Voorbeeld van een leeg schrijfplan voor een betoog

Fase 1: Oriënteren

Fase 2

In het tweede deel van het schrijfplan bedenk je:

... wat de kernzinnen van jouw alinea's worden (argumenten van je betoog)

... welke deelonderwerpen bij deze kernzinnen passen (tussenkopjes van de alinea's)

... hoe je de inleiding en het slot vormgeeft.

Betoog inleiden

Een betoog kun je op verschillende manieren inleiden:

• Onderwerp aankondigen.
• Anekdote: een kort, grappig, of bijzonder verhaaltje   vertellen.
• Eén of meer vragen stellen.
  
• De aanleiding voor het schrijven van de tekst noemen.
  

Betoog inleiden

In de inleiding van een betoog geef je ook jouw mening. Na het lezen van de inleiding weet de lezer: 

... wat het onderwerp van het betoog is

... en wat jouw mening daarover is.

Betoog afsluiten

In het slot van een betoog herhaal je kort en in andere woorden jouw argumenten. Een betoog sluit je af met een conclusie. 

Dus telefoons moeten niet meer worden toegestaan tijdens de lessen.

Eventueel kun je daarnaast een advies geven. 

Schrijfplan betoog

Fase 2:

Voorbereiden

Inleiding vormgeven

Slot vormgeven

Kernzinnen en deelonderwerpen 

Schrijfplan voor een betoog

Fase 1: Oriënteren

Fase 2:

Voorbereiden

Ingevuld schrijfplan =  schrijfschema met daarin de hoofdzaken van je tekst.

= minisamenvatting van je tekst. 

Schrijfplan voor een betoog

Fase 1: Oriënteren

Fase 2:

Voorbereiden

Fase 3:

Schrijven

Fase 4:

Herschrijven

Na fase 1 en 2 volgen fase 3 en 4

Vooruitblik

Aan het einde van deze les ...

... kun je een schrijfplan invullen.

... heb je een begin gemaakt aan de D-toets.

De D-toets

Situatie: Je mentor vertelt tijdens de mentorles dat er in leerjaar 1 een klassenbattle plaats gaat vinden. Het onderwerp is ‘de leukste klas van leerjaar 1’. Alle klassen schrijven een betoog waarin zij de jury (alle mentoren van leerjaar 1) ervan proberen te overtuigen dat zij de leukste klas zijn. De klas die het beste betoog schrijft wint. 

D-toets

Jij vindt jouw klas natuurlijk de leukste brugklas van
't Hooghe Landt!

Jij schrijft een betoog met als standpunt/mening: 

Mijn klas is de leukste klas van leerjaar 1

Je legt hierin uit waarom jij het hier mee eens bent. 

Aan de slag!

Stap 1: Schrijfplan invullen

Vul het schrijfplan in (staat in Magister).

Stap 2: Van schrijfplan naar tekst

Schrijf het betoog met behulp van jouw schrijfplan. 

Hulp nodig? Volg dan de instructies vanaf de volgende slide. 

 

De inleiding

Begin je tekst op de manier die jij gekozen hebt in het schrijfplan. 

Tip: Kies voor: de aanleiding voor het schrijven. Dan kun je de situatie-beschrijving (met een aantal kleine aanpassingen) overnemen. 

Gebruik hiervoor ongeveer 4 regels.

Eindig je inleiding met de hoofdgedachte van je tekst = jouw mening. 

Gebruik hiervoor ongeveer 1 regel.

Het middenstuk

Sla na de inleiding een regel over. Begin aan het middenstuk: noteer de deelonderwerpen uit je schrijfplan onder elkaar. Dit zijn je tussenkopjes. 

Sla tussen ieder tussenkopje een regel over. 
Noteer onder ieder tussenkopje de kernzin die daarbij hoort.
Dit zijn je argumenten.   

Licht je argumenten toe met een voorbeeld, vergelijking of uitleg.

Het middenstuk

Iedere alinea heeft 5 regels:

1 voor je kernzin = argument 

4 voor je toelichting (= een voorbeeld, een vergelijking, een uitleg) 

Het slot

Sla na het middenstuk een regel over.
Begin aan het slot: herhaal kort en in andere woorden jouw argumenten. 
Gebruik hiervoor ongeveer 4 regels.

Noem jouw mening nog een keer, in andere woorden. Dus ... Kortom ...
Gebruik hiervoor ongeveer 1 regel.