Training Werkbegeleiding 2.0 - dagdeel 4

• Zorg en Welzijn
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 1

Training Werkbegeleiding 2.0

Dagdeel 4 

Programma dagdeel 4

• Slecht nieuws gesprek​
• Dramadriehoek​
• Valkuilen in het beoordelen​

Leerdoelen dagdeel 4

• Je kent de vijf stappen van het slecht nieuws gesprek en kan deze toepassen
• Je kent de theorie van de drama driehoek
• Je kan de kenmerken van de drama driehoek herkennen en het ombuigen naar de winnaarsdriehoek
• Je kent de valkuilen in de beoordeling en begrijpt dat deze valkuilen  leiden tot een subjectieve beoordeling
• Je kan objectief beoordelen

Terugblik dagdeel 3

• STARR
  

Het slecht nieuwsgesprek

Het slecht nieuwsgesprek

Bespreek met elkaar (tweetallen)

• Heb je zelf wel eens slecht nieuws gehad?
• Hoe vond je het om dat nieuws te ontvangen?
• Wat was er fijn / vervelend aan dat gesprek?

• Heb je zelf wel eens slecht nieuws moeten brengen?
• Hoe heb je dat gedaan?
• Hoe vond je het om dat nieuws te geven?

Stappen slecht nieuwsgesprek

​1. Maak 3 groepjes

2. Bereid per groepje deze onderdelen van een slecht nieuwsgesprek voor (reader blz 53 t/m 54)

Groep 1: stap 1 + 2

Groep 2: stap 3

Groep 3: stap 4+ 5

3. Plenair presenteren

Casus 

• Ikram is 1ejaars leerling VZIG en volgt nu 3 maanden de opleiding.
• Er is al eerder een gesprek geweest waarin jij als werkbegeleider hebt uitgelegd dat Ikram op veel vlakken verbetering moet laten zien, vooral in haar beroepshouding.
• Je wil Ikram vertellen ze geen verbetering ziet en dat ze twijfelt of dit wel de geschikte opleiding is voor Ikram.

​

5 stappen slecht nieuws gesprek

1. Bereid je voor

2. Breng het slechte nieuws snel, duidelijk en begrijpelijk

3. Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar

4. Vat samen, maak vervolgafspraken en rond af

5. Vervolggesprek

Stap 1: Bereid je voor

• Manier van uitnodigen
• Wat is het slechte nieuws, de oorzaak en de gevolgen​
• Moge​lijke tegenargumenten en reactie
• Wat wil je (nog) niet vertellen
• Rustige ruimte, ruim de tijd en geen verhooropstelling
• Bedenk wie echt nodig zijn bij het gesprek

Stap 2: Breng het slechte nieuws snel, duidelijk en begrijpelijk

• Meld kort wat komen gaat
• Vertel de kern van het slechte nieuws
• Wees direct, duidelijk en helder
• Geef de tijd aan de ander om de boodschap te verwerken en te reageren

Valkuilen

• Uitstellen van de boodschap door eerst over koetjes en kalfjes te praten
• Breng het slechte nieuws niet mooier dan het is
• Verontschuldig je niet voor de boodschap
• Probeer niet door vragen te stellen de gesprekspartner zelf tot conclusies te laten komen ("Hoe vind je zelf dat het gaat?" of "Vind je zelf dat je bent verbeterd afgelopen tijd?")

Stap 3: Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar

• ​Geef de ruimte om gedachten en gevoelens te uiten. ​
• Stel open vragen, luister actief en hou oogcontact.​
• Nodig uit om over gevoelens en gedachten te praten
• Reageer op emoties zonder inhoudelijk in discussie te gaan
• Vat regelmatig samen, verwoord de gevoelens van de ander: ‘U schrikt hier enorm van?'​
• Ga niet te snel over naar de gevolgen van het slechte nieuws.​
• Let op reacties en observeer of de ander nog kan luisteren.​

​

Valkuilen

• Troosten
• Verkleinen/goedpraten (Het komt wel goed)
• In de verdediging schieten
• Niet de stilte opvullen, onderbreek stiltes alleen door een vraag te stellen
  
  
• Rechtvaardigen (Het is toch logisch/je begrijpt toch wel dat..)
• Bij herhaling andere woorden gebruiken, hou dezelfde woorden aan voor de argumenten

Stap 4: Vat samen, maak vervolgafspraken en rond af

• ​Geef kort en helder weer wat besproken is.​
• Vraag of er nog belangrijke punten zijn blijven liggen.​
• Geef belangrijke informatie op papier.​
• Laat de ander niet intens huilend, laaiend of overstuur achter of weggaan.​
• Geef aan bij wie de ander - en zijn naasten - terecht kunnen met vragen of voor opvang.​
• Nodig de ander - en eventueel zijn naasten - uit voor een vervolggesprek.​

​

​

Valkuilen

• Onduidelijkheid over het gevolg
• Te veel details

Stap 5: Het vervolggesprek

• Volg dezelfde stappen als bij het eerste gesprek.​
• Herhaal de kernboodschappen uit het vorige gesprek.​
• Ga na of de boodschap en informatie begrepen is.​
  
• Verhelder onduidelijkheden en beantwoord vragen.​
  
• Bespreek behoeften en mogelijkheden voor verdere begeleiding (intern/extern).​
  

​

Welke feedback heb je voor de werkbegeleider?

​

De dramadriehoek

     

​   

Voorbeelden uit de groep?

• Wat was de situatie?
• Welke rol had iedereen?

Het slachtoffer

• Slachtoffer gedraagt zich hulpeloos
  
• Het Slachtoffer:  “Help mij!” of “Ze moeten altijd mij hebben”.                Redder voelt zich aangesproken
  

​

De redder

• De Redder biedt graag veel en vooral ongevraagd hulp.​
• Voelt zich goed als hij anderen kan helpen of zelfs redden. “Hier, laat mij het maar even doen.”. ​
•                 Neemt verantwoordelijkheid over van slachtoffer
  
•                  Hierdoor neemt autonomie en onafhankelijkheid af
  

​

De aanklager

• Advies van de Redder niet worden opgevolgd en dat irriteert​
•                   "Je luistert niet naar mij en doet niets"
  
• Redder              Aanklager (onbewust)
  
• Aanklager: "Jij snapt er echt niets van, hè?”.
  
•                Anderen naar beneden halen waardoor je jezelf beter voelt
  

De omstanders

• De Omstanders zijn toeschouwers die denken er niets mee te maken te hebben.
  
• Maar hebben invloed door steunende of opjuttende opmerkingen

De rollen zijn inwisselbaar

Redder voelt zich niet gewaardeerd            Slachtoffer/Aanklager

Aanklager wil het goed maken            Redder of zelfs Slachtoffer

Slachtoffer vindt dat hij niet goed geholpen is             Aanklager

Pauze

​

Voorbeeld

https://www.icm.nl/extra/de-dramadriehoek-wat-is-het-en-hoe-doorbreek-ik-het/

Aanklager      Assertieve

• Je stelt je gelijkwaardig op, oordeelt niet, bewaakt de eigen behoefte, en stelt grenzen
• Je stelt jezelf kwetsbaar op door niet te klagen maar te vragen.
  
• Je neemt verantwoording voor eigen gedrag, gedachten, gevoelens en behoeften.​

Redder         Zorgende (coach)

• Er is gelijkwaardigheid.
  
• Niet overnemen maar meedenken
• Help iemand zich kwetsbaar op te stellen
  
• Zo erken je dat de ander voor zichzelf kan zorgen.
  
• Maakt duidelijke afspraken wat de ander zelf doet.
  

Slachtoffer          Kwetsbare

• Je stelt je kwetsbaar op zonder in de rol van slachtoffer te kruipen. 
• Kwetsbaar zijn maakt je in contact met je eigen emotie en ben je tegelijk in contact met je kracht.​
• Je beredeneert van uit Ik in plaats van zij/jij (vinger wijzen)
  

Valkuilen in de beoordeling

Kan je nou nog steeds de tillift niet gebruiken? Jeannette kan dat allang!

Nee, ik vraag het wel aan iemand anders... Jij spreekt nog niet zo goed Nederlands. Je snapt dat toch niet!

Je bent zo'n harde werker! Nadat iedereen uit bed is, ga je ook nog alle prullenbakken legen, handdoeken vouwen en het terras aanvegen! 

Je bent bent élke dag te laat... Ik geloof er niks van dat je vanochtend écht een lekke band had. Heb je daar foto's van?

Je werkt altijd zo traag, dat moet je echt verbeteren.

Wat knap! Ik kon na 3 jaar nog steeds geen pleister plakken en zij pakt dit al in week 1 op... Dat moet wel een goeie zijn!

Kan je nou nog steeds de tillift niet gebruiken? Jeannette kan dat allang!

Nee, ik vraag het wel aan iemand anders... Jij spreekt nog niet zo goed Nederlands. Je snapt dat toch niet!

Je bent zo'n harde werker! Nadat iedereen uit bed is, ga je ook nog alle prullenbakken legen, handdoeken vouwen en het terras aanvegen! 

Je bent bent élke dag te laat... Ik geloof er niks van dat je vanochtend écht een lekke band had. Heb je geen foto's ofzo?

Je werkt altijd zo traag, dat moet je echt verbeteren.

Wat knap! Ik kon na 3 jaar nog steeds geen pleister plakken en zij pakt dit al in week 1 op... Dat moet wel een goeie zijn!

Valkuilen in de beoordeling

• Vergelijken met andere CIO
• Discriminatie/vooroordeel
• Opvallend positief/negatief punt
• Leuk/gezellig/aardig
• CIO lijkt op jou
• Mening op basis van eerste indruk
• Projecteren van eigen eigenschappen of gebreken

Valkuilen in de beoordeling

• Geen extreem lage of hoge beoordelingen
  
• Eerder hoog dan laag beoordelen
  
• Algemeen oordeel op slechts enkele gedragingen
• Je wil de relatie niet verstoren
• Niet de diepte ingaan
• Vooringenomenheid
• Ontwikkeling beoordelen ipv kwaliteiten

Valkuilen in de beoordeling

In welke valkuil stap jij zelf wel eens bij beoordelen?

Stelling objectief of subjectief?

Je bent nog niet waar je moet zijn; andere leerlingen zijn al veel verder dus ik geef je een onvoldoende

Subjectief

Contrast effect

je vergelijkt je CIO met andere leerlingen

elke CIO heeft zijn/haar eigen leertraject

Mindy is een gezellige en hardwerkende leerling, die komt er wel, ze krijgt een voldoende, ook al snapt ze de theorie nog niet echt

Subjectief

Halo-effect

door een opvallend positief punt beoordeel je alles positief

Illusie van validiteit

iemand sympathiek vinden en daardoor competent

Je voldoet aan de criteria en geeft inzicht in je leerproces, je krijgt een voldoende

Objectief

Je beoordeelt aan de hand van criteria

Kan nog objectiever door duidelijke voorbeelden te geven

Je functioneert niet op het niveau van een verzorgende IG, ik denk niet dat het gaat lukken de opleiding af te ronden

Subjectief/Objectief

Niveau van verzorgende IG (welke criteria?)

Maak het concreet.

En nu jullie!

Kijk op:

• Criteria examen persoonlijke zorg (bladzijde 48 werkboek)
• Objectieve beoordelingscriteria - hoe pak je dat aan?
• Wat maakt het verschil tussen o-v-g?
• Methodische werkbegeleiding - leerdoelen.
  

Terugblik dagdeel 4

Behandeld:

• 5 stappen slechtnieuwsgesprek
  
• Theorie drama 3-hoek naar winnaars 3-hoek
  
• Valkuilen in de beoordeling
• Eindopdracht (opsturen naar Geneviéve)
  
• Evaluatie

Dankjewel voor je deelname!