H 6.5 Een land in ontwikkeling

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 6.5

Een land in ontwikkeling

leerdoel:

Je kan uitleggen welke invloed de lonen en de staatsschuld hebben op de ontwikkeling van ontwikkelingslanden.

6.5: een land in ontwikkeling

Lage lonen in ontwikkelingslanden:

• Bedrijven maken goedkope producten

• Meer export

• Werkgelegenheid stijgt

• Arbeid deels door kinderen gedaan

• Kinderen niet naar school, later geen goede baan

• Armoede blijft

6.5: een land in ontwikkeling

multinationals

• Een multinational is een groot bedrijf met vestiging in meerdere landen

• Ze vestigen zich in ontwikkelingslanden, want arbeid is daar goedkoop

• Dit brengt daar werkgelegenheid en dus inkomen

6.5: een land in ontwikkeling

Belastinginkomsten: zijn nodig om voorzieningen te verzorgen als zorg, onderwijs en infrastructuur. Weinig inkomen = weinig belasting betalen
Multinationals

• Hebben vaak speciale afspraken met landen om minder belasting te betalen

• Ontwikkelingslanden missen daardoor belasting inkomsten

Gevolgen: geen geld voor infrastructuur, onderwijs en zorg

--> lees afb 32. bij vraag 3

6.5: een land in ontwikkeling

--> lees afb 32. bij vraag 3

Onderzoek belastingontwijking multinationals.

Wij doen al jaren onderzoek naar belastingontwijking door multinationals. Zo is een internationaal mijnbouwbedrijf actief in Malawi. Malawi bleek in zes jaar tijd zeker 43 miljoen dollar te zijn misgelopen doordat het bedrijf gebruikmaakt van een belastingconstructie met enorme belastingvoordelen. Daarmee had het land het jaarsalaris van 39.000 onderwijzers, 17.000 verpleegkundigen of 8.500 dokters kunnen betalen. In totaal lopen ontwikkelingslanden elk jaar zo’n 200 miljard dollar mis door belastingontwijking. Dat is veel meer dan zij ieder jaar aan ontwikkelingshulp ontvangen.

6.5: een land in ontwikkeling

Oorzaken van lage lonen in de spijkerbroekfabriek:

• De groothandelaren die de broeken opkopen eisen

een lage prijs voor de spijkerbroeken.

• De concurrentie met andere fabrieken is moordend.

• Alleen met lage lonen kan de fabrikant de broeken

goedkoop aanbieden en de voordeligste op de markt zijn.

• Er zijn heel veel fabrieksarbeiders. Omdat er altijd

genoeg arbeiders zijn die voor een laag loon willen

werken hoeft men minder zuinig te zijn op zijn personeel.

• De fabriekseigenaar wil winst maken. Hoe minder hij zijn

personeel hoeft uit te betalen, des te meer hij zelf kan houden.

6.5: een land in ontwikkeling

6.5: een land in ontwikkeling

maken 6.5 opdracht 6, 7, 8

Herhaling vorige les:

Belastinginkomsten: zijn nodig om voorzieningen te verzorgen als zorg, onderwijs en infrastructuur. In ontwikkelingslanden wordt weinig belasting betaald door inwoners. 
Multinationals

• Doen aan belastingontwijking

• Ontwikkelingslanden missen daardoor véél inkomsten
• Te weinig geld voor noodzakelijke voorzieningen (onderwijs, zorg)

6.5: een land in ontwikkeling

Als overheden geld lenen voor voorzieningen:

• dan betaalt ze rente over de schuld.

• moet ze de schuld altijd terugbetalen.

Ontwikkelingslanden moeten soms zoveel rente en aflossing betalen dat er geen geld meer is voor de noodzakelijke voorzieningen.

Armoede leidt tot schulden, die weer tot armoede leiden.

6.5: een land in ontwikkeling

IMF (Internationaal Monetair Fonds) doorbreekt de cirkel

• Schuldhulpverlening

• Overheden ontwikkelingslanden zijn arm

• Ze lenen daarom geld (staatsschuld)

• Bij IMF mogen ze voor lage rentes en met lange termijn aflossing lenen

• Daardoor minder armoede

6.5: een land in ontwikkeling

Welvaart is de mate waarin je je behoeftes kunt voorzien.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe kun je de vicieuze cirkel doorbreken?

1. beter onderwijs
2. opheffen protectiemaatregelen
3. kinderen moeten werken
4. betere gezondheidszorg

6.5

Maken en nakijken hoofdstuk 6.5 opdracht 10+11

Leer de begrippen.