EXAMENTRAINING: th.4 klas 4BB / Stevigheid en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

EXAMENTRAINING 

STEVIGHEID&BEWEGING

Thema 4: boek 3B

Belangrijke onderdelen

Onderdelen skelet

Gewrichten (soorten en onderdelen)

houding en beweging

Spieren

blessures

Functie skelet

• geeft vorm
• geeft stevigheid
• geeft bescherming aan organen
• zorgt voor beweging

Onderdelen
skelet

Ken je alle onderdelen van het skelet?

4 type verbindingen

1. Vergroeid
2. Naden
3. Kraakbeen
4. Gewrichten

Onderdelen gewricht

Gewrichtskapsel: houdt botten bij elkaar en maakt gewrichtssmeer

Kraakbeenlaagje: makkelijker bewegen en tegen slijtage

Gewrichtssmeer: zorgt ervoor dat het gewricht soepel beweegt. Het werkt als een soort smeervet.

kapselbanden: Extra versteviging van het gewricht.

kapselbanden

Scharniergewricht

Beweging in 1 richting

• ellenboog
• knie
• vingers

.

Bij een kogelgewricht zijn bewegingen in verschillende richtingen mogelijk. 

 (je kan ronddraaiende bewegingen maken) Bv. de schouder en je heup. De gewrichtskogel van het ene bot draait in de kom van het andere 

 Kogelgewricht

Kogelgewricht

Scharniergewricht

Bouw spier

• Spierschede: bindweefsel om spier heen
• Pees: verbind spier met bot bij aanhechtingsplaats
• Spier bestaat uit spierbundels, die uit spiervezels bestaan

antagonisten

Antagonisten: spieren die samenwerken aan een

 tegengestelde beweging

Antagonistisch paar: buigspier en strekspier.

Kalk en lijmstof

In botten zitten kalkzouten en lijmstof. Kalkzouten zijn hard. Lijmstof is taai en kan buigen. Kalkzout en lijmstof maken een bot stevig.

kraakbeenweefsel

In kraakbeenweefsel liggen kraakbeencellen en tussencelstof.

In de tussencelstof zit heel veel lijmstof en weinig kalkzouten.

Beenweefsel

- Botten bestaan ook uit beenweefsel.

- In beenweefsel zitten veel kalkzouten en minder lijmstof.

ouder worden

Als mensen ouder worden, verandert het beenweefsel. 

Er verdwijnt lijmstof en er komen meer kalkzouten bij. 

Door de kalkzouten worden de botten harder. Doordat er lijmstof verdwijnt, worden de botten minder buigzaam.

 Bij oudere mensen breken de botten daardoor sneller.

Kraakbeenweefsel.

 Een baby is nog lenig, veel kraakbeen.

RSI

RSI

• Overbelasting bij de aanhechtingsplaats van een spier

Oorzaak:  te vaak dezelfde

 beweging

-> goede houding en rust

2.2 Houding en bewegen 

Wervelkolom en bewegen

Tussenwervelschijf: 

wervels en tussenwervels

 Warming-up

Bloed stroomt door je spieren. Hierdoor worden ze warm. 

Warme spieren trekken makkelijker samen. 

Voorkomt ook gewrichtsblessures

 Cooling-down

rustig bewegen  na het sporten zodat afvalstoffen worden afgevoerd. Dit voorkomt spierpijn, -kramp of -scheuring

Blessures 

Spierpijn

RSI

• Ontsteking  van de aanhechtingsplaats van een spier

 bv.  een tennisarm

• Door te vaak achter elkaar dezelfde beweging te maken
  

Blessures aan gewrichten

Verzwikking: 

• Gewrichtskapsel en kapselbanden rekken

Zwelling:

• Plaats van blessure wordt dik
• Bij zwelling helpt koeling

Blessures aan gewrichten

Ontwrichting:

• Gewrichtskogel schiet uit de kom

Kneuzing: 

• Blauwe plek, ontstaan doordat bloedvaten in je lichaam kapot gaan
• Bij kneuzing kun je ook een zwelling krijgen

Kneuzing

* Kneuzing is een beschadiging van weefsel zonder dat er iets is gescheurd of gebroken. Het weefsel zwelt op, doordat er een  inwendige bloeding plaatsvindt (bloeduitstorting)

ontwrichting

* Bij een ontwrichting schiet de gewrichtskogel uit de gewrichtskom.

* Dit kan door een arts weer op zijn plaats worden gebracht.