Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Woordenschat H1 + H2

Waarom stijlfiguren?

• Maken een tekst of verhaal aantrekkelijker
• Gebruik je om iets te benadrukken

Lichter

Zwaarder

Extra

Stijlfiguren (1)

• herhaling
• tegenstelling
• opsomming (drieslag, climax en omgekeerde climax) 

Herhaling

Een woord of woordgroep wordt herhaald

Nooit, maar dan ook nooit, zal ik jou begrijpen.

"Nee, nee, nee", zei moeder boos.

Tegenstelling

Woorden, zinnen of tekstgedeelten zijn tegengesteld

Op het feest was veel te doen voor groot en klein.

In het donker is er geen lichtpunt

Opsomming

Opsomming van namen, feiten of andere dingen

Er zijn 3 bijzondere gevallen:

1.  de drieslag
2.  de climax
3.  de omgekeerde climax

Opsomming (1. de drieslag)

Opsomming van 3 woorden, 3 zinsdelen of 3 zinnen

Ik wil weg, ik wil naar huis, ik wil naar bed

Opsomming (2. de climax)

Steeds sterker wordende reeks woorden

Je hebt goed, je hebt beter, je hebt het beste.

Hij voldoet, nee... doet het goed, nee... uitstekend, nee... hij is de allerbeste.

Welk stijlfiguur kan dit nog meer zijn?

Opsomming (3. anticlimax)

Steeds zwakker wordende reeks woorden

Vorige week zag ik een fantastische film, nou ja, hij was mooi, ach, best wel goed eigenlijk.

Woordenschat H2

Stijlfiguren (2)

• hyperbool
• eufemisme
• understatement 

Hyperbool

Een hyperbool is een sterke overdrijving.

We hebben ons kapot gelachen.

Zijn ogen vielen uit zijn kassen toen hij zag dat iemand zijn auto had gestolen.

Eufemisme

Een eufemisme verzacht de werkelijkheid bij vervelende situaties.

Hij gaat creatief om met de waarheid.

Onze hond is gisteren heengegaan. 

De volslanke vrouw volgt een sportklasje.

Understatement

Een afzwakking. Iets minder erg laten lijken dan het is. Vaak is dit grappig bedoeld

Messi kan wel een aardig balletje trappen.

Dat is een prima huisje

Niemand die je helpt en niemand die je ziet. Nee, niemand die je ziet.

1. Tegenstelling
2. Opsomming
3. Herhaling
4. Climax

Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. climax

Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. anticlimax

Koning, keizer, admiraal. Ik ken ze allemaal.

1. Tegenstelling
2. Drieslag
3. Herhaling
4. climax

Joris was blij, nee, opgetogen, zelfs uitzinnig van vreugde met het cadeau.

1. Tegenstelling
2. Omgekeerde climax
3. Climax
4. Herhaling

Joke werkt daar als interieurverzorgster.

1. Opspomming
2. Tegenstelling
3. Understatement
4. Eufemisme

Die miljonair heeft wel
een aardig optrekje.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. overdrijving

De dierenarts heeft het arme dier moeten laten inslapen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. anticlimax

In Nederland regent het 29 van de 30 dagen.

1. Hyperbool
2. Opsomming
3. Tegenstelling
4. Eufemisme

De hoogste kwaliteit voor de laagste prijs.

1. Drieslag
2. Omgekeerde climax
3. Herhaling
4. Tegenstelling

Woordenschat H4

Waarom stijlfiguren?

• Maken een tekst of verhaal aantrekkelijker
• Gebruik je om iets te benadrukken

Lichter

Zwaarder

Extra

Stijlfiguren (3)

• pleonasme
• tautologie

Pleonasme

Er wordt een woord gebruikt waarvan de 'betekenis' al in een ander woord zit. 

Wil jij even van die houten boomstam af gaan?

Kijk uit, die witte sneeuw kan glad zijn!

Tautologie

Je zegt twee keer hetzelfde, maar dan met andere woorden.

Blij en verheugd deel ik je mee dat ik mijn diploma heb gehaald.

Bovendien moet ik ook nog mijn huiswerk afmaken.

OEFENEN!

Geef bij de volgende zinnen aan van welke stijlfiguur gebruik is gemaakt.

Ik heb goed geld voor slechte spullen gekocht.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Herhaling

Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Oefenwebsites

http://meneerooms.nl/oefeningen/stijlfiguren-en-beeldspraak-2/stijlfiguren-en-beeldspraak/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-eufemismen/

http://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-herhaling-tautologie-of-pleonasme/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-herhaling-tautologie-of-pleonasme/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-2-herhaling-tautologie-en-pleonasme/