Historische vaardigheden 4 mavo: beeldbronnen 22-23

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Historische vaardigheden: beeldbronnen

Wat gaan we doen vandaag?

- De doelen van deze les

- Het correctievoorschrift

- Overzicht van de historische vaardigheden

- Oefenen met het kijken naar bronnen

- Afsluiting: meer informatie over het examen / examenvragen (en deze informatie kun je natuurlijk ook gebruiken bij het tentamen!)  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Weet je wat er in het correctievoorschrift van het examen geschiedenis staat
• Weet je welke historische vaardigheden van belang zijn voor het examen
• Hebben we geoefend met enkele van deze vaardigheden

Correctievoorschrift bespreken 

Examen geschiedenis 2022

Overzicht historische vaardigheden 

- Bronnen (direct, indirect, geschreven, ongeschreven)

- Oorzaak-gevolg relaties (directe, indirecte oorzaken en gevolgen, aanleiding)

- Betrouwbaarheid van bronnen

- Beeldanalyse

- Informatie uit een (geschreven / ongeschreven) bron halen

- Chronologie (volgorde)

- Continuïteit en verandering

- Standplaatsgebondenheid 

- Eigen standpunt + toelichting

- Historische gegevens in de juiste tijd, context en samenlevingstype plaatsen

- Historische gebeurtenissen uit verschillende periodes/samenlevingen met elkaar vergelijken

Zie blz. 188-189 in je examenboek

Hoe stel ik de betrouwbaarheid van een bron vast?

Betrouwbaarheid van bronnen

Kijk: https://youtu.be/MYDtG4hro9c

1. Wie heeft de bron gemaakt en waarom?

2. Wanneer is de bron gemaakt?

3. Staan er feiten of meningen in de bron?

4. Is de informatie ook in andere bronnen te vinden?

Betrouwbaarheid van bronnen

Adolf Hitler, Mein kampf, 1925. Hitler over Joden.

Is deze bron betrouwbaar als ik meer te weten wil komen over de joodse cultuur en gebruiken?

https://www.trouw.nl/nieuws/hitlers-politieke-pamflet-mein-kampf-in-vier-kerncitaten-met-toelichting~b18d0e6a/ (bron)

Hoe voer je beeldanalyse uit op een bron?

Beeldanalyse propagandaposter (1)

1. Lees het onderschrift (welke informatie wordt er gegeven?).
2. Beschrijf wat letterlijk wat je ziet.
3. Welke achterliggende gedachte/verbanden kun je koppelen aan de afbeelding?

Vertaling tekst: de geliefde Stalin, het geluk van de mensen!

Poster uit de Sovjet-Unie, 1949. Maker onbekend.

Zelfs de jeugd is positief over de leider. "Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst!"

Het volk ziet er sterk en gezond uit (met andere woorden: indirect wordt duidelijk gemaakt dat de leider goed voor ze zorgt). Is heel enthousiast over de leider: juichen, grote opkomst, open en positieve gezichtsuitdrukking. 

(veel) Rode vlaggen als symbool van het communime

De menigte houdt afbeeldingen van de leider omhoog. Wekt de indruk dat het volk een groot voorstander is van de leider.

Wie is dit? Stalin

Hoe ziet hij eruit? Jong, lachend, oogt sympatiek, open en enthousiast, komt sterk over.

Houding: enthousiast, open, vriendelijk (gezichtsuitdrukking)

Lees ook altijd goed het onderschrift (of: de vertaling ervan) van de afbeelding. Wat betekent het onderschrift als je het vergelijkt met wat je ziet in de afbeelding? Sluit onderschrift en afbeelding goed op elkaar aan of verschilt de betekenis?

Leg uit wat de bron te maken heeft met propaganda

Beeldanalyse propagandaposter (1) 

Stap 1: kijk eerst algemeen naar de afbeelding

1. Wat roept de afbeelding bij je op? Noem zoveel mogelijk steekwoorden.
   
2. Welke kleding dragen de personen op de afbeelding?
   
3. Wat kun je zeggen over de houding van deze personen?
   
4. Wat hebben de personen links in hun handen? Beschrijf in detail.
5. Hoe ziet de omgeving eruit?

(Bron opdracht: https://www.beeldkraken.nl/les.php?titel=Meeuwen+en+meeuwkes&it=0&i=2)

Beeldanalyse propagandaposter (2)

Stap 2: de verwerking

1. Vertel kort over het kleurgebruik: zie je vooral felle, vrolijke, sombere, warme, koude, lichte of donkere kleuren?

2. Welk effect hebben deze kleuren?

3. Vergroot de afbeelding door er op te klikken. Hoe heeft de maker de gezichten afgebeeld?

4. Welke sfeer zie je op de afbeelding?

5. Welke elementen in de afbeelding zorgen voor die sfeer?

6. Vind je deze afbeelding vooral geschikt voor jongeren of voor volwassenen? Waarom vind je dat?

7. Wat hebben de teksten met de rest van de afbeelding te maken?

7. Verandert de betekenis van het beeld als er geen teksten bij zouden staan?

Beeldanalyse 

propagandaposter (3)

Stap 3: vragen over de inhoud

Uit welke tijd komt deze afbeelding, denk je? Leg je keuze uit.

a. 1982

b. 1942

c. 1916

d. 1930

Met welke historische gebeurtenis heeft de afbeelding volgens jou te maken?

Waar zie je dat aan?

In opdracht van welke organisatie is deze afbeelding gemaakt?

Wat is de boodschap van deze afbeelding?

Is deze boodschap volgens jou overtuigend gebracht?

Wat voor soort afbeelding is dit? Kies uit:

a. Een reclameposter voor een kledingmerk.

b. Een propagandaposter uit de Tweede Wereldoorlog.

c. Een wervingsposter voor een zomerkamp.

d. Een poster van de padvinderij.

Meer informatie over het examen of examenvragen

Neem deze 2 LessonUps goed door: 

1) https://LessonUp.app/invite/h/9urjSsNsGiPQhLjcZ

2) https://LessonUp.app/invite/h/8qZuvQ3sBqF63DG4y

Oefenen met beeldbronnen: https://www.beeldkraken.nl/

De tips die gegeven worden voor het voorbereiden én maken van een examen kun je natuurlijk ook gebruiken bij de PTA-toets!

Fijne dag!