Enkelvoudige en samengestelde zin, havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Samengestelde zin

Quizje: even je kennis opfrissen...

Houd het aantal goede vragen voor jezelf bij.

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?

We ontmoeten hen morgen in hun stamkroeg.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Uit hoeveel woorden bestaat het onderwerp?

Op zondag proberen mijn klasgenoten hun huiswerk te maken voor de hele week.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Wat is het onderwerp van de zin?

Je mag Lisa, Nur en Miro alle drie uitnodigen.

Verander het onderwerp en de persoonsvorm van getal.

De winnaar van de Voice krijgt een contract aangeboden.

Heeft de zin een lijdend voorwerp?

Ze zagen er na een nacht zonder slaap niet goed uit.

1. ja
2. nee

Noteer het lijdend voorwerp van de zin.

De minister droeg het koffertje op Prinsjesdag.

Wat is de naam van het zinsdeel in hoofdletters?

Vorig jaar haalde HET TEAM de finale wel.

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. lijdend voorwerp
4. geen van de drie

Wat is de naam van het zinsdeel in hoofdletters?

Hoeveel FRIKANDELBROODJES kun jij in één
keer op?

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. lijdend voorwerp
4. geen van de drie

Je hebt zojuist 8 vragen gehad.
Dit hadden toetsvragen kunnen zijn.
Hoeveel had je er goed?

Geen een

1

2

3

4

5

6

7

Alles goed

Enkelvoudige en samengestelde zin

&

Hoofdzin en bijzin

Enkelvoudige zin

• In een enkelvoudige zin zit maar één persoonsvorm:

       

       In de zomer eet mijn vader veel ijs.

  Hoofdzin

• In een hoofdzin (Hz) staan persoonsvorm en onderwerp naast elkaar:

     

       Morgen ben ik (ow) niet bij de voetbaltraining.

• In een hoofdzin staat de persoonsvorm vóór in de zin: als eerste of tweede zinsdeel.

      

       Werk jij (ow) als kassamedewerker bij de Action?

Samengestelde zin

• In een samengestelde zin zitten meerdere persoonsvormen.
• Een samengestelde zin kan bestaan uit:

       - twee of meer hoofdzinnen [Hz + Hz]

          [Hz = Ik pak mijn boeken], want [Hz = ik ga naar school].

       - één of meer hoofdzinnen met één of meer bijzinnen erin [Hz + Bz]

         [Hz = Ik pak mijn boeken, omdat {Bz = ik naar school ga}].

         [Hz = Ik pak mijn boeken, omdat {Bz = ik naar school ga}, terwijl {Bz = ik

         eigenlijk geen zin heb} ].

Bijzin

• In een bijzin kan er een zinsdeel staan tussen persoonsvorm en onderwerp.

      [Hz = Ik pak mijn boeken, omdat {Bz = ik naar school ga}].

• Bijzinnen beginnen meestal met de voegwoorden dat, omdat, zodat, doordat, terwijl, als, etc. Je kunt hoofdzinnen herkennen aan de voegwoorden en, maar, want, of en dus.

Is de onderstaande zin enkelvoudig?

Op school kan je in de kantine broodjes halen.

1. ja
2. nee

Welke zin is een enkelvoudige zin?

A) Zijn docent geeft pas sinds augustus les.
B) Als ik die docent heb, begrijp ik de stof beter.

1. A
2. B
3. A & B
4. Geen van beide

Je ziet een samengestelde zin. Welk deel van de zin is de hoofdzin?

Morgen heb ik die toets Engels, dus ik moet leren.

Het eerste deel

Het tweede deel

Het eerste & het tweede deel

Geen van beide

Je ziet een samengestelde zin. Welk deel van de zin is de hoofdzin?

Toen we gisteren gewonnen hadden, trakteerde de coach op appelflappen.

Het eerste deel

Het tweede deel

Het eerste & het tweede deel

Geen van beide

Aan de slag

Pak je lesboek

en begin aan je weektaak:

opdracht 1, 2, 3, 4 en 5

(blz. 222-223).

Klaar? Werk aan je fictiedossier (boekopdrachten, zie Magister).