MEMO 2.1 Het communisme

Hoofdstuk 2: Sovjet-Unie en de Verenigde-Staten

Welkom klas 3

2.1 Rusland wordt communistisch
-10-2024
Tsaar (keizer) Nicolaas II met zijn zoontje (de troonopvolger)
1 / 50
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 7 videos.

time-iconLesson duration is: 80 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 2: Sovjet-Unie en de Verenigde-Staten

Welkom klas 3

2.1 Rusland wordt communistisch
-10-2024
Tsaar (keizer) Nicolaas II met zijn zoontje (de troonopvolger)

Slide 1 - Slide

Communisten noemden dit huis; 

'Het huis met het speciale doel'.

Slide 2 - Slide

Wat laat de foto op slide 2 zien denk je?

Slide 3 - Open question

Programma -10-2024:
Welkom klas :)

1. Wat weet je nog?
2. Wat ga je leren?
3. Lezen en  uitleg 2.1
4. Werken aan:.....
5. Netflix: The Last Czars??
6. HW voor volgende week
Tsaar Nicolaas II met zijn vrouw en kinderen.

Slide 4 - Slide

Wat weet je van Rusland voor 1917?

Slide 5 - Mind map

In welk jaar trok Rusland zich terug uit de Eerste Wereldoorlog?
A
1914
B
1917
C
1900
D
1918

Slide 6 - Quiz

Waarom neemt Rusland vanaf 1917 niet langer deel aan de Eerste Wereldoorlog?
A
Onbeperkte duikbotenoorlog
B
Onderschept telegram
C
Ruzie met Duitsland
D
Russische Revolutie

Slide 7 - Quiz

In 1917 werd Rusland.....
A
Kapitalistisch
B
Democratisch
C
Communistisch
D
Socialistisch

Slide 8 - Quiz

Welke Tsaar werd afgezet en later ook door
de communisten omgebracht?
A
Tsaar Nicolaas II
B
Tsaar Vladimir III
C
Prinses Sisi
D
Tsaar Ferdinand I

Slide 9 - Quiz

Intro 2.1
De Eerste Wereldoorlog veroorzaakte in Europa een grote schok.
Velen vonden dat de samenleving moest veranderen. Ze hoopten op een betere wereld – zonder oorlog bijvoorbeeld en zonder economische ongelijkheid. Het socialisme, dat in de 19e eeuw was ontstaan, beloofde zo’n betere wereld. Maar hoe die er precies uit zou zien, was niet helemaal duidelijk. Socialisten waren het onderling oneens en een socialistische staat bestond nog nergens. Tot in 1917 in Rusland een socialistische revolutie uitbrak. Het bestuur werd overgenomen door communisten (radicale socialisten).
Zij stichtten een communistisch land: de Sovjet-Unie.


Waarom brak er in Rusland een communistische revolutie uit?

Slide 10 - Slide

Het communisme streeft naar een wereld waarin iedereen ongeveer even welvarend (rijk) is.

Vind jij economische gelijkheid belangrijk?
Leg je antwoord uit.

Slide 11 - Open question

Lesdoelen 2.1:

Je kan aan het einde van de les uitleggen:


1. Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.


2. Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie.


3. Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.

 
Schrif op in je schift!

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Lezen en uitleg 
Zorg dat je een markeerstift bij de hand hebt.

Slide 14 - Slide

1917 - 1922

Russische Revolutie en burgeroorlog

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Karl Marx
  • Het socialisme wilde betere woon- en arbeidsomstandigheden voor fabrieksarbeiders
  • Karl Marx bedacht het socialisme, hij wilde dat de maatschappij geen klassen en standen meer had: meer gelijkheid tussen rijk en arm. 

Slide 17 - Slide

Wat is communisme? (1)
  • Arbeiders aan de macht

  • Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

  • Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Slide 18 - Slide

Wat is communisme? (2)
  • Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)

  • Mensen hebben evenveel bezit.

  • Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 


Slide 19 - Slide

Marxisme / communisme
1 Concentratie- en cumulatiefase: het aantal rijke ondernemers zou kleiner worden, maar deze groep zou steeds rijker worden.
2 Verelendung: de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders zouden steeds ellendiger worden.
3 Revolutie: arbeiders zouden in opstand komen en de macht overnemen
4 Dictatuur van het proletariaat: de arbeiders nemen de productiemiddelen van de bourgeoisie over. In deze fase mag er geweld gebruikt worden. 
5 Communistische heilstaat: een ideale samenleving, zonder klassen en zonder onderdrukking 

Slide 20 - Slide

Marxistisch socialisme (belangrijk)
Marxistisch socialisme = Socialisme met gemeenschappelijk eigendom van fabrieken invoeren met behulp van revolutie door de arbeidersklasse.

Aanhangers: o.a. Vladimir Lenin, Josef Stalin in Rusland. 

Richten Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij op.

De visie van Marx past niet echt bij Rusland (landbouwstaat), toch overtuigt Lenin in
1903 tijdens partijvergadering in Londen dat de revolutie moet beginnen!

Slide 21 - Slide

Nicolaas II wordt Tsaar 
1894
Autoritair! 'Ik bepaal alles alleen!'
Géén veranderingen in bestuur.
Extreem rijk!!
Hij maakt veel verkeerde keuzes die hem niet populair maken. 
Die keuzes zijn allemaal indirecte oorzaken voor de revolutie.




Slide 22 - Slide

Lenin = marxist
Vladmir Lenin en Leon Trotski (marxisten):
 
  1. Hadden de revolutie (nog) niet verwacht (zitten nog in het buitenland)
  2. Aanhangers (marxisten) proberen de macht te grijpen.
  3. Krijgen hulp van Duitsland.
    Lenin wordt door de Duitsers naar Rusland  gebracht.                  WAAROM!?

  4. Aprilstellingen: vrede, land en brood.
"Arbeiders EN boeren aan de macht, revolutie NU, weg met de Tsaar!"

Slide 23 - Slide

De Russische piramide (neem over in schrift!)
De Tsaar (absolute macht)

1. Orthodoxe geestelijken
2. Bojaren (= adel)
3. Bourgeoisie, middenstanders
     boeren.

De 1e en 2e stand betalen géén belastingen.

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

1904 - 1905
  • Japans-Russische oorlog.

  • Tegen alle verwachtingen in wint Japan!

  • Rusland vernederd, volk is boos!!

  • Japan = nieuwe imperialistische grootmacht.

Slide 26 - Slide

Oeiii...en nu?
Tsaar Nicolaas II:

  • 1905: staat na verlies in Russisch-Japanse oorlog toe de Doema (= parlement) op te richten.

  • Liberalen hopen daarmee op democratisering. Daarvan blijkt echter geen sprake: de Doema heeft nauwelijks tot géén invloed op het bestuur.

Slide 27 - Slide

De Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog verliep slecht voor Rusland:  
1: weinig (moderne) wapens, 
2: slecht getraind leger (boeren)
Al in 1915: 4.000.000 manschappen dood.

Nicolaas II neemt opperbevel op zich, maar
het gaat niet beter. Wordt de tsaar persoonlijk aangerekend.  zie SERIE op Netflix

Winter 1916-1917: hongersnood!!!

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Video

Februarirevolutie 1917
Oorlog verloopt dramatisch!

Véél mensen ontevreden.

Vrouwen starten een demonstratie omdat er een voedsel te kort is.

Anderen sluiten zich er bij aan.

MASSAOPSTAND! 

TSAAR TREEDT AF!
Februarirevolutie is een massaopstand!

Slide 30 - Slide

Voorlopige Regering nadat de Tsaar is afgetreden.....
Premier Alexandr Kerenski:
  1. wil Eerste Wereldoorlog voortzetten.
  2. schrijft verkiezingen uit voor een Doema met meer macht.
  3. lijdt grote nederlagen in de Eerste Wereldoorlog, waardoor veel soldaten deserteerden (= het leger verlieten).






Slide 31 - Slide

Oktoberrevolutie
  • Onrust in Rusland neemt verder toe, leidt tot de Oktoberrevolutie
    (= staatgreep marxisten)

  • Communisten (= marxisten) onder leiding van Lenin grijpen met geweld de macht en de Voorlopige Regering wordt afgezet.

  • De tsaar en zijn familie worden vermoord (juli 1918).

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Video

1917 - 1922
De Russische burgeroorlog
  • Rode leger (communisten onder leiding van de communist Trotski)

  • Witte leger:
      - tsaargezinden, willen de Tsaar terug! 
      - liberalen, mensen die zijn voor vrijheid ABSOLUUT GEEN COMMUNISTEN
      - VS, Groot-Brittannië en Frankrijk.

Slide 34 - Slide

1918: Moord op Tsaar en zijn gezin

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Video

Oorzaken Russische Revolutie
  1. De ongelijke behandeling van de 3e stand (privileges 1e en 2e stand),
  2. Het absolutistisch bestuur van de tsaar,
  3. Het verlies in de Russisch-Japanse Oorlog (nooit eerder verloor een
      Europees land van een Aziatisch 'minderwaardig' land),
  4. De mislukking van de Doema wordt de tsaar zeer zwaar aangerekend onder
    de groeiende oppositie. Het is wachten op een laatste (grote) misstap van de tsaar....,

    De druppel oftewel de directe aanleiding!
  5. De Eerste Wereldoorlog verloopt dramatisch..........wie krijgt de schuld..........?       

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Video

Noem een oorzaak van de Russische Revolutie.
A
De ongelijke behandeling van de 3e stand
B
Afschaffing van de lijfeigenschap
C
Het privéleven van Lenin
D
Het moeten leven in de mir

Slide 39 - Quiz

Welke oorzaken van de Russische Revolutie heb je geleerd?
A
Absolutistisch bestuur
B
Onvrede derde stand
C
Doema geen macht
D
Onvrede bojaren (adel)

Slide 40 - Quiz

Wat is het verschil tussen de februarirevolutie (F) en de oktoberrevolutie (O) ?
A
F: staatsgreep en O: massa-opstand
B
F. muiterij en O opstand
C
F: massa-opstand, en O staatsgreep
D
F. Opstand en O muiterij.

Slide 41 - Quiz

The Last Czars
Netflix serie over Rusland vóór 1917 en Rusland in de Eerste Wereldoorlog.

Alle oorzaken voor de revolutie en de revolutie zelf zie je terug in de serie!

Slide 42 - Slide

Lesdoel 1:

Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.

Slide 43 - Open question

Lesdoel 2:

Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie.

Slide 44 - Open question

Lesdoel 3:

Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische Revolutie.

Slide 45 - Open question

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 46 - Open question

Stel één vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Slide 47 - Open question

Begrippen uit deze les
  • tsaar
  • lijfeigene (lijfeigenschap)
  • Socialisme
  • Doema
  • Koelakken
  • Ideologie
  • Marxistisch socialisme
  • Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij
  • Bolsjewieken
  • De witten
  • De Roden





Slide 48 - Slide

Personen uit deze les





  • Tsaar Nicolaas II
  • Karl Marx
  • Vladimir Lenin
  • Trotski
"Vanaf dat ik in 1894 aan de macht kwam heb ik keer op keer op keer de verkeerde beslingen gemaakt....."

Slide 49 - Slide

Jaartallen uit deze les
  • 1905 Rusland verliest oorlog van Japan.

  • 1914 Rusland vecht mee tegen Duitsland.

  • 1917 Februarirevolutie: Tsaar treedt af.

  • 1917 Oktoberrevolutie: Lenin grijpt de macht.

  • 1918 Romanovs vermoord.

  • 1917 - 1922: Burgeroorlog

  • 1922 Rusland wordt officieel de Sovjet-Unie. Eerste communistische land op de wereld.

Slide 50 - Slide