Les 23 maart 2025

• Nederlands
• Secondary Education

Les 23 1 maart 2025

L23 Wat doen we vandaag? 

Welkom! 

1. Uitleg jubileumgedichten

2. Dictee

3. Spelling paragraaf 10: deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

4. Herhalen Spelling par 8, 9, 10: Oefenen met oefenbladen

5. Boekpresentatie 

6. Gedicht voor het jubileumboek

7. Lesafsluiting

Werkwoordspelling

Voltooid en onvoltooid deelwoord

Leerdoel:

• Je weet wat het voltooid deelwoord en onvoltooid deelwoord is.
  
• Je kunt het voltooid deelwoord en onvoltooid deelwoord spellen.

Is de winter pas net ... (beginnen, vd)?
Vorig weekend heeft het ... (vriezen, vd)
en alles is wit van de sneeuw ... (worden, vd).

Is de winter pas net begonnen?

Vorig weekend heeft het gevroren

en alles is wit van de sneeuw geworden. 

Voltooid deelwoord

De handeling is afgerond (= voltooid).

Er staat in de zin een hulpwerkwoord bij van "hebben", "zijn" of "worden".
Het heeft gevroren. Wij zijn gestart. Jullie worden gekozen.

Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-.
Maar dat hoeft niet:
De muis werd verslonden. Hij heeft een programma ontwikkeld.

Onvoltooid deelwoord

• Onvoltooid = nog niet afgerond, nog bezig.
• Geeft aan hoe iemand bezig is.

Ik wil juichend over de finishlijn gaan.

Huilend liep de leerling de klas uit.

• Spelling: infinitief + d: lachen + d > lachend

Dansend, springend, fluisterend, nadenkend.

Onvoltooid deelwoord = od
Al ... (roeren, od) in de pan nam mijn moeder de telefoon aan.

Onvoltooid deelwoord = od
... (klappen, od) en ... (schreeuwen, od) rende ik over de finishlijn.

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

• Van een vd en od kun je een bijvoeglijk naamwoord maken.
• Gebruik de normale spellingsregels. Schrijf zo kort mogelijk.
  
• Dus: alleen voor de uitspraak soms -dd of -tt.
• 
  
• 
  
• 
  
• 
  
• Let op: vd op -en blijft op -en: gevouwen > het gevouwen blaadje
  
  
  

Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord:
Het ... (landen) vliegtuig

1. gelandde
2. gelande
3. gelanden
4. gelandte

Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
De ... (opduiken) armband

1. opgedoke
2. opgedoken
3. opgedokene

Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
De ... (zweten) atleet

1. zwetend
2. zwetende
3. zwetentte
4. zwetente

Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
De ... (verbreden) weg

1. verbrede
2. verbreden
3. verbreedde
4. verbreede

Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Een ... (winnen) wedstrijd

1. gewonne
2. gewonnen
3. gewonnene

Vier kenmerken poëzie

1. een gedicht heeft een eigen uiterlijke vorm; 

2. in een gedicht spelen (rijm)klanken, maat en/of ritme een rol; 

3. een gedicht heeft een of meer versregels met een speciale (soms ongrammaticale) zinsbouw; 

4. in een gedicht wordt gespeeld met betekenissen van woorden.

Vuurdoorn

Stel dat jij een zak

met twintig sinaasappels

leeg eet - je pakt ze

met je lippen en slikt

zo'n oranje bal in één

keer door - dan de volgende.

Zo zag ik een merel

op een tak met zijn snavel

in de weer - af en toe

keek hij om zich heen

of het wel mocht.

Gedicht in kwatrijn vorm

een gedicht of een strofe van een gedicht van vier versregels en twee rijmklanken. 

Het rijmschema is meestal a-a-b-b, maar ook a-b-a-b en andere schema's zijn mogelijk. 

Een kwatrijn heeft gewoonlijk een ernstige, levensbeschouwelijke inhoud... 

Gedicht in kwatrijn vorm

We rijden met de trojka door het eindeloze woud

Het vriest een graad of dertig, het is winter en vrij koud

De paardenhoeven knersen in de pas gevallen sneeuw

't Is avond in Siberië en nergens is een leeuw

We rijden met de kinderen, al zijn ze nog wat jong

Door 't eindeloze woud waarover ik zo-even zong

Een lommerrijk en zeer onoverzichtelijk terrein

Waarin men zich gelukkig prijst dat er geen leeuwen zijn

https://www.youtube.com/watch?v=rAaL1pO3qAw

Kwintijn

Een kwintijn of pentastichon is een strofe die bestaat uit vijf verzen.

bv. een limerick: 

Een zorglijke longarts uit Ede

had virussen altijd vermeden.

Maar zag toen ontzet:

computer besmet.

Van schrik is de man overleden.

— Anoniem

Het cijfer 10 

Jubileum 

Jarig

Dat was lachen

Mijn wens ( voor de school) 

Ik lees.. (boek, tijdschrift)

Op school 

Ik en mijn klasgenoten

Taal

Tweetalig

Op zaterdag naar school

Niet een maar twee scholen

Wereldburger

Ik spreek meerdere talen

Mijn cultuur/culturen

Door de Nederlandse school …

Ik leer en ik groei

Door de Nederlandse school (kan ik, wil ik, besef ik…)

Ik kan Nederlands maar ook…

Vier jij met ons mee 

Herinnering: Boekpresentatie

Vandaag een boekpresentatie en volgende fysieke les de rest: 

Zie de informatie bijgesloten bij de email over huiswerk een tijdje geleden. 

  

Schema: Sarah:  1 maart, Sophia:  29 maart, Lars: 29 maart, Alex: 29 maart Annabel: 29 maart.  

Lesafsluiting

Volgende week weer een online les. 

 ▪ Lees in je leesboek  

 ▪ Kies een aantal huiswerkopdracht uit de mixopdrachten §12 (deze paragraaf staat alleen online en niet in het boek)   

  

  

 ▪ Start met Thema B Bewaren. Maak §1 weet je nog? Maak opdracht 1.1 en 1.2. Dit mag online of in je schrift   

  

  

▪ Thema B §3 - Lees Verbonden met het net - tekst 1, tekst 2, tekst 3 (blz 139-141)  

  

 

Tot volgende week op st Conleth's