Gaswisseling en uitscheiding BS2: Longventilatie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Thema 3: Gaswisseling en Uitscheiding

Basisstof 2: Longventilatie

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen op welke wijze longventilatie tot stand komt

• Je kunt beschrijven hoe het longvolume verandert tijdens ventilatiebewegingen

• Je kunt beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld

Klaplong

Om longweefsel zit het longvlies. Deze ligt tegen het borstvlies aan.

Het borstvlies is vergroeid met de ribben en de tussenliggende spieren.

Als er lucht komt tussen het longvlies en het borstvlies is er sprake van een klaplong. De long ‘klapt’ in elkaar. Deze lucht kan met een drain worden verwijderd.

Interpleurale ruimte

Een dun laagje vocht

       in een vacuum "ruimte"

     

Gas diffundeert van een plek met een hoge concentratie, naar een lage concentratie.

Gas diffundeert van een plek met een hoge partiële gasdruk, naar een lage partiële gasdruk.

Hoge druk, veel deeltjes in een klein longblaasje

Lage druk, minder deeltjes in een groter longblaasje 

Longventilatie

Longventilatie zijn de bewegingen die  nodig zijn om lucht van binnen naar buiten te krijgen en andersom.

Bij iedere inademhaling wordt het zuurstofgehalte verhoogt en bij iedere uitademing wordt het koolstofdioxidegehalte verlaagd.

Het koolstofgehalte in het bloed zorgt voor een ademprikkel in de hersenstam.

Longoedeem 

Als gevolg van COVID19

"Dode ruimte"

Dode ruimte: lucht die achterblijft in de luchtpijp en de neus- en mondholte. Hier kan geen gaswisseling plaatsvinden. 

(Normaal gesproken: 150mL)

Bij beschadiging van de longblaasjes is daar ook dode ruimte. 

Borstademhaling

(ribademhaling)

Buikademhaling

(middenrifademhaling)

Borstademhaling

Buikademhaling

Diep in- en uitademen

• De spieren in de hals trekken zich samen bij een diepe inademing.
• De ribben en het borstbeen gaan nog verder naar voren.
• Bij een diepe uitademing (hoesten) trekken de binnenste tussenribspieren zich samen.

Samenvattend in woorden

Er zijn twee manieren van ademhalen: 

borstademhaling en buikademhaling

Beide berusten op het feit dat de longinhoud vergroot wordt. Dit gebeurt door aanspannen van de buitenste tussenribspieren of aanspannen van het middenrif. Hierdoor ontstaat een onderdruk, waardoor lucht naar binnen gezogen wordt. 

Wet van Boyle: p*V= constant

Regeling ademfrequentie

Het ademcentrum regelt de activiteit van de ademspieren. Hiervoor zitten er chemoreceptoren in de hersenstam, de wand van de aorta en de wand van de halsslagaders. Deze meten de pCO₂. 

Als er weinig zuurstof in het bloed zit, neemt de gevoeligheid voor CO₂ toe. Door sneller en krachtiger samen te trekken, kan de hoeveelheid geventileerde lucht wel 20x zo groot worden.

Vervolg...

De rekreceptoren meten de mate van uitrekking. Via feedback wordt de inademing gestopt en ga je uitademen.

Bij hyperventilatie gaan personen te snel ademen, waardoor teveel CO₂ uitgeademd wordt en het gehalte te laag wordt in het bloed.

Ademprikkel

• De chemoreceptoren (zintuigcellen) meten de pCO2 van het bloed.

Aanwezig in: aorta boog, hersenstam en halsslagader.

• Het ademcentrum stuurt impulsen naar de tussenrib- en middenrifspieren
  
• Je ademhaling (diepte/snelheid) wordt aangepast.

Rekreceptoren

Rekreceptoren in de bronchiën meten de mate van rekking in de longen. Voldoende lucht in de longen bij inademen? Bij 

Afgeven van een impuls remt de inademing. 

Ademhaling stopt dus. 

Chemoreceptoren

Rekreceptoren

Ademvolume

Het ademvolume is de hoeveelheid lucht die je uitademt in rust. Bij de inademing zijn er wel spieren betrokken. De uitademing gaat onder invloed van de zwaartekracht.

Binas 83B

Respirogram (1)

• Ademvolume (V): het ademvolume is de hoeveelheid lucht die je uitademt in rust.
  

• Vitale capaciteit (VC): de vitale capaciteit is de hoeveelheid lucht die je uitademt na een hele diepe inademing en een krachtige uitademing.
  

• Restvolume (RV): zelfs na een hele diepe uitademing blijft er nog lucht achter in je longen. Deze achtergebleven hoeveelheid lucht noemen we het restvolume.
  

• Longcapaciteit (TC): de longcapaciteit is de werkelijke inhoud van de longen. Deze bestaat uit de (te meten) vitale capaciteit en het restvolume van de longen.

V = ademvolume

IRV = inspiratoir reservevolume

ERV = expiratoir reservevolume

RV = restvolume

VC = vitale capaciteit

TC = (Totale) Longcapaciteit

Respirogram (2)

• Inspiratoir reservevolume (IRV) = lucht die bij een diepe inademing extra wordt ingeademd
  
• Expiratoir reservevolume (ERV) = lucht die bij een diepe uitademing extra wordt uitgeademd
  
• Restvolume (RV) = lucht die na diepe uitademing achterblijft in de longen 

V = ademvolume

IRV = inspiratoir reservevolume

ERV = expiratoir reservevolume

RV = restvolume

VC = vitale capaciteit

TC = (Totale) Longcapaciteit

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen op welke wijze longventilatie tot stand komt.

- Je kunt beschrijven hoe het longvolume verandert tijdens ventilatiebewegingen.

- Je kunt beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld.

https:

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Aan de slag

B2 opdr. 15 t/m 25

Zoek in Binas ademvolumes, samenstelling van gassen in lucht en bloed, regeling ademfrequentie, bestudeer ze en noteer de tabellen

B2: Longventilatie

Leerdoelen

Je kunt uitleggen op welke wijze longventilatie tot stand komt

Je kunt beschrijven hoe het longvolume verandert tijdens ventilatiebewegingen

Je kunt beschrijven hoe de ademfrequentie wordt geregeld

15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Ik heb de leerdoelen van basisstof 1 en 2 onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je lastig/moeilijk?