Slaap- en waakritme

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Slaap- en waakritme

CanMeds Rollen 

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

1. De 4 fasen van slaap benoemen 
2. De kenmerken van de 4 fasen van slaap benoemen
3. De gevolgen van een te kort aan slaap herkennen 
4. Beschrijven welke voorwaarden kunnen bijdragen aan een goed slaap- en waakritme.

Beginsituatie 

Wat weet je over slaap?​

Slaap je wel eens slecht?​

Hoeveel slaap heb je nodig?​

Heb je wel eens een schok voordat je in slaap valt?​

Hoe voel je je als je te weinig slaap hebt?​

​

Sluimerfase - non REM 1

 Overgangsfasen tussen waken en slapen

 Oogbeweging wordt trager      

 Hersenactiviteit neemt langzaam af. 

Je valt in slaap en dan? 

De lichaamstemperatuur daalt.​

De ademhaling vertraagt.​

​Het lichaam is nog even verward en het brein associeert deze gevoelens van rustig worden met vallen.​

 

Putvalgevoel

In een reflex om niet te vallen sturen de hersenen dan een impuls om het lichaam rechtop te laten staan. ​

​

Lichte Slaap 

In deze fase begint de slaap, maar deze is nog heel licht. Je wordt niet meer van elk geluid wakker, maar je kan makkelijk gewekt worden

Diep slaap 

Na een korte matige slaap kom je in een diepe slaap. 

Ademhaling en hartritme dalen

Als je ineens wakker wordt gemaakt ben je gedesoriënteerd. 

Deze fase zorgt voor fysiek herstel. 

REM slaap 

Snelle oogbewegingen (Rapid Eye Movement)

De hersenen tijdens de REM-slaap zijn actief met dromen

 De functie van de droomslaap is om de geest te verfrissen en ervaringen die we tijdens de dag hebben opgedaan te verwerken.

Als mensen een aantal nachten achter elkaar telkens in hun REM-slaap gewekt worden, dan lijkt er een toenemende behoefte te zijn aan REM-slaap. Als ze vervolgens een normale nacht hebben waarin ze niet worden gewekt, neemt het percentage van de slaap dat aan de REM-slaap wordt besteed toe.

Slaap fasen  

Ontwaken na elke REM- fase

Eerste 3 slaapcycli zijn heel belangrijk voor de kwaliteit van de nachtrust 

Na elke REM-slaapfase ontwaak je soms kort (vaak onbewust) en begint de hele slaapcyclus van lichte slaap naar diepe slaap, naar droomslaap, weer van vooraf aan tot het tijd is om te ontwaken.

De eerste 3 slaapcycli (4 tot 5 uur), worden kernslaap genoemd omdat hier vrijwel alle diepe slaap optreedt. Dit zijn de twee slaapfasen die van essentieel belang zijn voor de kwaliteit van de nachtrust.

De overige slaap wordt restslaap genoemd omdat niet duidelijk is wat de exacte functie 

Slaap-waakritme 

Biologische klok:​

Temp, pols, bloeddruk​

​

Slaap-waakklok:​

Licht-donker​

melatonine​

Circadiaan ritme/24 uurs ritme​

Temperatuur​

Hartritme​

Slaappatroon​

Volume van de urine blaas​

Behoefte aan eten en drinken​

Gevoeligheid voor medicijnen​

Wat zegt dit voor zorgvragers?

Zijn er atlijd lichten aan in de gangen?

is er overdag genoeg daglicht?

Welke lichten worden gebruikt, ook s'avonds? 

Gevolgen van een te kort aan slaap 

Concentratiestoornissen​

Afwezigheid​

Emotionele afwezigheid​

Vergeetachtigheid​

Moeheid​

Prikkelbaarheid​

Waanvoorstelling (na enkele dagen geen slaap) 

Lichamelijke klachten 

Geef een definitie van het begrip slapen

Wat is de gemiddelde slaapbehoefte van een volwassene? En van een bejaard persoon?

Wat gebeurt tijdens de rustige slaap (non-REM slaap)?

1. Spieren ontspannen
2. Ogenbewegingen zijn snel
3. Lichaamstemperatuur stijgt
4. Je droomt

Wat gebeurt wanner je wakker wordt gemaakt tijdens het diepe slaap

1. Je bent gelijk wakker en kan niet meer slapen
2. Dan ervaar je het 'putgevoel'
3. Je weet even niet waar je bent
4. Je gaat gelijk weer slapen

Wat is het gevolg van slaap tekort?

Wat is melatonine?

1. Een hormoon die zorgt dat je wakker blijft
2. Een stof in je hersenen die zorgt dat je blijft ademen wanneer je slaapt
3. Een stof in je hersenen die zorgt dat je s'nachts niet hoeft te plassen
4. Een hormoon die zorgt dat je gaat slapen

Wat houdt je wakker?

1. De hele dag op school zitten.
2. Cafeïne
3. Een goede nachtrust
4. Genoeg beweging

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

1. De 4 fasen van slaap benoemen 
2. De kenmerken van de 4 fasen van slaap benoemen
3. De gevolgen van een te kort aan slaap herkennen 
4. Beschrijven welke voorwaarden kunnen bijdragen aan een goed slaap- en waakritme.

Noem minimaal 4 voorwaarden die bijdragen aan een goede slaap