Les 1 - Voedingsproblemen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 2

Training voedingsproblemen

Lesplanning

• Eetproblemen
• Voedingstoestand
• Ondervoeding
• Geur- en smaakverlies - proefje 

Aan het einde van deze les kun jij:

• Uitleggen wat het begrip voedingstoestand betekent
• Twee gevolgen benoemen van een verslechterde voedingstoestand
• Drie oorzaken benoemen van ondervoeding
• Drie gevolgen benoemen van ondervoeding

Eetproblemen

De voedingstoestand

"De samenstelling en conditie van het lichaam als gevolg van enerzijds de inname, absorptie en benutting van voeding, en anderzijds de invloed van ziektefactoren."

Ook personen met een gezond gewicht of overgewicht kunnen ondervoed zijn. Bij acuut verlies van voedingsstoffen door braken of diarree kan de voedingstoestand snel verslechteren, vooral als er ook een toegenomen energiebehoefte is door ziekte of koorts.

Wat is het gevolg van een slechte voedingstoestand?

Ondervoeding: een lichaamstoestand dat wordt veroorzaakt door een tekort aan inname of opname van voeding resulterend in een veranderde lichaamssamenstelling (verminderde vetvrije massa) en lichaamscelmassa, met als gevolg een verminderd fysiek en mentaal functioneren en een slechtere klinische uitkomst van ziekte.

Sacropenie: verlies van zowel spiermassa als spierfunctie  door het ouder worden.

Frailty = kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid is een vicieuze cirkel. Als u uitgeput bent, is het waarschijnlijker dat u gewoon “blijft zitten” of in bed blijft. Tegelijkertijd leidt inactiviteit tot verlies van spieren en kracht. En zo heeft sacropenie en kwetsbaarheid met elkaar te maken. 

Refeeding-syndroom: een mogelijk fatale aandoening, veroorzaakt door een snelle start van het opnieuw voeden na een periode van ondervoeding.

Criteria voor ondervoeding

Eén of meer van onderstaande kenmerken moet aanwezig zijn	Een of meer van onderstaande oorzaken moet aanwezig zijn
Onbedoeld gewichtsverlies: 5% of meer onbedoeld gewichtsverlies in de afgelopen 6 maanden of 10% of meer onbedoeld gewichtsverlies in een periode van langer dan de afgelopen 6 maanden	Tekort aan voedingsstoffen: 1 week meer dan 50% minder gegeten hebben dan de energiebehoefte of meer dan 2 weken verminderde inname of opname of een chronische maagdarmaandoening die inname of opname negatief beïnvloedt
Laag BMI	Ziekte of inflammatie (ontsteking): acute ziekte of trauma of chronische aan ziekte gerelateerde inflammatie
Verminderde spiermassa

BMI lager dan 18,5 bij volwassen 

Bij ouderen (boven 70 jaar) een BMI lager dan 20

Oorzaken van ondervoeding

• Verminderde voedselinname door verminderde eetlust of misselijkheid.
  
• Moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of vertering.
  
• Psychologische problemen, zoals angst, depressie, verdriet. Iemand heeft dan geen zin meer in eten. Een gevolg is het overslaan van maaltijden of kleinere porties nemen.
  
• Sociale factoren, zoals eenzaamheid, geen mogelijkheid om eten te kopen of bereiden.
  
• Dementie.
  
• Verslaving.

Wat kan een gevolg van ondervoeding zijn?

De gevolgen

• Daling van de weerstand;
• Verhoogde kans op ziekteproblemen, zoals infecties, decubitus, vallen en vertraagde wondgenezing;
• Kan leiden tot een langere opnameduur in ziekenhuizen;
• Verhoogd medicijngebruik;
• Afname van de kwaliteit van leven.

Wie hebben risico op ondervoeding?

Grootste groepen die risico hebben op ondervoeding zijn kwetsbare ouderen, chronisch zieken, mensen met kanker, mensen die een grote operatie ondergaan en mensen met een ernstig trauma. 

 

Screening op ondervoeding

• SNAQ
  (Short Nutritional Assessment Questionnaire)
• Must
  (Malnutrition Universal Screening Tool)

Welk voedingsadvies zou jij aan ondervoede mensen geven?

Een verminderde eetlust kan ontstaan door tijdelijk of blijvend geur- en smaakverlies

Wat weer lijdt tot ondervoeding. 

 Lees het krantenartikel over geur- en smaakverlies bij corona

Waar proef je volgens jullie mee? 

Proefje!

Maak het volgende thuis klaar: 

• Een oplossing met 1 afgestreken theelepel keukenzout in 200 ml lauwwarm water
• Een oplossing met 1 afgestreken suiker in 200 ml lauwwarm water
• Een beetje citroensap of azijn
• Een beetje sojasaus, balsamico of oestersaus
• Tonic, pure chocolade of koffie

Schrijf je waarnemingen op

• Wat is je opgevallen? 
• Heb je iets geproefd? 
• Hoe was je smaakbeleving?
• Wat is voor jouw belangrijk tijdens eten en drinken?

Geef de definitie van voedingstoestand

Benoem twee gevolgen van een verslechterde voedingstoestand

Wat is geen oorzaak van ondervoeding?

1. Kauw- en slikproblemen
2. Eenzaamheid door corona
3. Dementie
4. Operatie aan een moedervlek

Benoem drie gevolgen van ondervoeding

Aan het einde van deze les kun jij:

• Uitleggen wat het begrip voedingstoestand betekent
• Twee gevolgen benoemen van een verslechterde voedingstoestand
• Drie oorzaken benoemen van ondervoeding
• Drie gevolgen benoemen van ondervoeding