pathologie periode 6 Ondervoeding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Pathologie

periode 6

les 1

inhoud vandaag

• nabespreking toets pathologie p5
• ondervoeding

Lesdoelen

1. Benoem de definitie van ondervoeding

2. Benoem 6 belangrijke voedingsstoffen en geef een voorbeeld waar ze in zitten.

3. Leg uit wat de oorzaak, gevolgen, en behandeling zijn bij ondervoeding.

waar denk je aan bij ondervoeding?

ondervoeding

definitie;

Als iemand een langere tijd minder energie of voedingsstoffen binnen krijgt, dan nodig is om gezond te blijven.

wie heeft er meer kans op ondervoeding?

1. kind
2. jongere
3. baby
4. oudere

oorzaken

• verminderde voedselinname door een verminderde eetlust of misselijkheid.
• moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of vertering.
• psychologische problemen, zoals angst, depressie, verdriet. Iemand heeft dan geen zin meer in eten. Een gevolg is het overslaan van maaltijden of kleinere porties nemen.
• sociale factoren, zoals eenzaamheid, geen mogelijkheid om eten te kopen of bereiden.
• dementie, verslaving

voedingsstoffen

2 soorten stoffen;

• essentiële voedingsstoffen. voedingsstoffen die het lichaam niet zelf kan maken. deze moet je van buitenaf innemen door bijvoorbeeld voedsel.
• niet essentiële voedingsstoffen.  voedingsstoffen die het lichaam zelf in voldoende stoffen kan maken. je vind ze ook in sommige voedingsmiddelen

wat zijn de 6 belangrijke voedingsstoffen die uit voedsel gehaald word?

de 6 belangrijke voedingsstoffen

1. koolhydraten, 
2. vetten, 
3. eiwitten, 
4. vitaminen, 
5. mineralen,
6. water.

(voedingsvezels)

eiwitten komen voor in...?

eieren, zuivel, vlees, peulvruchten

koolhydraten komen voor in?

graan, brood, pasta, aardappel, rijst

vetten komen voor in?

vet, olie, vlees, kaas, spek, room, noten

vitaminen komen voor in?

in de huid door licht, in de darmen, preparaten 

water komen voor in?

drinken en voedsel

mineralen komen voor in?

groente, fruit, drinken, granen

voedingsvezels komen voor in?

groente, fruit, aardappelen, volkorenbrood, ontbijtgranen, peulvruchten en noten

voedingsvezels 

• zijn geen officiële voedingsstof
• deze worden niet verteerd door het lichaam.
• zijn ideaal en positief stimulerend voor de ontlasting(problematiek).

ondervoeding

word gekenmerkt door;

• gewichtsverlies
• te lage BMI (body mass index).

bereken BMI

formule;

gewicht in kg: lengte in meters x lengte in meters

90: 1.90 x 1.90= 24.9

bereken eerst 1.9x 1.9= 3.61

90: 3.61= 24.9

stelling;
de uitslag van de BMI is accuraat.

1. ja
2. nee

wat meet deze BMI niet?

• geslacht,
• leeftijd,
• atletische bouw,
• omtrek buik.

gebruik daarom een site die het uitrekent met alle vragen (ook buikomtrek)

gewichtsverlies en ondervoeding

>10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

>5% gewichtsverlies in de laatste maand

ondervoeding en BMI

• mensen <65 jaar met een BMI kleiner dan 18.5
• ouderen >65 jaar met een BMI kleiner dan 20.0
• mensen met COPD met een BMI kleiner dan 21.0

risicogroepen en ondervoeding

• kwetsbare ouderen
• zorgvragers met chronische aandoening zoals COPD of hartfalen
• zorgvragers met kanker
• zorgvragers die een grote operatie hebben gehad
• zorgvragers die problemen hebben met slikken

wat kan de verpleegkundige doen om ondervoeding vroegtijdig te signaleren?

regelmatig wegen

vragen of hij/ zij nog goed kan eten

bekende risicogroep

zien van vermoeid

zien van weinig spierkracht

wat zijn gevolgen van ondervoeding?

mogelijke gevolgen

- afname kwaliteit van leven / welbevinden, zoals depressies, vermoeidheid, lusteloosheid, futloosheid en kouwelijk zijn.

- botbreuken door vaker en sneller vallen, huidletsel / verminderde wondgenezing, zoals decubitus of skin tears door een dunne en droge huid, bleke huid, droog en uitvallend haar,  

- langzamer herstel (langere opnameduur), meer en ernstige complicaties bij ziekte, meer medicatiegebruik, verhoogde mortaliteit

- verminderde immunologische afweer

- verminderde spiermassa (met als gevolg afname algehele conditie en verminderde hart- en longcapaciteit)

- vermoeidheid

welke vragen kan je stellen om ondervoeding te ontdekken?

behandeling per voedingstoestand

1. groen (goede voedingstoestand)
2. oranje (risico op ondervoeding)
3. rood (ondervoed)

goede voedingstoestand

• geen behandeling,
• wel alert blijven op ondervoeding,
• screening elke 6 maanden

risico op ondervoeding

• verstrek tussendoortjes en noteer de intake
• uitleg geven over ondervoeding
• voedingstips
•  verstrek informatiefolders
• inschakelen arts en/ of diëtiste als bovenstaande niet werkt

ondervoed

• uitleg geven over ondervoeding en  voedingstips
• verrijking hoofdmaaltijden
• verstrek tussendoortjes en noteer de intake
  
• inschakelen arts en/ of diëtiste en zorg dat deze binnen 3 dagen langs is geweest
• start behandeling binnen acht dagen en binnen 5 dagen controle werkzaamheid

welke zorgverleners helpen bij de behandeling?

diëtiste

arts

logopedist

fysiotherapeut

verpleegkundige

tips en adviezen

• veel energierijke voeding (eiwitten, suikers, vetten)
• kant en klare dieetproducten (poeders en dranken)
• maaltijden op vast momenten
• betrek de familie/ gezelschap bij de maaltijd(en)
• variatie in maaltijden en temperatuur 
• beweging
• neem de tijd om te eten

vandaag behandeld

nabespreking toets pathologie p5

ondervoeding

volgende keer

refluxziekte 

maagzweer