29-03-2022/ Taalbeleid KSG

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1-6

Taalbeleid KSG                                                           Welkom                                 

                           

Doel presentatie:

• informeren
• bewustworden
• activeren

Succes:

Wanneer:

• je kunt vertellen wat taalbeleid op de KSG inhoudt
• je binnen de sectie  gaat nadenken over hoe je de taalvaardigheid van je leerlingen binnen jouw vak kunt verhogen
• je één activiteit kunt benoemen waarmee je zelf aan de slag gaat

Waar denk jij aan bij het woord taalbeleid?

Wat is taalbeleid?

Taalbeleid is de structurele en strategische poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk aan te passen aan de taalleerbehoeften van de leerlingen, met het oog op het bevorderen van hun algemene ontwikkeling en het verbeteren van hun onderwijsresultaten. 

https://www.slo.nl/thema/vakspecifieke-thema/nederlands/taalbeleid/

Smal taalbeleid

• gericht op specifieke  leerlingen die extra hulp nodig hebben in de vorm van bijlessen

Breed taalbeleid

• gericht op de taalontwikkeling van alle leerlingen: elke leerling moet aan het eind van de opleiding een bepaald taalniveau hebben bereikt.

Smal taalbeleid:

Voor leerlingen die er bijv. niet goed scoren met een diataaltoets

Taalbeleid KSG

Brede inzet met als doel:

• Vergroten woordenschat
• begrijpen van teksten en opdrachten
• correct formuleren van antwoorden
• correcte toepassing van criteria m.b.t. verslagen, presentaties, ppt.  enz
• docenten bewust maken van de talige component van hun vak: Van DAT naar CAT 

Waarom schoolbreed taalbeleid?

-->  Taal is cruciaal bij het leren; taal geeft het denken vorm.

-->  Taal omvat alle taalvaardigheden: lezen, schrijven, spreken, luisteren en taalverzorging 
-->  De verantwoordelijkheid voor goed taalonderwijs ligt bij alle vakken.
-->  Een betere taalvaardigheid leidt tot betere prestaties bij alle vakken.

-->  De leerlingen moeten op een uniforme en zo mogelijk vakoverstijgende manier bezig zijn met  hun taalvaardigheden. 

--> 15 minuten lezen per dag = ruim 1 miljoen woorden = 1000 nieuwe woorden

Taalverzorging:  regels voor spelling, interpunctie en het gebruik van hoofdletters

Taal is niet alleen van belang bij Nederlands, maar speelt een rol bij alle vakken.

                    Aanleiding                  

Externe factoren

• Het Referentiekader taal geeft aan dat iedere middelbare school verplicht is een taalbeleid te hanteren en een taalcoördinator heeft. 
• Inspectie

Interne factoren

Signalen: 

lage talige ontwikkeling:

• tekort aan woordenschat
• moeite met begrijpen van les- en toetsstof, toetsvragen
• moeite met teksten in boek
• problemen met formuleren van antwoorden
• problemen met schrijven van teksten

Wat is nodig voor een succesvolle aanpak van het probleem?

• Ondersteuning door MT
• Taalcoördinator
• Werkgroep (Petra, Ulbe, Annet)
•  Meerjarenplan met haalbare en realistische /activiteiten en doelen
• Integraal taalbeleid: alle docenten zijn

verantwoordelijk voor het leveren van een bijdrage aan het verhogen van de taalvaardigheid van leerlingen.

• Borging

Hoe gaan we de talige ontwikkeling van leerlingen stimuleren?

• Algemene activiteiten: denk aan een mediatheek (die er voorlopig niet komt)
• Vakspecifieke activiteiten

Welke algemene activiteiten kun jij bedenken om de talige ontwikkeling te stimuleren?

                            Voorbeelden algemene 

• posters met taal (dat-wat-wie/de-het)
• posters met leerstrategieën
•  algemene criteria voor opbouw verslag/presentatie/ptt. enz.
• woordenschat bij werken aan thema's
• feedback geven op taal in mails/berichtjes in teams/It's enz.
• standaard leesboek mee (lezen na toets/ invaluur/tussenuur enz)

activiteiten                                                  

• leescafé, literatuurcafé, boekenclub
• rondleiding bibliotheek brugklas
  
• koppelen leerlingpas met bibliotheekpas
• boekenkisten/leeskratten
  
• schooltaalwoordenlijst
• studielokaal betrekken met o.a. leeskist en boekenkast

Vakspecifieke activiteiten

• Weet jij als leraar welke zinnen en woorden nog moeilijk zijn voor jouw leerlingen? 
• Kunnen ze een bepaald begrip in hun eigen woorden uitleggen?
• Snappen ze waarom je het antwoord op die ene vraag in de toets niet goed kon rekenen?
  

Welke vakspecifieke activiteiten kun jij bedenken?

        Voorbeelden  vakspecifieke 

• stellen van vaktaaldoelen
• in een toets één vraag beoordelen op taalniveau
• elkaars toetsen/toetsvragen  beoordelen op duidelijkheid
• woordenlijst per vak
• mindmaps laten maken

activiteiten                                      

• feedback op taal bij talige producten (verslag, presentatie, ppt. enz
• Van DAT naar CAT: Dagelijks Algemene Taal naar Cognitieve Academische Taal
• teksten/begrippen in eigen woorden laten uitleggen

Wat heb jij nodig om je talige onderwijs vorm te geven?

Stappenplan

2021-2022: 

• presenteren Taalbeleidsplan eind mei 2022

2022-2023:

• Start implementeren activiteiten

Noem één activiteit waar jij de komende periode mee aan de slag gaat om de taalontwikkeling van leerlingen te verhogen?

Tot slot

Brochures in Team KSG OB/map taalbeleid

• Werken aan vaktaal bij de exacte vakken
• werken aan vaktaal bij de talen
• werken aan vaktaal bij mens-en-maatschappijvakken 
• Taalvaardigheid ontwikkelen in alle taalvakken

Meer leesvoer op www.slo.nl

Vragen?