Les 3 + 4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

De opbouw van de aarde - vmbo 1

Programma

Binnenkomst + absentie (5 min)

Herhaling (5 min)

Leerdoelen (5 min)

Afmaken opdracht 'opbouw van de aarde' (15 min)

Onderzoekje (15 min)

Uitleg (10 min)

Nakijken (10 min) 

Aan het werk (40 min)

Opruimen/ uitloop (5 min)

Werken uit het werkboek (15 min)

Afsluiting (10 min)

Herhaling 

De vorm van de aarde is ….

De aarde bestaat uit … lagen, namelijk

….

….

….

….

De mantel van de aarde bestaat uit vast / vloeibaar gesteente dat we magma noemen.

De kern van de aarde bestaat uit … delen: de binnenste kern bestaat uit … gesteente, maar de buitenste kern is ….

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

• beschrijven hoe de aardkorst eruitziet;
• beschrijven op welke drie manieren aardplaten bewegen;
• kun je de beweging van de aardplaten aflezen van een kaart;
• tenminste twee aardplaten benoemen en weet je hoe deze ten opzichte van elkaar bewegen;
• uitleggen hoe aardbevingen ontstaan en daar de belangrijkste begrippen juist bij gebruiken (schaal van richter + epicentrum);
• uitleggen waarom aardbevingen met dezelfde kracht soms voor weinig en soms voor veel schade zorgen.

Een onderzoekje

Werk in de groepen die de docent heeft gemaakt.

Ga met je laptop naar: https://ap.lc/dlpjx

Bekijk het filmpje (oortjes!) en bekijk de kaarten die je per groepje krijgt.

Beantwoord de vragen hieronder op een apart blaadje.

Waar ligt het aardbevingsgebied precies? Zet een rondje om de plek op de kaart.

Wanneer vond deze aardbeving plaats? (datum)

Met welke schaal wordt de kracht van een aardbeving aangegeven?

Hoe zwaar was deze aardbeving op deze schaal?

Hoe erg is deze aardbeving volgens jou? Leg je antwoord uit door iets te zeggen over de schade en het aantal slachtoffers.

Leg met behulp van de kaarten uit waarom de aardbeving juist hier zo veel schade/ slachtoffers heeft gemaakt (2 redenen).

Turkije wordt vaker getroffen door aardbevingen. Leg uit hoe dit komt met behulp van bron 8 in je werkboek en de kaarten.

In Nederland komen geen aardbevingen voor. Leg uit hoe dit komt met behulp van bron 8 in je werkboek.

Bewegende platen

De aarde zou je heel goed kunnen vergelijken met een perzik.

Een perzik heeft een dun schilletje, net als de aardkorst van de aarde.

De perzik heeft een dikke laag, zacht vruchtvlees, net als de mantel van de aarde.

De perzik heeft een harde pit in het midden, net als de binnenste kern van de aarde.

Maar het schilletje van de perzik is één mooi geheel en het schilletje van de aarde 

(=de aardkorst) bestaat uit allemaal losse stukken.

Die losse delen noemen we platen en deze platen bewegen over de vloeibare magma van de mantel.

Bewegende platen

De aardplaten kunnen op drie manieren bewegen:

Ze bewegen naar elkaar toe en botsen -> aardbeving + vorming gebergten (= convergent)

Ze bewegen van elkaar af en schuiven dus uit elkaar -> vulkaan (= divergent)

Ze schuiven langs elkaar (= transform)

Aardbevingen zijn het hevigst aan de randen van de platen. Dit is namelijk de plek waar de platen met elkaar botsen!

De kracht van een aardbeving geven we aan op de schaal van Richter en deze loopt uiteen van 1 (nauwelijks voelbaar) tot 12 (alles stort in).

De plek waar de aardbeving ontstaat en dus ook het hevigst is, noemen we het epicentrum.

Bewegende platen?

Het sterretje op de kaart is het epicentrum.

Hoe verder van het epicentrum vandaan, hoe minder hevig de aardbeving is.

Maar kijk eens goed naar de kaart. Wat valt je iets op?/ Is er iets gek?/ Klopt er iets niet met wat je eerder hebt geleerd?

Nakijken - groep 1

Wat: 

Werkboek bladzijde 8 + 9 vraag 1 + 2 + 3 + 4

Herhaling (blz. 14): De aardkorst beweegt

Hoe: in drietallen

Hulp: nakijkboek + groepsgenoten + feedback docent

Nakijken - groep 2

Wat: 

Werkboek bladzijde 8 + 9 vraag 1 + 2 + 4

Hoe: in drietallen

Hulp: nakijkboek + groepsgenoten + docent

2X

Wat moeten we nu echt weten...

De aarde bestaat uit allemaal … platen.

Deze platen bewegen op … manieren:

Platen …..

Platen ….

Platen ….

In de Middellandse Zee komen daardoor wel/geen aardbevingen voor.

Nederland ligt midden op een plaat en daarom komen hier wel/geen aardbevingen voor.

Op de plek waar twee platen met elkaar botsen is een aardbeving het hevigste. We noemen deze plek het ….

De kracht van een aardbeving geven we aan op de ….. en deze loopt van … tot ... 

Aan het werk

Bekijk de kaart op het werkblad.

Je ziet hier de verschillende aardplaten.

Geef iedere aardplaat een verschillend kleurtje.

Zet op de juiste plaats op de kaart een A en een B

A = Euraziatische plaat

B = Afrikaanse plaat

Gebruik bron 8. Hoe bewegen de Euraziatische en de Afrikaanse plaat ten opzichte van elkaar? Teken dit.

Gebruik bron 8. Hoe bewegen de andere platen ten opzichte van elkaar?

Teken de beweging in met pijltjes <- -> of -> <- of pijltje boven/beneden

Maak een legenda waardoor duidelijk wordt wat  de pijltjes betekenen.

Aan het werk- groep 1

Wat: 

Paragraaf 1.2 vraag 4 + 5  + 6

Hoe: alleen (binnen de groep van 3) + feedback docent 

Hulp: Tekstboek + groepsgenoten

Tijd: 10 minuten (na 5 min feedback docent)

Klaar: Lezen paragraaf 1: het ontstaan van de Alpen.

Aan het werk- groep 2

Wat: 

Paragraaf 1.2 vraag 2 + 3a + 7 + 8b

Hoe: met de docent + alleen

Hulp: docent + tekstboek  + groepsgenoten

Tijd: 5 min met docent + 5 min zelfstandig werken

Klaar: Lezen paragraaf 1: het ontstaan van de Alpen.

Afronding

Wat hebben we geleerd?

Hoe hebben we meegedaan?

Huiswerk

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je:

• beschrijven hoe de aardkorst eruitziet;
• beschrijven op welke drie manieren aardplaten bewegen;
• kun je de beweging van de aardplaten aflezen van een kaart;
• tenminste twee aardplaten benoemen en weet je hoe deze ten opzichte van elkaar bewegen;
• uitleggen hoe aardbevingen ontstaan en daar de belangrijkste begrippen juist bij gebruiken (schaal van richter + epicentrum);
• uitleggen waarom aardbevingen met dezelfde kracht soms voor weinig en soms voor veel schade zorgen.

Hoe heb ik deze les meegedaan?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Groep 1 ->

Paragraaf 1.2 vraag 4 + 5 + 6

Lezen: paragraaf 1, het ontstaan van de Alpen 

Groep 2 -> 

Paragraaf 1.2 vraag 2 + 3a + 7 + 8b

Lezen: paragraaf 1, het ontstaan van de Alpen