Communicatie - H21 Deel 1 en 2 Agressief gedrag

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 21

Agressief gedrag - 1

Leerdoelen

• Je kunt het verschil uitleggen tussen primaire en secundaire agressie.
  
• Je kunt oorzaken van agressief gedrag benoemen.
  
• Je kunt uitleggen wat de effecten zijn van het onderdrukken of verdringen van agressieve gevoelens.
  
• Je kunt richtlijnen geven voor het omgaan met agressief gedrag.
  
• Je kunt tips benoemen voor het voorkomen van agressief gedrag.
  

Waar hebben we het over gehad?

Evelien (23 jr) is een gezonde vrouw. Wanneer zij druk op haar borst krijgt is dit een voorbeeld van:

1. Reële angst
2. Niet reële angst

Een verdedigingsmechanisme:

1. Is bedoeld om een ander staande te houden in een crisissituatie
2. Is een manier die mensen onbewust gebruiken om zichzelf staande te houden
3. Is een proces dat erop gericht is om een ingrijpende situatie te leren dragen
4. Is een manier die mensen bewust gebruiken om zichzelf staande te houden

Een teken, afbeelding of voorwerp dat een waarde vertegenwoordigd.

Vaste manier van handelen in een bepaalde situatie, dit geeft houvast. 

Symbool

Ritueel

Onderwerpen H21: Agressief gedrag

• Verschillende soorten agressie
• Oorzaken van agressief gedrag
• Zelfdestructie bij cliënten
• Richtlijnen voor het omgaan met agressief gedrag
• Het voorkomen van agressief gedrag 

Ik accepteer agressie van een cliënt nooit

1. Eens
2. Oneens

Primaire agressie

De agressie staat direct in relatie tot wat er is gebeurd. 

Hoe groter de frustratie, het onrecht of de angst, des te groter is de agressie. 

De spanning bij de cliënt loopt op. De cliënt gaat sneller praten, verheft zijn stem, maakt zichzelf groter en komt dreigend op je aflopen. Het uiten van de agressie kan een gevoel van ontlading en opluchting geven.

Secundaire agressie

Secundaire agressie

Dit is agressie die ‘zomaar’ ontstaat.

- Er is geen directe reden om agressief te reageren. Bijvoorbeeld een kleine tegenslag of irritatie maakt een stroom van opgekropte negatieve gevoelens los. “De stoppen slaan gauw door’

De oorzaak voor het agressieve gedrag ligt vaak niet in de situatie van dat moment, maar heeft te maken met iets anders .

Doelgerichte agressie

Met doelgerichte agressie proberen mensen hun recht te halen. Er hoeft niet perse sprake te zijn van heftige emotie.

Denk aan een cliënt die bijvoorbeeld dreigt zichzelf iets aan te doen om op die manier zijn doel te bereiken (bijvoorbeeld pillen slikken, als er niet dit of dat gebeurt).

Kwaadaardige agressie

Deze vorm van agressie heeft als doel iemand of iets te verwonden of een lesje te leren.

Bij deze vorm van agressie zijn altijd heftige emoties te zien: de cliënt is heel erg kwaad en dat gevoel overheerst alles. 

Achteraf kan de cliënt toch veel spijt hebben van zijn agressieve gedrag.

Ik heb agressie meegemaakt binnen de BPV

1. Ja
2. Nee

Wat maakt voor jou de meest indruk als het gaat om agressie bij de client

Primaire, Secundaire, Kwaadaardige & Doelgerichte agressie.

Opdracht in 4 groepjes

Beschrijf minimaal 3 verschillende situaties of voorbeelden die passen bij de voor jullie toegewezen vorm van agressie. 

Manier van uitwerken mag naar eigen inzicht

 Iedere groep presenteert de uitgewerkte vormen aan de klas.

Aan de slag

Maken in digitale leeromgeving

Hoofdstuk 21: Agressief gedrag

Opdracht 1 t/m 4

TOETS COMMUNICATIE: Module 9

 16 april 09.00 uur 

Hoofdstuk 21

Agressief gedrag - 2

Oorzaken van Agressie

• Gevoelens: frustratie, angst, machteloosheid, bedreiging
  
• Situatie: iets kwijt, kapot, lang wachten, machteloosheid.
• Houding van een beroepskracht
  
• De cliënt zelf-> middelengebruik, temperament van de cliënt.
  

Agressie als reactie op bedreiging

Agressie kan een reactie zijn op bedreiging. Die bedreiging kan van alles zijn:

- een weigering

- een besluit,

- een situatie

- iemand anders.

Het gaat erom dat iemand zich bedreigd voelt. Een cliënt die zich bedreigd voelt, is bang: hij heeft het gevoel de controle te verliezen over de situatie. Dat roept kwaadheid op

Agressie als reactie op frustratie

Cliënten lopen onherroepelijk tegen situaties aan die hen frustreren. Niet alles is mogelijk en je kunt niet al jouw tijd of aandacht op een bepaalde cliënt richten.

Ook kan de cliënt last hebben van pijn of een lichaam dat niet doet wat hij wil.

Dit is frustrerend en dit kan bij de cliënt vroeg of laat tot agressief gedrag leiden. Zo zijn er nog veel meer frustraties te noemen waarmee cliënten te maken hebben.

De houding van de beroepskracht als oorzaak op frustratie

Soms is het lastig precies te achterhalen wat je precies verkeerd deed in de ogen van de client.

- Je kunt te confronterend zijn geweest;

- de cliënt op de verkeerde manier aankijken;

- Net even de verkeerde vraag stellen.

Eigenlijk kan alles wat je doet tegen je gebruikt worden.

Vraag: Stel je weigert een cliënt iets en daardoor wordt hij agressief. Geef je hem dan een volgende keer maar zijn zin?

De cliënt zelf als oorzaak op frustratie

Agressie kan een symptoom zijn bij een bepaald ziektebeeld (ziekte van Huntington, dementie of hersenletsel/NHA) of psychiatrische stoornissen.

Gebruik van alcohol en drugs zorgen voor:

- minder remmingen/ cliënten kunnen eerder de controle over zichzelf verliezen

Alcohol en drugs/ psychiatrische stoornis. 

Bij deze cliënten kunnen alcohol en drugs voor nóg grotere angsten zorgen met alle gevolgen van dien.

Welke frustraties cliënten hebben jullie wel eens ervaren bij cliënten?

Het is mijn leven

Welke oorzaken van agressie

herken je in de volgende 

documentaire? 

Tot minuut 21.50

npo.nl

Voorkomen van agressief gedrag

Voorkomen is beter dan genezen:

• Geef de cliënt zo vroeg mogelijk de gelegenheid om zijn gevoelens te uiten;
• Ontken het probleem waarmee iemand zit niet, maar probeer er open over te praten.
• Praat met de cliënt over zijn agressieve gedrag en bespreek wat hij kan doen om het niet zover te laten komen (tot 10 tellen, even weglopen).

Agressie terugdringen

In veel organisaties zet men zich in om agressie terug te dringen door bijvoorbeeld een training omgaan met agressie of het aanpassen van een ruimte door deze prikkelarm te maken.

Bij het terugdringen van agressie gaat het om het voorkomen van agressie maar ook om agressief gedrag van een cliënt verder uit de hand te laten lopen.

Aan de slag

Maken in digitale leeromgeving

Hoofdstuk 21: Agressief gedrag

Opdracht 5 t/m 9

TOETS COMMUNICATIE: Module 9

 16 april 09.00 uur