3.1 HC Nederland na 1948 - 1978

Nederland was verdeeld in 4 groepen met elk hun eigen leefwereld. De groepen leefden min of meer gescheiden van elkaar. Op politiek gebied moest samengewerkt worden. Gewend aan compromissen sluiten.
1 / 50
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisVoortgezet speciaal onderwijsLeerroute 5

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 9 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Nederland was verdeeld in 4 groepen met elk hun eigen leefwereld. De groepen leefden min of meer gescheiden van elkaar. Op politiek gebied moest samengewerkt worden. Gewend aan compromissen sluiten.

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Marshallplan

-West-Europa snel herstel door Marshallhulp

- Nederland 1948 - 1952: 7% BNP


-Vs heeft eigenbelang: Minder communisme/ VS verkoopt producten aan Europa


Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Continuiteiten en discontinuiteiten:

- neutraliteitspolitiek
- CPN van 3 zetels in 1937 naar 10 zetels in 1946 (v.d. 100)
- industrialisatiepolitiek (actief {voorwaarden scheppen en werkgelegenheid} en minder nadruk op oude terreinen) om import te verlagen en export te verhogen

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Na de Tweede Wereldoorlog werden de verzuilde verhoudingen van voor de oorlog aanvankelijk hersteld. 
Nederland begon aan een snelle wederopbouw, waarbij de Marshallhulp steun bood. 
De Koude Oorlog en het begin van Europese samenwerking lieten zien dat Nederland niet langer een neutraliteitspolitiek voerde. 
Opdracht 1 t/m 3

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

De babyboom
1946 - 1955: 2,4 milj kinderen

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Brede - basis coalitie Rooms - Rood: geleide loonpolitiek (lage lonen voor gunstige export om industrie te stimuleren; HARMONIEMODEL)

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Watersnoodramp
01-02-1953

Slide 9 - Slide

Canon van Nederland
Voor meer informatie over het canonvenster de watersnood, klik hier.
De maakbare samenleving: na de welvaart ook het welzijn - opbouw verzorgingsstaat
8-6-1956: AOW
1-1-1965: algmene bijstandswet

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Slide 11 - Link

This item has no instructions

Binnenlandse - : industrialisatie - en geleide loonpolitiek, aardgasveld Groningen (1959) en
Buitenlandse factoren: Marshallhulp en Wirtschafswunder leiden tot opkomende welvaart en de  consuptiemaatschappij:
loonexplosie en Amerikanisering

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Direct na de Tweede Wereldoorlog was er sprake van een babyboom. De natuurlijke bevolkingsgroei zette zich in de eerste decennia na de oorlog voort. 
In de jaren 1950 en 1960 kende Nederland een periode van economische groei en toenemende
industrialisatie. 
Met geleide loonpolitiek stimuleerden de rooms-rode regeringen de export en de werkgelegenheid. Daarnaast profiteerde Nederland van het economisch herstel van Duitsland en de vondst van aardgas in Groningen. Opdracht 5 & 6 

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

toenemende mobiliteit, vrije tijd en welvaart

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Is de actieve rol van de overheid in de industrialisatiepolitiek een voorbeeld van continuiteit of discontinuiteit?

Slide 15 - Open question

This item has no instructions

Waarom past de geleideloonpolitiek bij een harmoniemodel in de politiek?

Slide 16 - Open question

This item has no instructions

Waarom pas de SER goed bij de politiek van wederopbouw?

Slide 17 - Mind map

This item has no instructions

Slide 18 - Link

This item has no instructions

Leidend was het idee van een maakbare samenleving met meer economische gelijkheid
als ideaal. 
Door de toenemende welvaart konden politici en sociale partners samen bouwen aan een verzorgingsstaat. 
Na de invoering van de AOW in 1957 werd sociale
wetgeving verder uitgebreid.

Opdracht 7

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Vanaf het begin van de jaren 1960 stegen de lonen sterk. Loongolf
In Nederland ontstond een
consumptiemaatschappij. In veel huishoudens deden apparaten hun intrede en voor steeds grotere groepen werd een vakantie mogelijk, ook in het buitenland. De groeiende welvaart ging hand in hand met verstedelijking en groeiende mobiliteit.

Opdracht: 8c, 9

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

Na de jaren 1950 was er sprake van ontzuiling van het sociale en het politieke leven.
Nieuwe politieke partijen en omroepen, zoals D’66 en Veronica, kwamen op en er ontstond een jongerencultuur. De jeugd kreeg de beschikking over meer vrije tijd en geld
en een deel van de jongeren volgde steeds langer onderwijs

Opdracht 11

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Slide 23 - Link

This item has no instructions

Niet zuilgebonden radio-omroep

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

De vertrossing van de samenleving

Slide 25 - Slide

This item has no instructions

Mede onder invloed van
popmuziek uit Engeland en de Verenigde Staten ontstonden er vanaf het eind van de
jaren 1950 jongerenbewegingen, zoals de nozems
In de jaren 1960 begonnen groepen
jongeren, zoals de provo’s en de hippies, zich te verzetten tegen de
consumptiemaatschappij. Zij bespotten het gezag van oudere generaties en eisten meer
inspraak. bron 23

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

De Nozems 
Opdracht: 10, 11

Slide 27 - Slide

This item has no instructions

Slide 28 - Video

This item has no instructions

Wat deelden provo's aan de agenten uit om ze te provoceren?
A
Ballonnen
B
Bananen
C
Rotjes
D
Krenten

Slide 29 - Quiz

This item has no instructions

Opdracht 10, 12 & 13

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

De positie van vrouwen veranderde. In 1956 kwam een einde aan de wettelijke
handelingsonbekwaamheid van getrouwde vrouwen. 
Later streden feministes van de
tweede golf, zoals Man Vrouw Maatschappij en Dolle Mina, voor gelijke rechten en
kansen. 

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

Man Vrouw Maatschappij: Meisjes meer naar school 
en jongens meer zorgtaken aanleren: samenwerken 
voor gelijke kansen.
Dolle Mina's veel ludieker in hun acties.


Slide 32 - Slide

This item has no instructions

De introductie en acceptatie van de anticonceptiepil, nieuwe
echtscheidingswetgeving en onderwijsdeelname van meisjes zorgden voor grote, soms ook plotselinge maatschappelijke veranderingen:
- huwelijk bijv. niet langer automatisch moederschap

Slide 33 - Slide

This item has no instructions

Slide 34 - Video

This item has no instructions

Begin jaren 1950 was Nederland een emigratieland van waaruit mensen naar landen als  Australië, Nieuw-Zeeland en Canada trokken. 

opdracht 14

 De dekolonisatie van Indonesië en
Suriname zorgde voor de al dan niet vrijwillige komst van groepen migranten naar ons land. 

Slide 35 - Slide

This item has no instructions

Slide 36 - Link

This item has no instructions

Slide 37 - Video

This item has no instructions

Vanaf eind jaren 1960 huurden werkgevers zogenoemde gastarbeiders in, eerst uit  Zuid-Europa, later uit Turkije en Marokko, die later ook het recht kregen op gezinshereniging.


Slide 38 - Slide

This item has no instructions

Slide 39 - Video

This item has no instructions

Slide 40 - Video

This item has no instructions

Slide 41 - Video

This item has no instructions

Gezinshereniging
  • Veel Turkse en Marokkaanse gastarbeiders bleven langer en lieten ook hun gezinnen overkomen naar Nederland. 
  • Toen het in de jaren '70 minder goed ging met de economie, werden veel gastarbeiders werkloos.

Slide 42 - Slide

This item has no instructions

De oliecrisis maakte in 1973 een einde aan jarenlange economische groei. Nederland kon
de gevolgen daarvan nog enkele jaren opvangen. Rond 1980 was er sprake van een
economische crisis die de samenleving en de verzorgingsstaat onder druk zette.

Slide 43 - Slide

This item has no instructions

De Jom Kipoeroorlog

Slide 44 - Slide

This item has no instructions

De oliecrisis van 1973
  • In 1973 was de eerste oliecrisis: Arabische landen weigerden toen  om olie aan Nederland te leveren.  Dit maakte duidelijk dat Nederland zonder olie in grote problemen kwam. Plotseling bleek hoe kwetsbaar de Nederlandse economie eigenlijk was.  
  • Zes jaar later kwam er een tweede oliecrisis. Dit keer waren de gevolgen voor de economie nog groter dan tijdens de eerste oliecrisis.  Het ging hierdoor steeds slechter met de economie: duizenden bedrijven gingen failliet en er waren honderdduizenden werklozen.  

Je kan de gevolgen van de Oliecrisis uit 1973 beschrijven.

Slide 45 - Slide

This item has no instructions

economische crisis begin jaren 80
* te hoge lonen, fabrieken vertrekken naar lage lonen landen
* te hoge uitgaven Verzorgingsstaat (veel uitkeringen)
* economische wereldcrisis na de oliecrisis (stijgende prijs)
* 700.000 werklozen (veel jongeren) op 14 miljoen
* 700.000 arbeidsongeschikten
* Ontzuiling, individualisering, 
* kritiek (vooral op de gastarbeiders !), profiteren, zoeken elkaar op (nieuwe verzuiling !), multiculturele-samenleving ?

Slide 46 - Slide

This item has no instructions

Joop den Uyl
  • Joop den Uyl was een socialistische politicus.
    Als minister van Economische Zaken probeerde hij met enorme subsidies een aantal beroepsgroepen die het moeilijk hadden, zoals de scheeps-bouwers, te steunen.  
  • Toen Den Uyl premier was, brak de eerste oliecrisis uit. Om benzine te besparen, voerde hij een distributiestelsel in.
    Ook kwamen er ‘autoloze zondagen’: op zondag mochten auto’s niet gebruikt worden.  

Slide 47 - Slide

This item has no instructions

Slide 48 - Video

This item has no instructions

Slide 49 - Video

This item has no instructions

Slide 50 - Video

This item has no instructions