8.2 Emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Emancipatiebewegingen = streven naar gelijke behandeling van slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze minderheden.

Kenmerkende aspecten

'De opkomst van emancipatiebewegingen'

 

'Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen

aan het politieke proces'

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,

socialisme, confessionalisme en feminisme.

Discussies over de ‘sociale kwestie’

= allemaal 19e eeuw. Komt voort uit: De industriële revolutie in de westerse wereld die de basis legde voor een industriele samenleving.

kenmerkend aspect

De opkomst van emancipatiebewegingen.

 

Emancipatie = gelijke rechten

Slaven

Kort na 1800 schaften alle Europese landen de slavenhandel af. Slavernij bestond nog tot 1833 (Engeland), 1848 (Frankrijk), 1863 (Nederland), 1865 (VS). 

Abolitionisme = streven naar afschaffing van de slavernij.

Abolitionisme in woord en daad

- De Franse Revolutie (1789) draaide om vrijheid, gelijkheid en broederschap. De slaven op Haïti wilden dat ook en kwamen in 1791 in opstand.

- De Franse revolutionaire regering schafte de slavernij in 1794 in alle Franse kolonies af; maar acht jaar later voerde Napoleon de slavernij weer in.

- Toen er opnieuw slavenopstanden uitbraken konden de Fransen deze niet onderdrukken --> 1804 onafhankelijke republiek Haïti uitgeroepen.

- In 1815 schafte Frankrijk de slavenhandel af.

- In 1848 werd de slavernij in Frankrijk volledig afgeschaft.

De slavenopstand op Haïti. Duizenden blanken op het eiland werden gedood.

Feminisme

- Doel: Achtergestelde positie van vrouwen verbeteren.

- Vrouwen hadden in de 19e eeuw geen kiesrecht, mocht niet zonder toestemming het huis uit, kregen minder loon en mochten niet scheiden.

- Kiesrecht ging naar steeds meer mannen toe, maar vrouwen bleven achter.

Aan de slag

Stap 1 Lees de tekst van 8.2

Stap 2 Maak opdracht 1 + 3 + 5

Stap 3 Na 15 minuten klassikaal opdrachten bespreken

Let op: zelf nakijken staat uit, dus formuleer in 1x een goed antwoord.

Strijd van arbeiders

- Grote verschillen tussen arm en rijk in de 19e eeuw.

- Dankzij kapitalisme en economisch liberalisme.

- Fabrieksdirecteuren stinkend rijk versus fabrieksarbeiders straatarm.

- Probleem van arme en slechte leefomstandigheden = sociale kwestie

schooltv.nl

Wie helpt de arbeiders? 

• Onderlinge verzekeringen werden  opgericht

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Liberalen

• Overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid

• Economie helemaal vrij laten

• Sociale wetten kosten teveel geld

• Rechts in de politiek

Confessionelen

• Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

• Ongelijkheid omdat God het zo wil

• Goede christenen helpen elkaar

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• Links in de politiek

Wat is communisme?

• Politieke ideologie ontwikkeld door Friedrich Engels en Karl Marx.
  
• Communisme wordt als extreemlinks beschouwd.
  
• Politieke overtuiging dat iedereen gelijk is.
  
• Politieke invloed voor arbeiders.
  
• Omdat de rijken en fabriekseigenaren dit niet laten gebeuren, is een gewelddadige arbeidersrevolutie onvermijdelijk.

Langzaam verbetering

• Eerste sociale wetten vanaf 1874: Kinderwetje van Van Houten
  

• Leerplichtwet (1900), Woningwet (1901)

• 1917: Algemeen Kiesrecht voor mannen

• 1919: Algemeen kiesrecht voor vrouwen

Democratisering (1815-1919)

Democratisering is het streven naar politieke medezeggenschap.

Dus:

Mensen willen meepraten.

Kenmerkende aspecten

'De opkomst van emancipatiebewegingen'

 

'Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen

aan het politieke proces'

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,

socialisme, confessionalisme en feminisme.

Discussies over de ‘sociale kwestie’

= allemaal 19e eeuw.

Afronden van 8.2

- Video-opdracht in Classroom

- Opdrachten van 8.2 in MEMO afronden: 7, 8 en 9

- Tot 14:10u de tijd om deze opdrachten te maken.

Daarna examenopdrachten maken