H2: Landschap §3 - deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H2 Landschap

§3 - Gesteente wordt verplaatst

Programma

Terugblik §2.2

Leerdoelen

Uitleg §2.3 - deel 1

Aan de slag!

Afsluiting

Terugblik §1.2

Word documentje met daarin de uitgewerkte leerdoelen, is het gelukt?

Aantal herhalingsvragen bij §2.2

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Mechanische verwering
2. Chemische verwering

Huiswerk §2.2

Tekstboek blz. 32/33

Werkboek blz. 40/41 

Je moest maken opdracht 1,2,4,6

Vragen?

Leerdoelen §2.3

1. Je weet wat een massabeweging is

2. Je weet wat erosie is.

3. Je begrijpt hoe erosie een gebergte aantast.

4. Je begrijpt hoe zand, grind en klei ontstaan.

Verwering

Het uiteenvallen van gesteent onder invloed van weer en plantengroei.

Het materiaal dat ontstaat bij verwering noemen we verweringsmateriaal. 

Dit verweringsmateriaal gaat onder invloed van zwaartekracht een helling af rollen of schuiven --> massabeweging.

Massabeweging

Massabewegingen

Massabewegingen zorgen

ervoor dat verweerd

materiaal langs de

helling naar beneden

beweegt.

Zwaartekracht

Zwaartekracht is verantwoordelijk voor

massabewegingen

Hoe noemen we dit materiaal?

Verweringsmateriaal

Erosie

Verweringsmateriaal wordt door water, wind en ijs afgevoerd. Tijdens het transport wordt het aardoppervlak afgeslepen. Dit noemen we erosie. 

Erosie = de uitschurende werking van stromend water, wind of ijs

Erosie in het landschap

Erosie door water

Verweerd gesteente is rechthoekig van vorm. Als dit gesteente mee wordt genomen in de rivier, schuurt en botst dit verweerde gesteente tegen elkaar. Het gesteente wordt hierdoor mooi rond van vorm. 

Hierdoor ontstaat in de bovenloop grind: kleine, door de rivier afgeronde steentjes.

Erosie door water

De rivier neemt het grind met zich mee richting zee.  Het grind schuurt samen met het water over de bodem van de rivier, waardoor de rivier steeds dieper wordt.

Als dit miljoenen jaren door gaat ontstaat er een een V-dal in de bergen. 

Erosie door ijs

In berggebieden kan erosie ook veroorzaakt worden door gletsjers.

Sneeuw hoopt zich op, omdat het koud is en niet wegsmelt.

Door de druk van de sneeuwlagen wordt sneeuw omgezet in ijs dit gebeurt in firnbekkens.

Door het zware gewicht van het ijs ‘stroomt’ de gletsjer langzaam naar beneden.

Erosie door ijs

De gletsjer neemt al het verweringsmateriaal wat het tegenkomt mee.

Het ijs en het verweringsmateriaal hebben een schurende werking op de ondergrond en zijkanten. Hierdoor ontstaat een gletsjer- of U-dal

Zand en grind

Verwering en erosie zorgen

ervoor dat het vaste gesteente

steeds verder uit elkaar valt.

Van fijn naar grof:

• Klei 
  
• Zand 
  
• Grind 
  
• Rotsen 
  

Verhouding van gesteente korrels

Erosie door water

V-dal

Erosie door ijs (gletsjer)

U-dal

Erosie door wind

Sculpturen

Aan het werk

In je werkboek maak je op blz. 42 opdracht 1 en 2 + je legt de leerdoelen van de les in je eigen woorden uit. 

Een gletsjer zorgt voor

1. Verwering
2. Erosie
3. Beide
4. Sneeuw

Wat zie je?

1. Winderosie
2. Watererosie
3. IJs-erosie
4. Chemische verwering

Wat zie je?

1. Winderosie
2. Watererosie
3. IJs-erosie
4. Chemische verwering

Door welke krachten worden zand en grind gevormd?

Welke vorm heeft het zand en grind gekregen?

Wat is zijn de kleinste vormen van verweerd en geërodeerd gesteente?