Gezondheidsbevordering en preventie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Gezondheidsbevordering en preventie

Module 3 Gezondheidsbevordering en preventie

Doelen van deze les

• Je kunt uitleggen wat het belang is van preventie van gezondheidsproblemen
• Je kunt samenvatten wat de verschillende uitgangspunten en benaderingen zijn met betrekking tot preventie van gezondheidsproblemen
• Je kunt samenvatten wat primaire, secundaire en tertiaire preventie in de gezondheidszorg inhouden

Wanneer voel jij je gezond?

Wanneer ben je gezond?

• Je lichaam werkt goed
•  Je voelt je geestelijk goed (wat je denkt en voelt)
• Je voelt je sociaal goed (met je familie en vrienden)
• Veel bewegen (sporten)
• Je drinkt niet te veel alcohol en je rookt niet

Wat moeten we doen om onze gezondheid te behouden?
Noteer twee voorbeelden

Je kunt de gezondheid van de zorgvrager bevorderen door bepaalde ongezonde gewoontes te vervangen door gezondere gewoontes, bijvoorbeeld door een zorgvrager te leren met kruiden te koken in plaats van met zout, zodat de bloeddruk lager wordt.

Je wilt ervoor zorgen dat de zorgvrager door preventie langer leeft en dat zijn kwaliteit van leven wordt vergroot.

• Geestelijk ziek zijn: angststoornis, depressief
  
• Lichamelijk ziek zijn:
  

handicap, hoofdpijn

• Sociaal ziek zijn:
  

weinig contact door verlies

Leefstijl

• Je leefstijl is de manier van leven en alles wat je doet en kiest. Als je gezond leeft heb je minder kans op ziekten.
• Bijv. : longkanker, slechte tanden of hart- en vaatziekten.
• Gevolgen ontstaan na een lange tijd.

Preventie

Preventie 

4 hoofddoelen;

1. Het voorkomen van gezondheidsproblemen
2. Het bevorderen van de gezondheid;
   
3. Het vergroten van de zelfredzaamheid van de zorgvrager;
   
4. Het terugdringen van zorguitgaven.

De zorgvrager leren hoe hij zó moet vallen, dat hij goed terecht komt hoort bij..

1. Bevorderen van de gezondheid
2. Voorkomen van gezondheidsproblemen

Preventiebeleid

Vanuit de overheid 

Doelstellingen worden bepaald

Zorginstellingen werken hieraan mee

Wat is daar het doel van?

Vanuit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wordt elke vier jaar een Nationaal Preventieakkoord uitgewerkt. 

Preventieakkord 2018:

roken;

overgewicht;

problematisch alcoholgebruik.

terugdringen met doelen 2040

Fases van preventie

1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie 
3. Tertiaire preventie 

Fases van preventie

1. Primaire preventie

Voorkomen van gezondheidsproblemen 

Kan individueel, of aan een hele groep.

Noem één voorbeeld van primaire preventie

bijv. sexuele voorlichting bij jongeren om soa's te voorkomen en anticonceptie te adviseren

Collectieve preventie

Bij collectieve preventie richt je je op een grote groep, bijvoorbeeld heel Nederland of alle kinderen. Voorbeelden van collectieve preventie zijn:

• Het Nationaal Actieplan, soa, hiv en seksuele gezondheid: Als verpleegkundige richt je je op het vergroten van de seksuele gezondheid met je voorlichting.
• Het Rijksvaccinatieprogramma: Als verpleegkundige kun je een rol hebben in de inenting van kinderen tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP) of de recente Covid-19-vaccinaties.
• Een landelijke voorlichtingscampagne over gezond eten: 

Fases van preventie

2. Secundaire preventie 

Het gaat om zorgvragers die al een gezondheidsprobleem hebben of een verhoogd risico daarop. 

Een probleem in een vroeg stadium op te sporen, zodat erger voorkomen wordt

Rol vpk:

Observeren en signaleren. 

Bij gezondheidsveranderingen afh van setting: in thuiszorg --> HA, in ZH vpk samen met arts

Eventueel verder diagnostiek toepassen of behandeling starten.

VPK zorgt ervoor dat de zg geinformeerd blijft door voorlichting te geven

Noem één voorbeeld van secundaire preventie

borstonderzoek

darmonderzoek

uitsrijkje

Fases van preventie

Tertiaire preventie 

Bij tertiaire preventie wil je de gevolgen die gezondheidsproblemen en aandoeningen met zich meebrengen zoveel mogelijk terugdringen. 

Als verpleegkundige richt je je op het voorkómen van complicaties die het gezondheidsprobleem of de aandoening verergeren. Je geeft voorlichting over de invloed van een bepaalde leefstijl op een gezondheidsprobleem.

Een zorgvrager met hart- en vaatproblemen die rookt en vet eet, loopt meer risico op complicaties dan een zorgvrager die niet rookt.

Het is jouw taak om voorlichting te geven over deze risico's en hoe hij deze kan beperken. Je begeleidt de zorgvrager bij het leren omgaan met een gezondheidsprobleem of aandoening.

Een zorgvrager met chronische pijnklachten kun je begeleiden in het juiste gebruik van pijnmedicatie en ontspanningsoefeningen om de pijn te beïnvloeden.

Een zorgvrager met aids krijgt medicijntherapie om het gezondheidsprobleem te stabiliseren.

Een zorgvrager die gaat sterven geef je stervensbegeleiding, zodat hij op een manier kan overlijden die voor hem het meest comfortabel is.

Noem één voorbeeld van tertiaire preventie

bijv oogonderzoek bij DM

griepprik voorkomen epidemie

Oefenvragen

Thieme: maak de oefenvragen die behoren bij gezondheidsbevordering en preventie, module 3 hoofdstuk 1. 

Casus

De tachtigjarige mevrouw Berbers heeft al jaren last van artrose aan haar heupgewricht. Iedere dag doet ze trouw de oefeningen die ze van de fysiotherapeut geleerd heeft om zo soepel mogelijk te blijven. Mevrouw Berbers hecht aan een goede lichamelijke verzorging. Ze neemt elke dag een douche. Ze zit dan op een plastic stoel die ze in de douche heeft gezet. Zo kan ze niet vallen en wordt ze niet zo moe. Elke zes weken gaat ze trouw naar de kapper voor een knip- en verfbeurt.'Ik moet er toch goed uitzien bij de activiteitenbegeleiding', zegt ze vaak. Ze is er trots op dat ze haar eigen tanden nog heeft, zonder één vulling. Ze poetst en flost en stookt ze elke dag zorgvuldig. Elk halfjaar gaat ze voor controle naar de tandarts.

Schrijf voor jezelf op:

Welke vormen van preventie kun je ontdekken in dit voorbeeld? Motiveer je antwoord.

Quiz gezondheidsbevordering

Instructie

1. Manier om je doel te bereiken, tactiek
2. Uitleg in stappen hoe je iets moet uitvoeren
3. Hindernis, iets dat in de weg zit, je belemmert
4. Voorwerp, ding

Vergrijzing

1. Stijging van het percentage mensen boven de 65 jaar.
2. Stijging van het percentage mensen boven de 60 jaar.
3. Stijging van het percentage mensen boven de 70 jaar.
4. Stijging van het percentage mensen boven de 67 jaar.

Voorbeeld tertiaire preventie is.....

1. Instrueren hoe bloedsuiker zelf te meten.
2. Pfizervaccinatie geven.
3. Darmkankeronderzoek.
4. Voorlichting geven over roken.

Wat is preventief/preventie?

1. Ergonomisch werken
2. Voorkomen van ...
3. Een beroepsziekte
4. Een behandeling achteraf

Welke gezondheidstrend zie je momenteel in Nederland?

1. Van gezondheid en gedrag naar ziekte en zorg
2. Van gezondheid en participatie naar zorg en genezing
3. Van ziekte en participatie naar verzorging en genezing
4. Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag

Wat is Domotica?

1. Personen alarmering
2. Een nieuw medicijn
3. Huis automatisering
4. Een spelcomputer

Primaire preventie is niet

1. Voorkomen van ongezondheid
2. Voorkomen van gezonde situatie
3. Voorkomen van ziekte
4. Risico gedrag verminderen

Secundaire preventie is

1. Opsporen van ziekten en stoornissen
2. Het vroegtijdig behandelen van ziekten en stoornissen
3. Het verergeren van een bestaand GHZ-probleem voorkomen
4. Alle bovenstaande antwoorden zijn juist

Test je kennis

Thieme: maak de test je kennis vragen in gezondheidsbevordering en preventie, module 1 hoofdstuk 3. 

Opdracht:Preventie is overal

Wees deze week alert op alle vormen en uitingen van preventie die je tegenkomt. 

1. Maak van elke vorm of situatie een foto of geef een beschrijving. Let bijvoorbeeld op reclamespotjes op radio en televisie, folders, posters in bushokjes, advertenties of berichtjes op social media en aanwijzingen in de winkel of op voedingsmiddelen.
2. Kies na een week tien foto's of beschrijvingen uit. Zorg dat je een verzameling overhoudt met zoveel mogelijk verschillende vormen van preventie.
   
3. Maak hier een collage van.
   

Geef bij elke foto of beschrijving op je collage aan of het om primaire, secundaire of tertiaire preventie gaat en geef een voorbeeld van hoe jij als verpleegkundige een bijdrage zou kunnen leveren aan deze vorm van preventie. Inleverdatum: vrijdag 8 november op TEAMS

Welk cijfer geef je deze les(en)?

-210