BK H3 - grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H3 grammatica

Je leert: 

- hoe je het werkwoordelijk gezegde vindt;

- hoe je het lijdend voorwerp vindt. 

Welke zinsdelen ken je nog van hoofdstuk 1 en 2 ?

Stappenplan zinsontleding

1. Persoonsvorm (tijdproef,  GEEN VRAAGZIN!)
2. | Zinsdeelstrepen | (stukjes voor pv plaatsen of opdelen in 'brokjes' informatie)                                                
3. Onderwerp (wie/wat + wwg? of getalproef)                                           

Even samen herhalen: opdr 1 blz 177 

1. PV

2. //

3. O

Werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin (dus pv + andere werkwoorden) 

Meisjes kunnen niet voetballen. 

Tot vorig jaar hoorden sportieve meisjes dit vooroordeel regelmatig.

In 2017 is het beeld van meisjesvoetbal totaal veranderd. 

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?
Ik kan het werkwoordelijk gezegde in de zin vinden.

Werkwoordelijk gezegde

Soms horen er ook woorden bij het werkwoordelijk gezegde die zelf geen werkwoord zijn. 

• Splitsbare werkwoorden 

In het weekend slaap ik altijd uit. (hele ww = uitslapen)

• 'te' of 'aan het' + hele werkwoord

Hij zit al twee uur huiswerk te maken.

Hij is al twee uur huiswerk aan het maken.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Mijn ouders zijn vandaag de hele dag aan het werken.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Ik ruimde mijn kamer op.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Ik vergat je te bellen.

Als het werkwoordelijk gezegde maar uit 1 werkwoord bestaat, welk zinsdeel is dat dan?

Stappenplan zinsontleding

1. Persoonsvorm (tijdproef,  GEEN VRAAGZIN!)
2. | Zinsdeelstrepen | (stukjes voor pv plaatsen of opdelen in 'brokjes' informatie)
3. De rest van het werkwoordelijk gezegde (andere ww, splitsbaar deel, 'aan het' / 'te')                                                   
4. Onderwerp (wie/wat + wwg? of getalproef)                                 

Opdracht 1 blz 177

1. PV

2. //

3. WWG

4. O

Herhaling
Het werkwoordelijk gezegde bestaat altijd uit alleen maar werkwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Herhaling: benoem het werkwoordelijk gezegde:
Ik heb de pakjes opgehaald.

Opdr 10 blz 181

1. PV

2. //

3. WG

4. O

Opdr 11 blz 181

Herhaling: Welke stappen moet je volgen bij zinsontleding?

Lijdend voorwerp 

Met wie of wat wordt iets gedaan in de zin? 

• Wie/wat + wwg + onderwerp? 

Bastiaan heeft een nieuwe telefoon gekregen. 

Wat heeft Bastiaan gekregen? een nieuwe telefoon 

Lijdend voorwerp 

Het LV komt voor in zinnen met werkwoorden waar je iets of iemand voor kunt zetten. 

• Iets krijgen, iemand feliciteren, iets/iemand zoeken

Bastiaan heeft een nieuwe telefoon gekregen. 

iets krijgen --> iets = een nieuwe telefoon

Ik zoek mijn biologische moeder. 

iemand zoeken --> iemand = mijn biologische moeder

Lijdend voorwerp 

TIP: Het LV begint, net als het onderwerp NOOIT met een voorzetsel.

Stappenplan zinsontleding

1. Persoonsvorm (tijdproef,  GEEN VRAAGZIN!)
2. | Zinsdeelstrepen | (stukjes voor pv plaatsen of opdelen in 'brokjes' informatie)
3. De rest van het werkwoordelijk gezegde (andere ww, splitsbaar deel, 'aan het' / 'te')                                                   
4. Onderwerp (wie/wat + wwg? of getalproef)                        
5. Lijdend voorwerp (wie/wat + wwg + ow?)                             

Wat is het lijdend voorwerp in de volgende zin?
Mijn oma bezoekt haar zus elke donderdag.

Wat is het LV in de volgende zin:
Ik heb een mooi schilderij gemaakt

1. Ik
2. mooi schilderij
3. gemaakt
4. Er is geen LV.

Ik leer op mijn kamer.
Hoe weet je al dat 'op mijn kamer' geen LV is, zonder dat ik het stappenplan van ontleden heb toegepast?

Opdr 1 blz 177: Zoek het LV in deze zinnen.

LV=Wie/wat+WG+O? 

Opdr 15 blz 181

1. PV

2. //

3. WG

4. O

5. LV

Opdr 19 blz 181

1. PV

2. //

3. WG

4. O

5. LV