H9 schakelingen: elektronische schakelingen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H9 schakelingen: elektronische schakelingen

Als de ... groter wordt neemt de ... af

Volt is de eenheid van ...

De eenheid van weerstand is ...

gebruik de volgende woorden

ohm, stroomsterkte, spanning, weerstand

Wat is een LDR?

1. Een schakelaar die in- en uitschakelt bij lichtdetectie
2. Een temperatuursensor die van weerstand verandert met de temperatuur
3. Een lichtsensor die van weerstand verandert met de hoeveelheid licht
4. Een actuator die iets nuttigs doet bij lichtdetectie

Wanneer er meer licht op een LDR valt, wordt de weerstand ...... en de stroomsterkte door de LDR ......

1. Groter, Kleiner
2. Kleiner, Groter
3. Groter, Blijft Gelijk
4. Kleiner, Kleiner

LDR

LICHTSENSOR

(lichtgevoelige sensor)

weinig/geen licht -> hoge weerstand (R) -> weinig stroom (I)

(veel) licht -> kleine weerstand (R) -> veel stroom (I)

Wat is een NTC

1. een weerstand die reageert op warmte
2. een weerstand die reageert op stof
3. een weerstand die reageert op licht
4. een weerstand die reageert op water

bij een NTC..

1. stijgt de weerstand, als de temperatuur daalt
2. stijgt de weerstand, als de temperatuur stijgt
3. daalt de weerstand, als de temperatuur stijgt
4. daalt de weerstand, als de temperatuur daalt

NTC

TEMPERATUURSENSOR

(temperatuurgevoelige weerstand)

Hoge temperatuur -> lage weerstand -> veel stroom

Lage temperatuur -> hoge weerstand -> weinig stroom

Een NTC wordt meestal in serie geschakeld met een gewone weerstand.

Leg uit waarom zo’n extra weerstand noodzakelijk is.

Een NTC wordt meestal in serie geschakeld met een gewone weerstand.

Leg uit waarom zo’n extra weerstand noodzakelijk is.

Als er stroom door een NTC loopt, wordt hij warmer. Daardoor daalt de weerstand van de NTC en neemt de stroom nog verder toe. Zonder een extra weerstand als stroombegrenzer zou de NTC snel doorbranden.

Egbert en Rik hebben de lichtsterktemeter van opdracht 6 gebouwd. De batterij levert een spanning van 3,0 V. Als ze de LDR in de felle zon houden, is de stroomsterkte 0,22 A.

Bereken hoe groot de weerstand van de LDR dan is.

wat zijn de belangrijke woorden in de opgaven 

Egbert en Rik hebben de lichtsterktemeter van opdracht 6 gebouwd. De batterij levert een spanning van 3,0 V. Als ze de LDR in de felle zon houden, is de stroomsterkte 0,22 A.

Bereken hoe groot de weerstand van de LDR dan is.

Wat is de totale weerstand in de serieschakeling

Totale weerstand = Vervangingsweerstand

Vervangingsweerstand serieschakeling berekenen

Vervangingsweerstand

R_tot =
R_v = R₁ + R₂ + R₃

aan de slag

maken opgaven 9 en 11

Het relais

Het relais is een schakelaar die wordt bediend door een elektromagneet. 

Een elektromagneet bestaat uit een spoel en een ijzeren kern.

Elektromagneet

IJzeren kern is omwikkeld met koper (spoel).  Je kan hierdoor een stroomsterkte laten lopen. Hierdoor wordt het magnetisch; vandaar dat het ook een Noord en Zuidkant heeft.

Elektromagneet & stroomsterkte

Grote stroomsterkte = groot magnestisch veld

Kleine stroomsterkte  = klein magnetisch veld

Geen stroomsterkte = geen magnetisch veld; de spoel doet het niet!

symbool voor en relais

startmotor 

Leg uit wat er gebeurt als de ruit wordt ingeslagen

reedcontact

aan de slag

maken 1 t/m 7 en 9

van 9.3

transistor

Automatische schakelaar die de stroom volledig elektronisch (zonder bewegende delen) in- en uitschakelt.

Een transistor (afbeelding 1) heeft drie aansluitpunten:

• de collector (C);

• de basis (B);

• de emitter (E).

Er loopt geen stroom via de basis; de transistor staat in de UIT-stand.

 Er loopt een kleine stroom via de basis; de transistor staat in de AAN-stand.

Er loopt nu een klein stroompje via de basis; de transistor staat in de AAN-stand.

Leg uit wat er gebeurt

stap voor stap

Bijna alle stroom loopt via de LDR; de transistor staat in de UIT-stand.

Er loopt nu een klein stroompje via de basis; de transistor staat in de AAN-stand.

Een schakeling met condensator

Hier zie je  het symbool voor een condensator.

Een schakeling met condensator

Als je de schakelaar

sluit laadt de condensator op. Als je hem opent blijft de lamp branden op de stroom van de condensator.

aan de slag

opgaven van 9.4