Les 1: Introductie en probleemgedrag in onvoorziene situaties

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

In een woord; hoe start jij vandaag?

Lesopzet

• College probleemgedrag 

Zelfstandig maken:

• Opdrachten in Learnbeat
• BPV opdrachten in Digibib
• Eindopdracht in Dulon online

Probleemgedrag

Probleemgedrag

Vormen probleemgedrag

• Weglopen of dwalen
  
• Steeds schreeuwen of roepen
  
• Teruggetrokken gedrag vertonen
  
• Angst
  
• Onrust
  
• Beschuldigen
  
• Seksuele ongeremdheid

Bij probleemgedrag wordt een onderscheid gemaakt tussen excessief gedrag en gedragstekorten. Bij excessief gedrag wordt een probleem ervaren doordat het gedrag te vaak, te langdurig of te hevig optreedt, zoals bijvoorbeeld geagiteerd gedrag. Bij gedragstekorten vormt juist de afwezigheid van gedrag het probleem zoals apathisch gedrag. Vaak wordt bij probleemgedrag al snel gedacht aan fysieke of verbale agressie. 

Oorzaken van probleemgedrag

Dikwijls is er sprake van een wisselwerking en spelen biologische, psychologische en sociale factoren tegelijkertijd een rol bij het ontstaan van het probleemgedrag.

Biologische factoren

• verminderde controle over emoties​
  
• verminderd concentratievermogen​
  
• niet goed functionerend geheugen​
  
• problemen met het verwerken van prikkels​
  
• beperkte communicatiemogelijkheden

Kun je voorbeelden noemen van probleemgedrag met een biologische oorzaak

Biologische factoren

• extreme uiting van emoties en erdoor overspoeld raken​
  
• concentratieproblemen​
  
• geen weet hebben van verleden en toekomst​
  
• verminderd vermogen om informatie te onthouden​
  
• problemen met het verwerken van nieuwe situaties: de informatie dringt niet door of overspoelt de zorgvrager​
  
• onverklaarbaar schreeuwen of huilen​
  
• aandacht trekken door middel van bepaald gedrag​

Psychologische factoren 

• verminderde psychische draagkracht​
  
• onzeker of onveilig voelen en zijn ze bij belastende omstandigheden snel uit balans​
  
• Last van gevoelens en gedachten

Kun je voorbeelden noemen van probleemgedrag met een
Psychologische oorzaak

Sociale factoren

zijn de risicofactoren die met de leefomgeving en met relaties met andere mensen te maken hebben. Hierbij kun je denken aan:​

• Problemen met familie
• Problemen met de gemeente of andere instanties
• overvragen en ondervragen (te hoge eisen of te lage eisen stellen)
• ontbreken van aandacht​
• gebrek aan structuur in de leefomgeving​
• gebrek aan privacy​
• gebrek aan leefruimte

Psychosociale problemen

Psychosociale problemen: een combinatie van psychische en sociale problemen.

Daarbij kunnen ook lichamelijke problemen ontstaan; bijvoorbeeld hoofdpijn en buikpijn

Context gebonden

• Situatie afhankelijk
• Kan te maken hebben met de omgeving.

Probleemgedrag is contextgebonden. Dat wil zeggen: gedrag dat problematisch is in een bepaalde context, hoeft dat elders niet te zijn. In een thuissituatie kan zwerfgedrag problematisch zijn, maar in een instelling hoeft dat niet het geval te zijn, als iemand vrij en veilig naar buiten kan en binnen voldoende ruimte heeft.   

Verklaring voor het blijven voortbestaan van probleemgedrag

• Gedrag en probleemgedrag heeft een bepaalde betekenis​
  
• Met het gedrag wil de zorgvrager je iets duidelijk maken​
  
• Het is dan ook belangrijk dat je de betekenis goed begrijpt. Dit lukt niet altijd. Als de oorzaak niet goed begrepen wordt, bestaat de kans dat het gedrag blijft bestaan​
  
• Gedrag kan ook blijven bestaan als het positieve gevolgen heeft voor de zorgvrager​ (bekrachtigers)

Hoe zou jij als zorgverlener omgaan met probleemgedrag?

Hoe kijk je terug op deze les?