Les 4 digitale informatievaardigheden

• ICT-basisvaardigheden
• HBO
• Studiejaar 1

Digitale informatievaardigheden

Waar engelen vallen

Ángel watervallen
vernoemd naar Jimmy Angel
ontdekt in 1933

A + D + A

Blz. 77 Grej of the day bovenbouw boek

Ada Lovelace

Filmpje

www.grejoftheday.nl

Portfolio 1e semester

3. Ontwerp en uitvoering innovatieve lessen

+ Je (her)ontwerpt een les waarbij doelen uit de inhoudslijnen digitale geletterdheid centraal staan.
+ Je kunt hierbij gebruik maken van de Digidoeners van Stichting FutureNL
+ De docent en medestudenten hebben feedback gegeven op het ontwerp

Dit is het basisschema voor de opbouw van de module

Waarom informatievaardigheden?

Kinderen gebruiken Google

Kinderen zijn vaak niet vaardig in zoeken

Kinderen zijn vaak niet kritisch op de bron

Thema kasteel

Zoek op internet informatie over
 "de binnenplaats"

Hoe zoeken kinderen op internet?

Kinderen zijn ongeduldig

Resultaat moet op de eerste pagina staan,

of zelfs eerste 3 zoekresultaten

resultaat eerste pagina

of eerste 3 resultaten

resulteert niet in de meest kindvriendelijke websites

Do a barrel roll

pacman

askew

answer to life, the universe, and everything

op je telefoon: bubble level

metronome

i'm feeling curious

ze kennen wel 'kunstjes' zoals google underwater of do a barrelroll

maar niet de handige zoekfuncties die kunnen helpen tot een beter resultaat

niet kritisch op de bron

voorkeur voor plaatjes

ander gevolg: uitkomen op verkeerde websites of niet meer met het onderwerp bezig zijn

Uit onderzoek gebleken

leerlingmonitor digitale geletterdheid (maart 2020)

uitgevoerd door universiteit Twente en  Kennisnet

746 leerlingen, 16 scholen

groep 7 en 8 PO, klas 1 en 2 VO

kennistoets (objectief)

Een aantal conclusies:

• Digitale geletterdheid is trainbaar
• Alleen de hoogst scorende leerlingen scoren goed op informatievaardigheden
• Leerlingen met veel zelfvertrouwen in lezen, lijken vaardiger in digitale geletterdheid
• De school en sociale status zijn van invoed
• Thuis praten over digitale geletterdheid is een positieve factor

3x zoeken op internet

Navigerend zoeken: op zoek gaan naar iets dat je wilt terugzien of op zoek gaan naar een bepaalde route.

Transactie zoeken: op zoek gaan naar dingen die je wilt zien of kopen.

Informatief zoeken: op zoek gaan naar wat je nog niet weet, onderzoeken dus, bronnen vergelijken, etc.

Een paar tips om goed te Googelen

• Aanhalingstekens gebruiken
• Min teken: justin of justin -bieber
• Geavanceerd zoeken
• Op een webpagina verder zoeken? Gebruik "Ctrl" en "f" en er opent een zoekbalk
• Gebruik een asterisk (*) om een woordgroep te vervolledigen met een woord dat je niet kent: "beter een vogel in de hand dan * in de lucht"
• Converteer maten in een handomdraai: 16 lb to kg of 16 USD to Euro

Wanneer is een website betrouwbaar?

Achtbanen

Vraag 1: Waar staat de snelste achtbaan ter wereld?

Vraag 2: wat is er bijzonder aan de op 1 na snelste achtbaan ter wereld?

antwoorden: Abu Dhabi formula rosa

1 na snelste is de hoogste: Kingda Ka (Amerika)

Bomen

Vraag: waar staat de nog levende hoogste boom en hoe hoog is deze? Wat voor soort boom is het?

Sequoia

Films

Films bestaan al meer dan 100 jaar. De eerste films waren een aantal foto’s die snel achter elkaar getoond werden.

Vraag: Wat is de beste film aller tijden?

Shawnshank redemption

Zelf onderzoeken

Onderzoeksvraag: 

Wat is de filterbubbel en hoe beïnvloedt deze het zoekproces? Wat merken de kinderen ervan?
Hoe zou een les hierover eruit kunnen zien?

welke bronnen zou je aandragen?

In een tweetal.
Leg je resultaten vast in een mindmap of woordweb

korte pauze

Oogsten van ideëen

Boomoctopus 

https://zapatopi.net/treeoctopus/ 

5 minuten zoeken op de website naar informatie.

daarna: overhoring

Hoe groot wordt de boomoctopus?

1. 10-15 cm
2. 30-33 cm
3. 50-55 cm
4. 80-100 cm

Waar komt de boomoctopus voor?

1. Amazonegebied Zuid-Amerika
2. In de buurt van Seattle (VS)
3. Zimbabwe
4. In de bossen van Vietnam

Wat zijn de natuurlijke vijanden van de boomoctopus?

1. murene en haai
2. zeearend en sasquatch
3. mens
4. uilen en panters

Hoe weet je dat de boomoctopus niet bestaat?

Hoe kunnen we bewijzen dat de boomoctopus niet bestaat? (controleer de bron)

Fase 1

- Brainstromen over een onderwerp

- Vragen bedenken

- Informatie verzamelen

- Samen een selectie maken van gevonden informatie

- Antwoord formuleren op basis van gevonden informatie

- Presenteren van antwoord

Fase 2

- Passende vragen bedenken bij onderwerp

- Zoekstrategieën bedenken

- Vergelijken van gevonden informatie

- Betrouwbaarheid bespreken van bronnen

- Beoordelen of de informatie helpt de vragen te beantwoorden

- Bijhouden lijst gebruikte bronnen

- Samen reflecteren op de kwaliteit van de gevonden informatie

- Gevonden informatie presenteren (naast antwoord)

Fase 3

- Hoofdvraag en deelvragen formuleren

- Vragen omzetten naar zoektermen

- Selectie maken van gevonden informatie uit digitale bronnen

- Beoordelen van betrouwbaarheid gevonden informatie

- Vermelden van bronnen in lijst en presentatie

- Evalueren op gevonden informatie en proces

de Nederlandse vertaling door Saskia Brand Gruwel

Koppeling met leesvaardigheid/taal

https://www.kennisnet.nl/artikel/6674/digitale-geletterdheid-en-taalonderwijs-breng-ze-samen/

https://www.bibblis.se/

voorbeeld: alle geschreven teksten van leerlingen van deze Zweedse basisschool komen in een online bibliotheek, zo kan iedereen elkaars teksten lezen, verschillende niveaus, continu aanvullende bibliotheek

En hoe trots zullen leerlingen zijn?

Handige sites

 voor kinderen

Webdetective.nl

Tips voor in de klas

Find It lessenserie voor het maken van een werkstuk

Webdetective  een quiz over informatievaardigheden. Met een checklist voor bronnen.

Nieuws in de klas : lespakketten over nieuws, checklist nepnieuws (leuk pakket: nieuwsmakers)

De baas op het internet: lespakket combinatie onderdelen digitale geletterdheid

Leestip!

Brochure Slimmer Zoeken

Link

en gebruik de Grej of the day natuurlijk!

vooruitblik volgende les

Computational Thinking