9.5 Goed geregeld

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

9.5 Goed geregeld

leerdoelen BBL

• Je weet wat wordt er allemaal in je lichaam wordt geregeld 


• Je weet hoe het proces verbranding verloopt.
• Je weet hoe spieren aan energie komen
• Je weet hoe  je glucosegehalte wordt geregeld
  
• Je weet hoe  je lichaam afval kwijt raakt
• Je weet hoe je nieren werken

leerdoelen KBL

• Je weet wat wordt er allemaal in je lichaam wordt geregeld 


• Je weet hoe het proces verbranding verloopt.
• Je weet hoe spieren aan energie komen.
• Je weet hoe  je glucosegehalte wordt geregeld
  
• Je weet hoe  je lichaam afval kwijt raakt door middel van 4 uitscheidingsorganen
• Je weet hoe je nieren werken

Wat wordt er geregeld in je lichaam?

1. Stoffen die je nodig hebt gaan je lichaam in: voedingstoffen en vocht, zuurstof;
2. Stoffen die je niet nodig hebt gaan je lichaam uit: koolstofdioxide, zweet, urine, ontlasting.

Aan de slag

• Maak opdracht 2 t/m 8 van paragraaf 9.5
• start woordenlijst paragraaf 9.5

Hoe komen spieren aan energie?

• Voedingsstoffen (glucose) komen in je bloed bij de dunne darm
• Zuurstof komt in je bloed via je longen
• Bij de spieren gaan glucose en zuurstof uit je bloed naar je spieren
• VERBRANDING: 

Glucose + zuurstof  ---> Energie + koolstofdioxide + water

Constant houden van glucose

• Glucosegehalte hoog? (na een maaltijd)
  
• Glucose wordt opgeslagen door insuline
  
• Opgeslagen glucose gebeurt  in de lever en spieren
  

• Glucosegehalte laag? (bijvoorbeeld tijdens sporten)
• opgeslagen glucose wordt weer omgezet in glucose
• Glucosgehalte in je bloed stijgt  en glucose gaat naar spieren voor verbranding

Constant houden van glucose

KBL

• Glucosegehalte hoog? (na een maaltijd)
  
• Glucose wordt omgezet in glycogeen door insuline
  
• Glycogeen wordt opgeslagen in de lever en spieren
  

• Glucosegehalte laag? (bijvoorbeeld tijdens sporten)
• Glycogeen wordt weer omgezet in glucose (door de regelstof glucagon)
• Glucosgehalte in je bloed stijgt  en glucose gaat naar spieren voor verbranding

Hoe verlaat afval je lichaam?

• Uitscheidingsorganen halen overtollige, overbodige en giftige stoffen uit je bloed;
• Uitscheidingsorganen zijn: longen, huid, lever en nieren.

Uitscheidingsorganen 1

bron 7 BBL, bron 4 KBL

Longen: 

• ademt koolstofdioxide en waterdamp uit;
  

Huid: 

• zweet water en zouten uit;
  

Uitscheidingsorganen 2

Lever: KBL

• zet giftige stoffen om in minder giftige stoffen, en die komen dan weer in het bloed terecht;
  
• breekt oude rode bloedcellen af en maakt daar gal van;

Nieren:

• Haalt giftige stoffen uit het bloed (bijv. medicijnen)
• Haalt overbodige stoffen uit het bloed (bijv. kleurstoffen)
• Haalt overtollige stoffen uit het bloed (zoals water en zout)