Ambachtelijk en industrieel - toegepaste kunst

Toegepaste kunst - ambachtelijk en industrieel

Lesdoelen

• Je maakt kennis met ambachtelijk en industrieel design.  
• Je kunt industriële vormgeving en ambachtelijke  vormgeving herkennen

• Je kent de begrippen: industriële vormgeving, ambachtelijke vormgeving, massaproductie, standaardisatie en serie. 

Industriële vormgeving

In het grootste deel van Europa vindt in de 19e eeuw de industriële revolutie plaats. Het maakt dat we nieuwe technieken, materialen en verschijningsvormen inzetten om producten te ontwerpen. Industriële vormgeving ontstaat. 

links uiteraard handgemaakt. Een Rococo kast. Opvallend is de ruimtelijke decoratie. Rechts een van de eerste Singer naaimachines waar je duidelijk industriële vormgeving terug ziet. De vormgeving bevat meer rechte lijnen en vlakke onderdelen (gemakkelijker te produceren) en de decoratieve elementen zijn slechts 2d afbeeldingen

Industriële vormgeving

Het was nu mogelijk om met nieuwe technieken de bestaande ontwerpen te verbeteren. Het was ook mogelijk om producten in grote oplagen te produceren en meer winst te maken. De massaproductie ontstaat en deze vraagt om standaardisatie van producten.

Ambachtelijke vormgeving werd als achteruitgang gezien.

Deze ketel, ontworpen door Peter Behrens, voor AEG was verkrijgbaar in drie uitvoeringen, matstaal, vernikkeld staal en gesmeed koper. Je Alles werd uitgevoerd in een stijl die wars was van de negentiende-eeuwse ornamentatie en het eclecticisme uit die tijd. Je ziet een typisch voorbeeld van industriële vormgeving waarbij wordt gezocht naar 'standaardisatie'. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de knop op de deksels en aan de aansluiting van de ketels aan de rechterkant. Onderdelen die je gemakkelijk bij verschillende ontwerpen kunt toepassen

Vindt je dat alle voorwerpen er hetzelfde uit moeten zien of heb je liever dat iets uniek is??

Liever alles hetzelfde

Liever iets dat uniek is

Innovatieve ambacht

Doordat Iris van Herpen de 3Dprint- techniek bij haar innovatieve mode gebruikt zijn haar ontwerpen geschikt voor massaproductie. Toch zie je dat bij de shows en de ontwerpen die van Herpen maakt ambacht centraal staat.

Produceren in serie

Als designer moet je je verhouden tot de wereld van de massaproductie. Je wilt immers geld verdienen om te kunnen blijven ontwerpen. Naast de slogan 'vorm volgt functie' ontstond in het modernisme de slogan 'styling follows sales' wat eigenlijk aangeeft dat sinds de industrialisatie een designer zich bewust moet zijn van de verkoopbaarheid van zijn product.

Een mal zorgt dus voor verschillende producten. Er wordt in een oplage gewerkt (in serie geproduceerd). Op deze manier kan een ontwerper zich enigszins verhouden tot de wereld van de massaproductie.

Piet Hein Eek 

De meubelstukken van Piet Hein Eek worden in serie geproduceerd in zijn werkplaats in Eindhoven. Hoewel ieder product eenzelfde minimalistische vormgeving heeft is toch ieder werk uniek door het gebruik van sloophout dat handmatig geselecteerd wordt op kleur.

Richard Hutten

De dombo mug is een product voor de massaproductie. Er zijn meer dan 1 miljoen exemplaren van verkocht. Richard Hutten houdt zich bezig met massaproductie. Toch zoekt hij naar een samenwerking tussen industriële vormgeving en ambacht zoals te zien is bij zijn stoelontwerp voor Gispen.

Dirk van der Kooij

Dirk van der Kooij maakt eigenhandig de machnies die hij nodig heeft om zijn ontwerpen te maken. Deze machines maken dat hij in serie kan produceren. Je zou kunnen zeggen dat de uitspraak 'vorm volgt techniek' bij zijn stoelontwerpen past, omdat hij zoekt naar een ontwerp dat met zijn machine gemaakt kan worden.

Joris Laarman

De ontwerpen van Joris Laarman ontstaan heel ambachtelijk. Met de hand wordt gezocht naar het het juiste materiaal of de juiste vorm om vervolgens een industrieel te produceren product te ontwerpen.

Joris Laarman

De producten die Laarman ontwerpt ontstaan dus heel ambachtelijk om vervolgens industrieel geproduceerd te worden. Laarman gaat nog een stap verder in zijn zoektocht. 

Denk je dat het mogelijk is dat een product zichzelf vormgeeft?

Ja dat kan zeker

Nee dat geloof ik niet

Ik twijfel