TV6 - KA3 Absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Toets

donderdag 23 januari

Programma 

6.1 Een Wereldeconomie

6.2 De Gouden eeuw van Nederland (ma)

6.3 Het absolutisme 

6.4 De wetenschappelijke revolutie 

Agenda

Vorige les

Kenmerkend aspect

De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek

Kenmerkend aspect deze les

Het streven van vorsten naar absolute macht

Absolutisme

Bekijk het filmpje en schrijf op:  wat is absolutisme?

Absolutisme is een regering waarbij de macht van de vorst door niets of niemand wordt beperkt.

De koning legt alle wetten op en neemt alle beslissingen. 

absolutisme 

De machtige Franse koning

Het absolutisme

Absolutisme is een regering waarbij de macht van de vorst door niets of niemand wordt beperkt. De koning legt alle wetten op en neemt alle beslissingen. 

Volgens Lodewijk kregen koningen hun macht van God en kon alleen god hun daden beoordelen: hoefde geen verantwoording aan anderen af te leggen. 

De Franse koning

• Macht van Lodewijk XIV werd steeds groter
• Bijnaam: de zonnekoning.

•  Was een absolute vorst: de staat, dat ben ik.
• Nam een voorbeeld aan Romeinse keizers

Het leger

• Groot en strak georganiseerd leger. 
• Macht van de edelen beperken 
• De staat zorgde ervoor dat soldaten werden aangetrokken, huisvesting kregen en geld. 

Het geloof

• Intrekken Edict van Nantes in 1685
• Vervolging van protestanten (hugenoten)

• Honderdduizenden vluchten naar onder andere de Republiek. 

De economie

• Belastingen voor oorlogen en hofhouding 
• Introductie Mercantilisme (overheidsbemoeienis om de rijkdom te vergroten)
• Subsidies voor export en hoge invoerrechten. 

Lodewijk XIV wilde graag indruk maken. 

Hoge edelen leefden onder zijn toezicht en moesten hem eren (hoe?)

Opdracht

Onderdeel 1: Hoe werd het Duitse rijk bestuurd?

Onderdeel 2: Hoe werd Engeland bestuurd?

Onderdeel 3: absolutisme: leger, geloof, economie kenmerken

De Duitse keizer verliest macht

Het Duitse Rijk

• De Dertigjarige Oorlog (1618-1648) verwoestte grote delen van Duitsland.

• Katholieke Habsburgse keizer probeerde het protestantisme te onderdrukken. 
• Gevolg:  een versnipperde staat, met weinig invloed van de keizer. 

De Engesle koning verliest macht

Engelse koning verliest macht

• Jacobus II: katholiek koning in een protestants Engeland
• Engelse adel vreest godsdienstvervolgingen
• 1688: Glorious Revolution
• Stadhouder Willem III verdrijft Jacobus en wordt vorst van Engeland

Constitutionele monarchie

• Willem III beloofde naar de wet te luisteren.
• Mocht niet zonder toestemming van het parlement belastingen verhogen.
• Dit heet de 'glorious revolution' 

Huiswerk 

Maak eerst de twee vragen (nu in de les)

Maak een samenvatting / werk aan de weekplanner

Maken 6.3 7/9/10/11

Vraag 1 (3 punten)

In 1600 telt Amsterdam, de belangrijkste stad van de Republiek, ongeveer 50.000 inwoners, in 1660 zijn dat er ongeveer 200.000. Deze bevolkingsgroei wordt grotendeels veroorzaakt door de economische bloei van de Republiek.

Leg dit uit door:

− met een voorbeeld uit te leggen waardoor de Republiek economisch tot grote bloei kwam en

− daarmee een verklaring te geven voor de grote bevolkingsgroei van Amsterdam.

Antwoord

Drie punten, één voor het voorbeeld, en één voor de de uitleg. Eén voor de relatie met de bevolkingsgroei.

De economie in de Republiek kwam na 1600 tot grote bloei door de goede handelsnetwerken / de stapelmarktfunctie van de Republiek / door de successen van de VOC / door de groei van Amsterdam, mogelijk na de val van Antwerpen.

- Door de bloei van de handel groeide ook de nijverheid (bijv. de scheepvaart) en de (commerciële) landbouw.

Voor de groeiende handel (pakhuizen / haven / wisselmarkt) en door de groeiende nijverheid (scheepvaart) trok Amsterdam enorm veel werklieden aan en groeide uit tot een grote stad.

Vraag 2 (4 punten)

De Franse koning Lodewijk XIV (1643-1715) staat bekend als een absoluut vorst. Hij benoemde Jean-Baptiste Colbert (1619-1683), de zoon van een rijke lakenkoopman, tot minister. Dat was voor die tijd een bijzonder benoemingsbeleid, omdat Colbert niet van adel was.

 

4p Leg uit dat dit benoemingsbeleid:

− paste bij een absoluut vorst uit die tijd en

− samenhing met de maatschappelijke veranderingen die het handelskapitalisme met zich meebracht.

Vier punten = twee keer iets noemen dat past bij het begrip en vervolgens uitleggen met de bron

- Het benoemingsbeleid paste bij het absolutisme, want een absolute vorst beslist in zijn eentje en kiest dus zelf de ministers die hij wil hebben, in dit geval Colbert.

- Het benoemingsbeleid hangt samen met de opkomst van het handelskapitalisme, want de Franse koning kiest liever mensen uit de bourgeoisie (=rijke burgers, rijk geworden door het handelskapitalisme) dan uit de groep van edelen, die zich niet bezighielden met handel of kapitalisme. Colbert was rijk geworden als lakenhandelaar.

vraag 3

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok koning Lodewijk XIV (1638-1715) het edict weer in, omdat hij één godsdienst in zijn land wilde. Veel Franse protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.

  Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek vluchtten en leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel vorsten in de zeventiende eeuw

vraag 3 (4 punten)

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok koning Lodewijk XIV (1638-1715) het edict weer in, omdat hij één godsdienst in zijn land wilde. Veel Franse protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.

  - Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek vluchtten en 

- leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel vorsten in de zeventiende eeuw

vraag 3 (Antwoord

Vier punten: twee voor twee redenen; eentje voor uitleg absolutisme en eentje voor relatie absolutisme en maatregel.)

Twee redenen waarom Franse protestanten naar de Republiek vluchtten:

1 in de Republiek was relatieve godsdienstvrijheid / werden protestanten niet vervolgd.

2 in de Republiek was welvaart, waardoor er werk was voor de gevluchte protestanten.

Dit beleid paste bij de het absolutisme, want dan neemt de absoluut vorst in zijn eentje alle besluiten, zoals hier waar Lodewijk XIV alleen besluit het Edict van Nantes in te trekken.

Nakijken 27/30

absolutisme