Mediawijsheid 1 Invloed van social media op individueelniveau

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Invloed van (sociale) Media op individueel niveau

Mediawijsheid 1

Beïnvloeden van groepsprocessen:

Je begeleidt en beïnvloedt door middel van jouw pedagogisch en didactisch handelen groepsprocessen (zoals groepsvorming en conflicten) en de interactie tussen leerlingen, zodat een veilig en sociaal (leer)klimaat ontstaat en alle leerlingen mee kunnen doen en erbij horen (inclusie). Je bevordert kansengelijkheid door vanuit diversiteit te denken bij het maken van keuzes in samenwerking en groepsvorming(sprocessen). Je benadert de leerlingen als onderdeel van een groep. Je geeft leerlingen inzicht in eigen houding en gedrag en de invloed daarvan op anderen. Je bevordert een veilig en sociaal (leer)klimaat waarin leerlingen zich veilig, gerespecteerd en gezien voelen. Je bent alert op de sociale veiligheid, zowel online als tijdens de lessen, als tijdens het buiten spelen. Je hebt aandacht voor invloed van digitale technologie en media op welzijn en sociale inclusie. Je onderbouwt jouw handelen met data uit een analyse van de verhoudingen in de groep en op actuele, toonaangevende kennis en inzichten.  

Leeruitkomst

Uitleg van de opdracht en de succescriteria.

Koppeling tussen mediagebruik en groepsvorming.

Op basis van een analyse van de groep t.a.v. het gebruik van (sociale) media wordt een passende activiteit uitgevoerd om het groepsklimaat positief te beïnvloeden. Over het doel en verantwoording van deze activiteit wordt gecommuniceerd met de ouders uit de groep. Over het proces, het doel en de bevindingen wordt er uitgewisseld met collega’s.

Onderbouwd met literatuur!

BVT Mediawijsheid

Succesriteria

• Op basis van een analyse van de groep t.a.v. (sociale) media is in kaart gebracht wat de rol is van (sociale) media in jouw groep en wat hiervan de invloed is op het groepsproces (bv. invloed op vriendschappen, status-orde, talentontwikkeling, denken en gedrag, burgerschap, sociaal welzijn, sociale inclusie, eigen (online) identiteit, etc.);
• Er is op basis van de analyse een passende activiteit geselecteerd die het groepsproces positief beïnvloed en passende, technische maatregelen biedt voor bescherming (bv. case materiaal van Beeld & geluid, HoeZoMediawijs.nl, Medija Praat gesprekskaarten, weekvandemediawijsheid.nl, Mediawijsheid.nl);
• Het doel en de verantwoording van de activiteit is met ouders gecommuniceerd (een bericht via communicatieplatforms zoals SocialSchools, Parro of digitale nieuwsbrief), hierbij rekening houdend met AVG-richtlijnen;
• Je evalueert met je werkplekbegeleider (of IB’er, parallel groepen, bouwbreed, pedagoog/opvoedkundige) op de opgedane inzichten uit de analyse, het effect van de activiteit en het contact met ouders;
• Naar aanleiding van de evaluatie bepaal je een vervolgstap ten aanzien van mediawijsheid en de invloed hiervan op het groepsproces.

BVT:Mediawijsheid

Invloed van sociale media op..

Les 1: individueel niveau 

Les 2: klasniveau

Les 3: groepsniveau (burgerschapsvorming)

Overzicht

"Bij mediawijsheid gaat het om het kritisch én bewust omgaan met digitale media in de samenleving. Ook hier hebben leerlingen een basis van kennis en vaardigheden nodig waardoor ze op een passende en veilige wijze met media kunnen omgaan en weten wat ze wel of beter niet kunnen doen (SLO, 2024)".

Digitale Geletterdheid kerndoelen 1, 2, 3, 6, 8 en 9 (SLO, 2024).

Mediawijsheid

Hoe mediawijs ben jij? Wat is jouw mediaprofiel?

Ga naar: https://www.mediawijs.be/nl/mediaprofielen

De digitale eekhoorn

De digitale das

De digitale everzwijn

De digitale vos

De digitale kat

De digitale konijn

De digitale ree

De digitale egel

De digitale beer

De digitale wolf

Welke sociale media gebruik jij het meeste?

Instagram

Facebook

Snapchat

YouTube

Tik-Tok

Stelling: kies het antwoord dat het beste bij je past

Ik heb de controle over mijn social media gebruik

Social media heeft de controle over mij

Je kan zelf checken hoe lang je gemiddeld op Instagram (of andere sociale media) zit per dag. 

1. pak je telefoon en open instagram
2. ga naar je eigen profiel (rechtsonder)
3. ga naar het menu (drie streepjes rechts boven)
4. check je activiteit

Hoeveel tijd zit jij op sociale media?
(check het in de app of maak een inschatting)

Casus

Zelfbeeld BAS

Overleg in groepje:
Zie jij de invloeden van (sociale) media in de klas? Wat valt jullie op?

Jonge mensen kunnen soms erg onzeker zijn. 

Dat mag natuurlijk, maar in een tijd waarin je continu anderen kan zien en beoordelen via social media kan je gevoel van eigenwaarde flink onder druk komen te staan.

"Juf, ik vind mezelf echt lelijk."

                  - leerling groep 5

Wat is de invloed van sociale media op het zelfbeeld?

Jullie gaan kijken naar verschillende invloeden die er kunnen zijn. 

Daarna krijgen jullie een aantal vragen en stellingen waar jullie over mogen nadenken en discussiëren.

0

Overmatig gebruik kan leiden tot depressieve gevoelens of sociale angst

 Onderzoek Baltaci & Ersoz (2022):

- 82% tussen 9-11 jaar Sociale media gebruikt

- een positieve correlatie sociale mediagebruik en FOMO

Invloed op denken

Positief

Makkelijk contact

Creativiteit en delen van talent (talentenontwikkeling)

Negatief

Sociale vergelijking

Kwetsbaar: extrinsieke doelen als financieel succes, status en schoonheid

Klein negatieve verband tussen telefoongebruik en schoolprestaties (Valkenburg et al., 2024)

Invloed op welzijn

Fake je face

Bij foto’s die met FaceTune bewerkt zijn moet een melding staan

1. eens
2. oneens

Body positivity

Kleine beweging is geastrt rondom body positivity

Body positief?

Daag ze uit! 

Wat denken ze hiervan?

Online idetiteit: 

Zelf bepalen wat anderen zien..

Anders voordoen dan wie je "echt"bent

Eigen gebruikersnaam kiezen

Profielfoto (stoer/mooi)

Avatar in games

        Makkelijk te veranderen!

Maar.. geen invloed op reacties..

Invloed op gedrag

Identiteitsontwikkeling=  psychologisch proces afhankelijk van interactie met de omgeving:“Wie ben ik? Wie wil ik zijn?"

- Zelfpresentatie:

Wat wil je de buitenwereld laten zien? Selectief! > gewenste indruk maken. Trends en post die passen bij hun identiteit.

- Zelfonthulling: "onthullen"van intieme informatie overjezelf of relaties. Opzoek naar gelijkgestemde groepen en persoonlijke connecties. 

(Van Zutphen, 2023)

Online identiteit

Trends op sociale media zorgt voor verbinding

Echter,

• jonge kinderen makkelijk beïnvloedbaar
• gevaarlijke challenges viraal
• bewerkte foto's/video's (negatieve zelfbeeld)
• biased realiteit: Desinformatie en algoritme (les 3)

(Van Zutphen, 2023)

Online identiteit

Onder andere..

• Mannequin challenge
  
• Bottle flip challenge
• Eat it or wear it challenge
  
• Tanden vijlen challenge
  
• Coronavirus challenge
  
• Blackout challenge
• Fire challenge
  
• Blue whale challenge
  

Challenges

Sociale media als oefenomgeving voor...

• Gedrag en onderlinge communicatie
• Oriëntatie op informatie (hoe zit het?)
• Passend gedrag in sociale contexten
• Sociale groepen vinden en groepsidentificatie
• T.o.v. fysieke wereld meer ervaren controle

(Van Zutphen, 2023)

Oefenomgeving

De invloed van influencers lijkt sterker dan traditionele reclame, doordat kinderen vaak een persoonlijke band opbouwen met influencers, waardoor de reclame minder kritisch wordt bekeken. 

"Sluikreclame"

Influencers

Kylie Jenner

Mooi of nep?

Influencers hebben een grotere invloed op het gedrag en zelfbeeld van jongeren dan hun vrienden en familie.

Mee eens

Niet mee eens

Perfecte plaatjes van anderen op social media doen mij niets

Mee eens

Niet mee eens

Er staan /stonden foto's of filmpjes van mij op het internet waar ik niet blij mee ben.

Mee eens

Niet mee eens

Bijvoorbeeld:

- Reflectie: klassengesprek/individuelegesprekken/korte evaluatieformulier

- Voor - en nabevraging: enquête vóór en na de les om veranderingen in de gedachtes en gevoelens van leerlingen over social media en hun eigen welzijn te meten. Vragen kunnen zijn:

• Hoe voel je je over je zelfbeeld? (Na de les?)
• Hoe beïnvloedt social media je dagelijks leven en welzijn? (Na de les?)
• Hoe denk je over jouw online identiteit? (Na de les?)

Evaluatie

Ga naar: Wikiwijs.nl > Mediawijsheid

Activiteit kiezen

Ouders: Het doel en de verantwoording met ouders communiceren (een bericht via communicatieplatforms zoals SocialSchools, Parro of digitale nieuwsbrief). Denk aan AVG!

Collega's:  Evalueer met je werkplekbegeleider (of IB’er, parallel groepen, bouwbreed, pedagoog/opvoedkundige) inzichten uit de analyse, het effect van de activiteit en het contact met ouders. Neem deze evaluatie op. 

Ouders en collega's

Sociale media als oefenomgeving voor...

Wat kan verbeterd worden? Verzamel observaties en feedback (ouders, leerlingen, collega's.

Beschrijf vervolgstappen of aanvullende activiteiten die nog nodig zijn.

Vervolg