Hoofdstuk 1: Oriëntatie + Paragraaf 1.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 1: Oriëntatie geschiedenis

Wat gaan wij vandaag doen?

• Lesdoelen
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Bron 1: Egyptische wandschildering van een man op vogeljacht, gevonden in een graf uit ongeveer 1350 v.C.

Studiewijzer

d

Week 37	Lesdoel	Opdracht
11 - 9 t/m 15 - 09	Kennismaken met de methode en oriëntatie H.1	Opgave 2 en 3

Pak je tekstboek:

Ga naar hoofdstuk 1: Oriëntatie. 

Bekijk naar de bron op de openingspagina. 

Aan de slag!

Lees: Oriëntatie Hoofdstuk 1.

Maak: Opgave 2 en 3.

Klaar?

Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 1

Of...

Lees: Vaardigheden Historisch denken

Afsluiting

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:

Wat heb je vandaag geleerd?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Hoofdstuk 1: Jagers & Boeren

Paragraaf 1: Jagers en Verzamelaars

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Bron 1: God ‘schept’ (maakt) de dieren in de zee, op aarde en in de lucht.

(Schilderij van de Italiaanse kunstenaar Jacopo Tintoretto uit 1551-1552.)

Studiewijzer

d

Week	Lesdoel	Opdracht
	A. Je kunt uitleggen dat het lastig is om het begin van de geschiedenis van de mens te bepalen. B. Je kunt uitleggen hoe jagers-verzamelaars leefden en waarom zij rondtrokken. C. Je kunt uitleggen dat het ontbreken van schriftelijke bronnen van invloed is op wat we over de prehistorie weten.	Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 1. Maak: Opgave 1 t/m 15.

A: De eerste mensen

Volgens de huidige wetenschap verschenen de eerste mensachtige wezens zo'n vier miljoen jaar geleden. 

Wat was bijzonder aan deze mens?

• Rechtop lopen
• Vrije handen en duimen

Bekendste zijn:

• Neanderthalers 
• Homo Sapiens (wij, de moderne mens)

Bron 6: Links de schedel van een Neanderthaler en rechts de schedel van een Homo Sapiens 

http://www.barbaareducatie.nl/millo/

Kaart verspreiding van de mens

B: Een zwervend bestaan

In het begin waren de mensen: Jager-verzamelaar.

Deze mensen leven van:

• Jacht
• Visserij
• verzamelen van noten en bessen

Jagen, vissen en verzamelen zijn voor deze mensen hun bestaansmiddel.

Bron 2: Gevonden gereedschappen die Jagers-verzamelaars hebben gebruikt voor het jagen en verzamelen.

B: Een zwervend bestaan

De groepen bestonden ongeveer uit 25 tot 40 mensen. 

Hoe groter de groep des te schaarser het voedsel in de omgeving.

Hierom moesten de groepen mensen vaak rondtrekken. 

Bron 2: In de kaart uit de vorige dia zien we ook dat de mens zich verspreid over de Aarde. Dit komt mede door het rondtrekken van groepen.

B: Een zwervend bestaan

Binnen de groepen ontstond ook een taakverdeling. 

• Mannen jaagden
• Vrouwen verzamelden 

Er waren verder nauwelijks sociale verschillen. Dit komt omdat iedereen dezelfde kleding en spullen had. 

Bron 3: In de Jagers-Verzamelaars samenleving was er een duidelijke taakverdeling 

Verwerking

Bekijk het volgende fragment: 

Wat is in dit fragment:

1. Bestaansmiddel

2. Taakverdeling

3. Zijn er ook sociale verschillen te zien?

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 1

Maak: 

Paragraaf 1, 5 t/m 15. 

Klaar?

Samenvatten: Paragraaf 1 van Hoofdstuk 1.

Of...

Leer: Paragraaf 1 van Hoofdstuk 1

Afsluiting

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:

Wat heb je vandaag geleerd?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Hoofdstuk 1: Jagers & Boeren

Paragraaf 1: Jagers en Verzamelaars

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Bron 1: Een kamp van prehistorische jagers-verzamelaars. (Tekening uit onze tijd.)

Terugblik Jagers- en verzamelaars

Fase 1.	Fase 2.
Bekijk in je eentje de volgende prent in stilte. Schrijf voor jezelf op wat je aan de hand van de prent kan zeggen over de Jagers- en verzamelaars samenleving.	Klassikaal overleggen Zijn er begrippen die hier bij horen?

Terugblik Jagers- en verzamelaars

Fase 1.	Fase 2.
Bekijk in je eentje de volgende prent in stilte. Schrijf voor jezelf op wat je aan de hand van de prent kan zeggen over de Jagers- en verzamelaars samenleving.	Klassikaal overleggen

Studiewijzer

d

Week	Lesdoel	Opdracht
	A. Je kunt uitleggen dat het lastig is om het begin van de geschiedenis van de mens te bepalen. B. Je kunt uitleggen hoe jagers-verzamelaars leefden en waarom zij rondtrokken. C. Je kunt uitleggen dat het ontbreken van schriftelijke bronnen van invloed is op wat we over de prehistorie weten.	Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 1. Maak: Opgave 1 t/m 15.

C: Prehistorie en historie

Jagers- en verzamelaars leefden in de Prehistorie. 

Dit is de periode waarin mensen nog geen schrift gebruiken. 

Het enige wat mensen weten over deze tijd zijn de voorwerpen die mensen achter hebben gelaten.

We weten niet wat deze mensen dachten. 

Historie is de tijd waarin mensen wel kunnen schrijven

C: Prehistorie en historie

Door alle informatie die er ontbreekt is het moeilijk om:

Iets te zeggen over de cultuur van mensen

Wat is cultuur?

Wat weet je van?

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:

Wat weet je over cultuur?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 1

Maak: 5 t/m 15.

Klaar?

Samenvatten: Paragraaf 1 van Hoofdstuk 1.

Of...

Leer: Paragraaf 1 van Hoofdstuk 1

Afsluiting

Stiftenopdracht

Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:

Wat heb je vandaag geleerd?

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien. 

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht.