4M herhaling regeling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

4M herhaling regeling

Programma

• Herhaling regeling
• Maken examenvragen in het boek + vragen in LessonUp

Regeling

10.1 Het zenuwstelsel
10.2 Zenuwcellen en zenuwen
10.3 Het ruggenmerg
10.4 De hersenen
10.5 De weg die impulsen afleggen
10.6 Het hormoonstelsel

Zenuwstelsel

Bestaat uit: 

• Centraal zenuwstelsel
• Zenuwen

Het centraal zenuwstelsel bestaat uit:

• Ruggenmerg
• Hersenen --> grote hersenen, kleine 

     hersenen, hersenstam

Impulsen

Impulsen verplaatsen zich langs zenuwcellen.

Zenuwcellen geleiden impulsen via de uitlopers.

Gevoelszenuwcel

Zenuwstelsel

3 soorten zenuwcellen:

Gevoelszenuwcellen

 (Zintuigen → centraal zenuwstelsel)

Bewegingszenuwcellen

 (Centraal zenuwstelsel → zintuigen)

Schakelzenuwcellen

 (Geleiden impulsen in de hersenen of in het

ruggenmerg van zenuwcel naar zenuwcel)

Zenuwcellen

Doorgeven van impulsen

Prikkel

Spier trekt samen --> beweging

De schakelcellen en de cellichamen van de bewegingszenuw-cellen liggen in het centrale zenuwstelsel.

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Zenuwen

• Een zenuw is niet hetzelfde als een zenuwcel.
• Meerdere uitlopers van zenuwcellen liggen bij elkaar = een zenuw.
• Elke uitloper heeft een isolerend laagje --> voorkomt overspringen impulsen.

Om een zenuw ligt een laag bindweefsel ter bescherming

Wervelkanaal

Gevoelzenuwen --> komen ruggenmerg binnen aan de rugzijde

Bewegingszenuwen --> verlaten het ruggenmerg aan de buikzijde. 

Gemengde zenuwen

Gemengde zenuwcellen bevatten uitlopers van gevoelszenuwcellen en van bewegingszenuwcellen.

De cellichamen van de gevoelszenuwcellen liggen bij elkaar in zenuwknopen naast het ruggenmerg.

De gemengde zenuwen splitsen zich vlak voor het ruggenmerg.

De hersenen

Hersenen bestaan uit 3 onderdelen:

• Grote hersenen --> bewust zijn van een                                                 prikkel
• Kleine hersenen --> coördinatie van                                              bewegingen
• Hersenstam --> geleid impulsen en                                                       regelt (onbewuste) lichamelijke processen                                      zoals de ademhaling, bloedsomloop en                                    temperatuur van het lichaam

Coördinatie verwijst naar het vermogen van verschillende lichaamsdelen om soepel en efficiënt samen te werken tijdens bewegingen.

Bewuste beweging (via de hersenen)

Reflex (onbewuste beweging)

Bewegen zonder dat je je hersenen gebruikt. 

De weg van een reflex = reflexboog

Soorten reflexen

Hormoonklieren

Een hormoonklier maakt hormonen.

Een hormoonklier heeft geen afvoerbuis: geeft hormonen af aan het bloed --> alleen organen die hier gevoelig voor zij reageren hierop.

'normale klier'     hormoonklier

Hormoonklieren

Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren.

• Hypofyse
• Schildklier
• Bijnieren
• Eilandjes van Langerhans
• Testes/ovaria

Belangrijkste hormoonklieren

Regelen langzame, langdurige processen zoals groei en ontwikkeling, voortplanting en stofwisseling.