GO landbouwhuisdieren - les 5 Gedrag geiten

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 GO gezelschapsdieren gedrag en het ontstaan van gedrag

Les 5. Gedrag geiten

Rassenkennis: Lakenvelder

info: Herkenbaar aan de witte band tussen de voor- en achterpoten om de buik en rug van een verder zwart of rood dier. 

Veel gehouden bij kinderboerderijen en zorgboerderijen omdat het een vriendelijke en probleemloos dier is wat gemakkelijk afkalft. 

Heel oud ras. Dateert van rond de 12e eeuw. Werden vroeger parkrunderen genoemd en gehouden door aristocratie. Bij verdwijnen landgoederen werd het ras met uitsterven bedreigd. Nu beslaat de populatie zo'n 3000 dieren. Hoge inteeltcoefficient door strenge selectie. 

Lesplanning

wk 47	les 1	- Ethologie Runderen
wk 48	les 2	- Ethologie Paarden & ezels
wk 49	les 3	- Ethologie Varken
wk 50	les 4	- Ethologie Schaap
wk 51	les 5	- Ethologie Geit
wk 52		kerstvakantie
wk 1		kerstvakantie
wk 2	les 6	- Ethologie Pluimvee
wk 3	les 7	- Praktijkdag klas C en D/ E &F zelfstudie Alpaca & Lama
wk 4	les 8	- Praktijkdag klas E en F/ C & D zelfstudie Alpace & Lama
wk 5		oriëntatie-week
wk 6		oriëntatie-week

Nederlandse Bonte geit

- Geschikt voor educatie, huisdier en hobby en landbouw

- Oorsprong van ras ligt in Gelderland, Groningen, Noord-Holland, Zeeland en Zuid-Holland

De Nederlandse bonte geit is gefokt voor de melkproductie, het hobbymatig houden is in toegenomen en ook op kinderboerderijen zijn de bonte geiten tegenwoordig regelmatig terug te vinden. Het feit dat het een melkgeit is en men goed kaas kan maken van de melk, maakt de Nederlandse bonte geit ook zeer bruikbaar voor boerderijeducatie.

Het zijn onderzoekende dieren en met zijn bonte uiterlijk een opvallende verschijning. Daarnaast heeft het een sterk beenwerk en groot weerstandsvermogen. De grote goed ontwikkelde uier is goed voor een gemiddelde dagopbrengst tussen de 3 en 5 kilo melk per dag.

De Nederlandse bonte geit heeft een bruin- of zwartbonte kortharige vacht en meet rond de 80 cm hoog. De uiers zijn goed ontwikkeld en voelen zacht aan, de spenen staan net iets naar binnen en wijzen loodrecht naar beneden. Het dier heeft voldoende bespiering om goed als melkgeit te kunnen functioneren. Het dier is langgerekt en is wigvormig. De kop van het dier is sprekend en fijnbesneden. De huidige Nederlandse bonte geit stamt af van de Nederlandse landgeit die gekruist werd met de bestaande melkgeiten. 

Dwerggeit

Klein ras 45 tot 55 cm​

Meest voorkomende kleur is bruin met zwarte onderpoten, aalstreep en buik. Ook de kleur zwart met witte vlekken/ stippen komt regelmatig voor. Andere kleuren als schimmel, camel, lakenvelder en isabel is zeldzamer. ​

Korte poten en gedrongen romp.​

Hoorns klein​

Korte vacht ​

Hobby 

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• Je kan de doelen van gedrag en natuurlijkgedrag benoemen.​
  
• Weet je wat het natuurlijke gedrag van geiten is​
  
• Kan je afwijkend gedrag van geiten herkennen

Even kennis ophalen:
Wat is het doel van gedrag?

Voorbeelden van antwoorden:

als individu overleven

populatie behouden

soort behouden 

Welke soort gedrag kennen we?

Voorbeelden van antwoorden: (op het bord)

- Sociaal gedrag

- materiaal gedrag

- voortplantingsgedrag

- fourageergedrag

- Territoriaal gedrag

- conflictgedrag

- verdedigingsgedrag

- vluchtgedrag

- comfortgedrag

- rustgedrag 

- exploratiegedrag (jonge dieren)

- behavioral needs (sterke behoefte)

Animalis

Geiten > Ethologie

- Lees de tekst goed

- Maak de vragen

Wat is Ethologie?

Gedragsleer

Wat is de samenlevingsvorm van geiten?

Kudde. Daarom geiten nooit alleen houden. 

Vervolg vraag: wat is het belang van een kudde? > veiligheid. 

Wat is je opgevallen in de video?

Stel vragen als;

- belang van de hoorns (tov voeding, rangorde)

- Kalveren in de kudde (effect op koppel)

- Functie van de bomen in de wei

Wat is het verschil van deze manier van houden tov het gangbare bedrijf?

Voorbeelden van antwoorden:

als individu overleven

populatie behouden

soort behouden 

Tochtigheid

• 21 dagen cyclus 
• tochtigheid -> eisprong +/- 30 uur
• onrustig/ actief
• loeien 
• bespringt andere koeien, laat zich bespringen

- Vruchtbaarheidscyclus duurt gemiddeld 18 - 25 Den (gemiddeld 21 Den)

- 60% tochtigheden snachts. 

- 90 % van de koeien die blijft staan als zij wordt besprongen is in Oestrus tov 70 % van de koeien die zelf springt. 

Tochtigheid

- inseminatie 10 tot 24 uur 

na het begin van de staande tocht

Wanneer een koe tochtig wordt zal de stier dat direct opmerken door haar onrustige gedrag en door de geur die zij afscheidt

Een stier zal proberen de koe te isoleren van de kudde en andere stieren op afstand houden. 

Animalis

Thema: Landbouwhuisdieren

Module: Runderen

• Les: Ethologie

15 minuten

Wat is afwijkend gedrag?

Afwijkend gedrag:

- Als een dier bepaald gedrag wil uitvoeren, maar de omstandigheden laten dat niet toe, dan raakt het dier verveeld of gestrest. Het dier ontwikkelt dan gedrag dat het onder normale omstandigheden niet laat zien. Het gaat bijvoorbeeld anders reageren op een prikkel.

Opdracht:

Je weet nu wat onder normaal gedrag valt bij koeien. 

Bedenk of zoek zelf 3 voorbeelden van afwijkend gedrag bij rundvee. 

Schrijf deze op een Post-It en plak op het bord. 

Na 10 minuten bespreken wat er op het bord geplakt is. 

Leerdoelen: Je weet nu....

• wat het natuurlijk gedrag van runderen is
• Kun je afwijkend gedrag van runderen herkennen
• Hoe je de tocht van een rund kunt herkennen

Wat is je het meest bijgebleven van deze les?