11.4 Je lijkt op (deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Binnen = beginnen

Pak je laptop

Open lessonup

Pak je boek

Al klaar? Beantwoord dan alvast voor jezelf de volgende vraag:
Wat is de route die een zaadcel aflegt tijdens de zaadlozing?

Planning

* Welkom
* Huiswerk bespreken (1 t/m 13 van 11.4)

* Uitleg

* Zelfstandig werken

* Afsluiten

11.4 Leerdoelen, deel 2

• Je kan uitleggen wat een aangeboren afwijking is en waardoor het veroorzaakt wordt.
   
• Je kan benoemen op welke wijzen een arts de chromosomen van een ongeboren kind kan onderzoeken: vruchtwaterpunctie en vlokkentest
   

HAVO

•  Je kunt uitleggen wat een gen en een allel is.
  
•  Je kunt uitleggen wat het genotype en fenotype is.
  

Hoe kan dit?

Erfelijkheid

Op je chromosomen liggen bepaalde eigenschappen (oogkleur)

Deze eigenschappen kun je 'overerven' van je ouders

Je krijgt dus 23 chromosomen met daarop bepaalde eigenschappen van je moeder en 23 chromosomen met daarop bepaalde eigenschappen van je vader

feHoeHoeHoe komt dit?

Aangeboren aandoeningen

• Aangeboren aandoening: een aandoening of ziekte waarmee je geboren wordt. 
• Erfelijke aandoening: Fout in de chromosomen geërfd van een van de ouders. 
• Voorbeeld Syndroom van Down:  zij hebben 1 chromosoom extra in hun cellen.

FAS (foetaal alcohol syndroom) ontstaat doordat de moeder drinkt tijdens de zwangerschap. Wat voor aandoening is het?

1. Erfelijke aandoening
2. Aangeboren aandoening

Chromosomen onderzoeken bij ongeboren baby's :

Vruchtwaterpunctie

De arts zuigt wat vruchtwater uit de baarmoeder op, in dit vruchtwater zitten ook cellen van de foetus, die vervolgens onderzocht kunnen worden.

Vlokkentest

De arts zuigt cellen uit de placenta, hierin zitten ook cellen van de foetus, die vervolgens onderzocht kunnen worden.

NIPT test

In het bloed van de vrouw zitten ook wat cellen van de foetus

- Zorgvuldiger
- Geen kans op miskraam

Nu havo-leerdoelen

Doe je mens & natuur op havo niveau, dan blijf je meedoen.

Zo niet (dus TL'ers), dan ga je het volgende doen:
       - Maken opdrachten van paragraaf 11.4
       - Maken opdrachten van samenvatten

Havo stof

 ✔Chromosomen bestaan uit DNA

✔ Een gen is een stukje van een chromosomen dat info geeft over een eigenschap.

✔ Varianten van een gen noem je allelen. Bijv. het gen oogkleur heeft variant (allel) 'blauw' en 'bruin'. 

Er bestaat een gen haarkleur. Noem minstens 3 bijbehorende allelen.

Genotype : de info van beide allelen van een gen.

Fenotype : wat je ziet van een eigenschap. 

Je fenotype wordt grotendeels bepaald door je genotype. Wat heeft echter ook invloed op je fenotype

1. Het DNA van je ouders
2. De geslachtschromosomen
3. Je omgeving
4. Je eigen keuzes

Koppel de eigenschappen

Niet-erfelijke eigenschap

Aanleg

Erfelijke eigenschap

Kort haar

Bruine ogen

Goed in judo

Leerstof bespreken

Welke bronnen moet je kennen en welke niet

biologiepagina.nl

Huiswerk

Lesstof: paragraaf 11.4

Maken: opdracht 14 t/m 22 van paragraaf 11.4 

Zet in je PLENDA: Proefwerk over 11.1 t/m 11.4 is op vrijdag 3 februari het 4e uur